Üniversite Öğrencilerinin Besin Tüketim Sıklığının Değerlendirilmesi ve Beslenme Bilgi Düzeylerinin Beden Kütle İndeksi Üzerine Etkisinin İncelenmesi: İstanbul Aydın Üniversitesi Örneği

Amaç: Çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin besin tüketim sıklığının değerlendirilmesi ve beslenme bilgi düzeylerinin Beden Kütle İndeksi (BKİ) üzerine etkisinin incelenmesidir. Gereç ve Yöntemler: İstanbul Aydın Üniversitesinde okuyan 812 öğrenciye, sosyodemografik özellikler, beslenme alışkanlıkları, genel beslenme bilgi anketi (GBBA) ve besin tüketim sıklığından oluşan anket uygulanmıştır. Veriler SPSS v26 ile analiz edilmiştir. Bulgular: Öğrencinin yaş ortalaması 20,87±1,27 yıl olup, öğrencilerin %68,4’ü kadın, %31,6’sı erkektir. Öğrencilerin BKİ ortalamalarının 22,82±2,91 kg/m2 olup, %8,7’si BKİ bakımından zayıf, %65,3’ü normal kilolu, %22,8’i şişman ve %3,2’si obezdir. Öğrencilerinin GBBA puan ortalaması; 253,92±25,64’dir ve GBBA’nın “Besin Kaynakları” alt faktör puanında erkek öğrencilerin [131 (101-167)] puan ortancaları, kadın öğrencilere [128 (95-174)] göre istatistiksel olarak yüksektir (U=63410; p0,05) ve obez olan öğrencilerin GBBA toplam puanı 260 (206-287) en düşüktür. Öğrenciler en sık %54,1 ile günde bir kez taze salata, en az ise; %19,2 ile sütlü tatlı/dondurma tüketmektedirler. Sonuç: Öğrencilerin beslenme bilgi düzeyi BKİ değerlerini etkilememektedir.

Anahtar Kelimeler:

beden kütle indeksi, beslenme değerlendirmesi, obeizte, üniversiteler, beslenme davranışı

Evaluation of Nutritional Consumption Frequency of and Investigation of the Effect of Nutritional Knowledge Levels on Body Mass Index on University Students: A Sample of Istanbul Aydin University

Aim: The aim of the study is to evaluate the frequency of food consumption of university students and to examine the effect of nutritional knowledge levels on Body Mass Index (BMI). Material and Methods: A questionnaire consisting of sociodemographic characteristics, nutritional habits, general nutrition information questionnaire (GBBA) and food consumption frequency was applied to 812 students studying at Istanbul Aydın University. Data were analyzed with SPSS v26. Results: The average age of the student is 20.87±1.27 years, 68.4% of the students are female and 31.6% are male. The mean BMI of the students was 22.82±2.91 kg/m2, 8.7% were underweight in terms of BMI, 65.3% were normal weight, 22.8% were obese and 3.2% were obese. GBBA point average of students; It is 253.92±25.64, and the median score of male students [131 (101-167)] in GBBA's “Nutrition Sources” sub-factor score is statistically higher than female students [128 (95-174)] (U= 63410; p0.05), and the total GBI score of the obese students is the lowest at 260 (206-287). The students most frequently used fresh salad once a day with 54.1%, and the least; They consume milk dessert/ice cream with 19.2%. Conclusion: Nutrition knowledge level of students does not affect BMI values.

Keywords:

Body mass index, Nutrition evaluation, Obesity, Universities, Nutritional behavior,

