Yeni bir uluslararası insan hakları mekanizması: İTT bağımsız daimi insan hakları komisyonu

İslam insanlar arasında ırk, din din, köken veya sosyal statü vs. farkı gözetmeksizin tam bir eşitlik öngörür. İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) İslam tarihinde ilk hükümetler arası örgüttür. Diğer yandan İİT, günümüzde 57 üye ile dünya’da Birleşmiş Milletler- den sonra ikinci en büyük hükümetler arası kuruluştur. 2008 yılındaki Teşkilat Şartı’da yapılan değişiklikler kapsamında, üye devletler İslam dünyasının hükümetler arası ilk uzman insan hakları organı olarak Bağımsız Daimi İnsan Hakları Komisyonu’nu (BDİHK) oluşturmuşlardır. Bu danışma me- kanizması üye devletleri insan hakları ile uyumlu politikalar hayata geçirmelerine yardımcı olma ihtiyacının yanısıra islam ve insan hakları arasında uyumsuzluk olduğu şeklindeki yaygınlaşmakta olan yanlış bir algının giderilmesi bakımından da bir ger- eklilik teşkiletmekteydi. 18 üyeden oluşan Komisyonun 2011’de faaliyete geçmesi, özellikle uluslararası insan hakları çevrelerinde olumlu bir adım olarak değerlendirilmiş ve ilgiyle karşılanmıştır. Bu bakımdan Komisyon İİT’nın uluslararası alandaki gürünürlülüğünü de artırmıştır. Ancak Komisyonun başarısı uygulamadaki etkinliğine bağlıdır.Bunun için uygulamada uluslar- arası alandaki benzer mekanizmaların gerisine düşmemesi önem taşımaktadır. Türkiye İİT’nin faaliyetlerinde etkin bir şekilde yer almış, Türkiye’den seçilen genel sekreter yeni Şartın hazırlanması sürecinde önemli rol oynamıştır.BDİHK’ın ilk oluşumuna bir Türküye’nin de seçilmiş olması dikkat çekicidir. Bu itibarla Tür- kiye kamuoyunun ve insan hakları alanında faaliyet gösterenler başta olmak üzere sivil toplum kuruluşlarının, İİT’nin butemel organını yakından tanıması, çalışmalarına katkı vermesi ve zaman içinde bir danışma organından tam veetkili bir insan hakları koruma mekanizmasına dönüşmesi için desteklemesi önem taşımaktadır.

A new international body of human rights: the independent permanent human rights commission of OIC

Islam calls for full equality among people regardless of their race, religion, langua- ge, ethnic origin or social status, etc. The Organization of Islamic Cooperation (OIC) is the first intergovernmental organization in the history of Islam. As an international or- ganization, The OIC is the second-largest intergovernmental organization in the world with constituency of 57 members, surpassed only by the United Nations. Along with the amendments in the OIC’s charter in 2008, the Independent Perma- nent Human Rights Commission (IPHRC) was created by the member states as the first ever human rights expert body of the Islamic World operating in an intergovern- mental framework. This advisory mechanism was necessary not only to assist Member States in implementing appropriate policies in line with fundamental human rights but also to dispel the growing misperception about the incompatibility between Islam and human rights. The fact that the Commission consisting of 18 members started its activities in 2011 has been widely acknowledged as a positive step particularly in the human rights circles. In this respect, the Commission has certainly enhanced the visibility of the OIC in the international field. However the success of the Commission also depends on the efficiency of implementation. Therefore it is important that it does not fall behind other mechanisms in the international arena in terms of implementation. Turkey has effectively participated in the activities of the OIC and the Secretary General elected from Turkey has played a significant role in the preparation of the new Charter. It is remarkable that a Turkish member has been elected for the first structure of the IPHRC. In this respect, it is important that Turkish public opinion and non-governmental organizations, especially those working in the field of human rights, become closely acquainted with this fundamental organ of the OIC, support its studies and assist it in evolving into a whole and efficient human rights mechanism from an advisory body.

