Osmanlı Devleti bilim, tarih, edebiyat, sanat ve dinî ilimler alanlarında yapılanlarla ve geride bıraktığı kültür mirasıyla tekrar tekrar ele alınmayı gerektirecek ölçüde zengin bir birikime sahiptir. Osmanlı’nın kuruluş yıllarında sağlam bir dinî kimlik oluşturabilmek amacıyla başta tefsirler olmak üzere önemli dinî eserlerin Türkçe’ye tercümesinin teşvik edildiğini görmekteyiz. Kuruluş yıllarından başlayarak uzun bir süre Türk dilinde müstakil tefsir kaleme alma yerine asılları Arapça ve Farsça olan tefsirlerin tercüme ve adaptasyon yolu benimsenmiş, ancak tercümelerin çoğu kaynak eserin hedef dile birebir aktarımı olmadığı için de bu çalışmalar yeni telifler olarak kabul edilmiştir. Osmanlılar döneminde tam tefsir tercümelerinin yanında sadece bazı bölümleri tercüme edilenler, özetlenmek veya genişletilmek sûretiyle Türkçe’ye aktarılan tefsirler de bulunmaktadır. Ancak bu tefsirlerden bir kısmı Osmanlı toplumunda şöhret bulup insanlar tarafından fazla rağbet görürken diğer bir kısmı yazıldığı veya tercüme edildiği dönemde kalmış ve toplumda şöhret kazanamamıştır. Bu makale aslı Arapça veya Farsça olup da Osmanlı döneminde Türkçe’ye tercüme edilen tam ve eksik tefsir tercümelerini konu edinecektir

The Ottoman state deserves to be studied on the basis of its cultural heritage encompassing many achievements in the spheres of science, history, literature, arts and the religious sciences. One can observe that in its foundational years, the translation of important religious works into Turkish was strongly encouraged in order to form a strong religious identity. For a long time, translations and adaptations from Arabic and Persian tafsirs were preferred over the composition of original individual tafsirs. However, since most of these translations were not one-toone transmissions into the targeted language, they were perceived as newly composed works. In the Ottoman period, alongside the full tafsir translations, there were also works containing partial translations that summarized and expanded on some parts of the Qur’an. While some of these tafsirs were in high demand, the impact of some others was limited to their time period. This article aims to illuminate on the full and partial tafsir translations from their Arabic or Persian originals into Turkish in the Ottoman period.