Türkiye’de Coğrafya Sözlükleri Literatürü

Cumhuriyet döneminde Türk coğrafyacılar tarafından çalışılan konulardan biri de coğrafya terimleri olmuştur. Bu konudaki çalışmalar 1930’lu yılların sonlarına doğru başlamış, ilk önemli adımlar 1941 yılında yapılan Birinci Coğrafya Kongresi’nde atılmıştır. Müteakip yıllarda coğrafya terimleri konusunda çeşitli çalışmalar yapılmış, makale ve sözlükler yayımlanmıştır. Bunlar içinde sözlüklerin ayrı bir yeri vardır. Coğrafya, coğrafya terimleri, fiziki coğrafya ve jeomorfoloji sözlükleri yayımlanmış, böylece azımsanmayacak bir külliyat ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın konusu, Cumhuriyet dönemi coğrafya külliyatının önemli bir parçasını oluşturan coğrafya sözlükleridir. Coğrafi terimlerinin Türkçe karşılıklarını veren, onları açıklayan coğrafya sözlükleri, coğrafi terminolojinin oluşması ve yerleşmesinde önemli bir rol oynamıştır. Özellikle lisans ve lisansüstü coğrafya öğrencileri, coğrafya öğretmenleri ve bu alanda çalışanlar için temel başvuru kaynaklarından biri olmuştur. Bu konuda literatürün verilmesi, aynı zamanda konunun çalışılmamış yönlerine işaret etmek olacağından, bundan sonra yapılacak çalışmalar için yol gösterici olacaktır. Bu nedenle çalışmanın temel amacı konuyla ilgili literatür vermek ve bu alanda yapılacak çalışmalara katkı sunmaktır.

The Literature of Geographical Dictionaries in Turkey

One of the issues that Turkish geographers studied in the Republican period is the terms geography. Studies on this subject started in the late 1930s, the first important studies were carried out in the First Geography Congress in 1941. In the following years, various studies on geography terms have been made, articles and dictionaries have been published. Dictionaries have a special place in these. Geography, geography terms, physical geography and geomorphology dictionaries have been published and a considerable collection has emerged.The subject of this study is geography dictionaries, which are an important part of the Republican period geography collections. Geography dictionaries, which explain the Turkish equivalents of geographical terms, played an important role in the formation and use of geographical terminology. It is one of the main reference sources especially for undergraduate and graduate geography students, geography teachers and those working in this field. Giving the literature on this subject will also show the unworked aspects of the subject and will be a guide for future studies. Therefore, the main purpose of the study is to give literature on the subject and contribute to the studies to be carried out in this field.

___

  • “Maarif Vekili Hasan Ali Yücel’in Açılış Nutku”, Birinci Coğrafya Kongresi Raporlar, Müzakereler, Kararlar, Ankara: Maarif Vekilliği Yayınları, 1941, s. 6.