PDF

___

Al-Midani, Amin Mohammed: Les droits de l’homme et l’Islam, Textes des Organisations arabes et islamiques. 2ème édition, Préface Jean-François Collange, Avant-propos Alexandre Kiss, l’Association Orient-Occident et le Centre Arabe pour l’Educationau Droit International Humanitaire et aux Droits Humains, Université de Strasbourg, 2010, pp. 1 et s. (Ci-après, Al-Mi- dani, Les droits de l’homme et l’Islam).
Al-Midani, Amin Mohammed:, La création de la Commission permanente et indépendante des droits de l’homme au sein de l’Organisation de la Coopé- ration Islamique: Quelques observations et questions, http://www.acihl.org/ articles.htm?article_id=28 erişimtarihi : 12.12.2013
Ataman, Muhittin; Gülşen, Ayşe Nur: Sembolizm ve Aktivizm Arasında İs- lam İşbirliği Teşkilatı, SETA Analiz, Ocak 2014, Sayı:76
Cavalli, Giacomo:The New Organization of the Islamic Conference, Per- spectives on Federalism, Vol.1, 2009, http://www.on-federalism.eu/attach- ments/016_download.pdf
Cismas, Ioana: Introductory Note to the Statute of the OIC Independent Per- manent Human Rights Commission (February 17, 2012). International Legal Materials, Vol. 5, No. 6, pp. 1148-1160, 2011. Available at SSRN: http://ssrn. com/abstract=2006979
Colakoglu, Selcuk: The OIC: Difficulties, Reform And A Way Forward – Analysis, http://www.eurasiareview.com/10052013-the-oic-difficulties-re- form-and-a-way-forward-analysis/, erişim tarihi:12.12.2013
Ellis, S. Mark: Islamic and International Law: Convergence or Conflict?, An- ver M. Emon, Mark Ellis, and Benjamin Glahn, Islamic Law and International Human Rights Law (91-103), Oxford: 2012, s.102.
Ergül, Ergin: Terörizmle Uluslararası Mücadele Stratejilerinde İnsan Hak- ları Politikaları (121-145), Ortadoğu’daki Siyasal Gelişmeler ve Güvenlik (Ed.Akdoğan, Kahyave Altun), Polis Akademisi Yayınları, Ankara 2012
Esposito, L. John: Oxford İslam Sözlüğü, (çev. NurullahKoltaş), Ayrıntı yayınları, İstanbul 2013
Hakala, Pekka; Kettis Andreas: The Organisation of Islamic Cooperation: Defined – forbetter,http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/briefing_ note/join/2013/491520/EXPO-AFET_SP(2013)491520_EN.pdf
İhsanoğlu, Ekmeledddin: “Yeni Yüzyılda İslam Dünyası, İslam Konferansı Teşkilatı 1969-2009”, Timaş Yayınları, İstanbul, 2013
İhsanoğlu, Ekmeleddin: Moderation and Modernization, Vision for the Mus- lim World, Jeddah, OIC, 2013
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), http://www.mfa.gov.tr/islam-isbirligi-teskilati. tr.mfa
İşbilir, Cihangir: İslam İşbirliği Teşkilatı Etkin Bir Güç Olabilir mi? - Açık- Görüş - Star Gazetehttp://haber.stargazete.com/acikgorus/islam-isbirligi- teskilati--etkin-bir-guc-olabilir-mi/haber-715901#ixzz2l64YYJpY
Kayaoğlu, Turan: A Rights Agenda for the Muslim World? The Organi- zation of Islamic Cooperation’s Evolving Human Rights Framework, Anal- ysis Paper Brookings Doha Center, http://www.brookings.edu/research/pa- pers/2013/01/08-oic-human-rights-kayaoglu
Kılıc, Sami: L’organisation de la conférence islamique et les droits de l’homme, Université Panthéon-Sorbonne - Master 2 droit des pays arabes 2009, Univer- sité Panthéon-Sorbonne - Master 2 droit des pays arabes 2009.
Petersen, Juul Marie: Islamic or Universal Human Rights, DIIS Report 2012- 03, http://www.econstor.eu/bitstream/10419/59841/1/688944434.pdf
Petersen, Juul Marie:The world’s first Muslim human rights commission, 3 January 2012, http://www.opendemocracy.net/marie-juul-petersen/worlds- first-muslim-human-rights-commission.
Sadık, KhwajaGulam: Bugünkü İslam’da İnsan Hakları, İnsan Haklarının Felsefi Temelleri, Yayına Hazırlayan İonna Kuçuradi, Türkiye FelsefeK urumu, (167-178), 3. Baskı, Ankara 2009, S.171.
Shelton, Dinah; Paolo G. Carozzas: Regional Protection of Human Rights Pack, Oxford: 2013