PDF

___

1. Akın H, Tozun N. Diet, Microbiota, and Colorectal Cancer. J Clin Gastroenterol. 2014; 48:67-69.
2. Tayhan Kartal F, Arslan Burnaz N, Yaşar B, Sağlam S, Kıymaz M. Adölesanların Beslenme Bilgi Düzeylerinin Beslenme ve Egzersiz Alışkanlıkları Üzerine Etkisinin İncelenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2019; 14:280-295.
3. World Health Organization. Body mass index – BMI. (Erişim Tarihi: 1 Nisan 2022, https://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/nutrition/a-healthy-lifestyle/body-mass-index-bmi)
4. Miller LMS, Cassady DL. The Effects of Nutrition Knowledge on Food Label Use: A Review of the Literature. Appetite. 2015; 1:207–216
5. Şanlıer N, Adanur E, Özata Uyar G, Elibol E, Beyaz Coşkun A, Erdoğan R, Bozbaş E. Gençlerin Beslenme ve Gıda Güvenliğine İlişkin Bilgi ve Davranışlarının Değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 2017; 25:941-956.
6. Yücel B. (2015). Sağlik Çalişanlarinin Beslenme Alişkanlari ve Beslenme Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı, Başkent Üniversitesi.
7. Ermiş E, Doğan E, Erilli NA, Satıcı A. Üniversite Öğrencilerinin Beslenme Alişkanliklarinin İncelenmesi: Ondokuz Mayis Üniversitesi Örneği. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi. 2014; 6:30-40.
8. Ülker H. (2021). Pamukkale Üniversitesi Öğrencilerinin Beslenme Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Halk Sağliği Anabilim Dalı, Pamukkale Üniversitesi.
9. World Health Organization. Obesity and Overweight. (Erişim Tarihi: 18 Kasım 2021, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight).
10. Batmaz Y. (2018). Yetişkinler İçin Beslenme Bilgi Düzeyi Ölçeği Geliştirilmesi ve Geçerlik-Güvenirlik Çalışması, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı, Marmara Üniversitesi.
11. Tütüncü I, Karaismailoğlu E. Üniversite Öğrencilerinin Beslenme Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi .Uluslararasi Hakemli Akademik Spor Sağlik ve Tip Bilimleri Dergisi. 2013; 3:29-42.
12. Parmenter K, Waller J, Wardle J. Demographic Variation İn Nutrition Knowledge İn England. Health Education Research. 2000; 15:163-174.
13. Alsaffar AA. Validation Of A General Nutrition Knowledge Questionnaire In A Turkish Student Sample. Public Health Nutrition. 2012; 15:2074–2085.
14. Pekcan G. Beslenme Durumunun Saptanması, 2. Baskı, Ankara, Reklam Kurdu Ajansı Org. Tan. Tas. Rek. San. Tic. Ltd. Şti, 2012.
15. Baysal A, Aksoy M, Besler HT, Bozkurt N, Keçecioğlu S, Mercanlıgil SM, Merdol TK, Pekcan G, Yıldız E. Diyet El Kitabı, 10. Baskı, Ankara, Hatipoğlu Yayınevi, 2013.
16. Choı J, Peters M, Mueller RO. Correlational analysis of ordinal data: from Pearson’sr to Bayesian polychoric correlation. Asia Pacific education review. 2010; 11:459-466.
17. Büyüköztürk Ş. Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, Pegem Atıf İndeksi, 001-214, 2018.
18. Dülger H, Mayda AS. Bartın Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinde Beslenme Alışkanlıkları ve Obezite Prevalansı. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi Fakültesi. 2016; 6:173-177.
19. Tözün M, Kaan Sözmen M, Babaoglu AB. Türkiye’nin Batısında Bir Üniversite’nin Sağlık İle İlişkili Okullarında Beslenme Alışkanlıkları ve Bunun Obezite, Fizik Aktivite ve Yaşam Kalitesi İle İlişkisi. Eskişehir Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi. 2017; 2:1-16
20. Orak S, Akgün S, Orhan H. Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının araştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2006; 13:5-11.
21. Ulaş B, Uncu F, Üner S. Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinde olası yeme bozukluğu sıklığı ve etkileyen faktörler. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013; 2:15-22.
22. Kara B. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Besin Desteği Kullanma Durumlarinin Belirlenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı, Mesihasan Kalyoncu Üniversitesi.
23. Daysal B, Yılmazel G. Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinde Günlük Su Tüketimi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi. 2020; 77:187-192.
24. Arslan SA, Daskapan A, Çakir B. Üniversite Öğrencilerinin Beslenme ve Fiziksel Aktivite Alışkanlıklarının Belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 2016; 15:171-180.
25. Ozdoğan Y, Ozcelik AO. Evaluation of The Nutrition Knowledge of Sports Department Students Of Universities. Journal of The International Society of Sports Nutrition. 2011; 8:1-7.
26. Al-Siyabi AA, Waly MS, Mostafa I, Kilani Hashem A. Assessment of Nutritional Knowledge, Dietary Habits and Nutrient Intake of University Student Athletes. Pakistan Journal of Nutrition. 2015; 14:293-299.
27. Kresic GJ, Gordana KZ, Sandra P, Cvijanovic O, Ivezic G. The Effect of Nutrition Knowledge on Dietary Intake among Croatian University Students. Coll Antropol. 2009; 33:1047-1056.
28. Şanlıer N, Konaklıoğlu E, Güçer, E. Gençlerin Beslenme Bilgi, Alışkanlık ve Davranışları İle Beden Kütle İndeksleri Arasındaki İlişki. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2009; 29:333-352.