Uncitral ve uncitral model kanununa genel bir bakış

Milletlerarası ticarî tahkim alanında yaşanan gelişmeler ve ihtiyaçlar doğrultu-sunda, özel olarak milletlerarası ticaret konusu ile uğraşmak, bu konuda çalışma-lar yapmak ve mevcut millî hukuk sistemleri arasında uyumu sağlamak için 1966 yılında Birleşmiş Milletler bünyesinde, Birleşmiş Milletler Milletlerarası Ticaret Hukuku Komisyonu (United Nations Commission on International Trade Law-UNCITRAL) kurulmuştur. UNCITRAL, milletlerarası ticaret ala-nında yeknesaklığın sağlanması ve tüm üye ülkelere tavsiye edilmek üzere 1985 yılında UNCITRAL Model Kanunu’nu hazırlamıştır. Bazı ülkeler, UNCITRAL Model Kanunu’nu esas alarak millî ve milletlerarası tahkim kanunları ihdas etmişler, daha önce bu kanunlara sahip olanlar ise uyum değişiklikleri yapmış-lardır. Türkiye, milletlerarası tahkimi kolaylaştırıcı bir hukuk düzeninin sağlan-ması, milletlerarası ilişkilerden doğan uyuşmazlıkların iç tahkimin öngördüğü hükümlerin kısıtlayıcı sınırlamalarından kurtarılması, ülkenin tahkim pazarında-ki payını artırmak amacıyla, büyük ölçüde UNCITRAL Model Kanunu’nu örnek alarak 21.06.2001 tarihinde 4686 Sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu’nu (MTK) kabul etmiştir. UNCITRAL Model Kanunu’nda 2006 yılında bazı deği-şiklikler yapılmıştır. UNCITRAL Sekretaryası milletlerarası tahkim alanında Model Kanunu esas alarak kanun hazırlayacak veya Model Kanunu esas alarak kabul etmiş oldukları mevcut kanunlarını yenileyecek ülkelere bu çalışmalarında Model Kanun’da yapılan değişiklikleri dikkate almalarını tavsiye etmiştir2.

A general look at UNCITRAL and UNCITRAL model law

In parallel with the developments and necessities in international commercial law, a technically competent association in this field and an endeavoured new organ, a commission for international Trade law, needed to be created - 1966 United Nations Commission on International Trade Law – “. UNCITRAL, cre-ated a model law, for harmonization and improvement of national laws in 1985, which can be adopted by all countries. Some of the countries had totally adopted the Model Law, some which already have a law on this subject had modifica-tions. In order to prepare conformable conditions for international arbitration, to save the disputes arising from international commercial relations from the re-stricting provisions of domestic law, to expand the quota of the country in arbi-tration market, Turkey, accepted International Arbitration Law on 21st of June 2001, with the number of 4686, mainly before the example of UNCITRAL Model Law. There have been some amendments in UNCITRAL Model Law in 2006. The Secretariat of UNCITRAL has suggested to the countries which are going to enact a law on international arbitration by adaptation of Model Law or countries already have laws and going to revise these laws, to consider the amendments in Model Law3.

PDF

___

AKINCI, Ziya, Milletlerarası Ticarî Hakem Kararları ve Tenfizi, Dokuz Eylül Üni-versitesi Hukuk Fakültesi Yayını, Ankara 1994 (Milletlerarası Ticarî Hakem Kararları).
AKINCI, Ziya, Milletlerarası Tahkim, 2.Bası, Seçkin Yayınevi, Ankara 2007 (Mil-letlerarası Tahkim).
ALANGOYA, Yavuz, “UNCITRAL Tahkim Yönetmeliği Hakkında”, Prof. Dr. İlhan Postacıoğlu’na Armağan, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul 1990, s.1-23.
ANSAY, Tuğrul, “International Arbitration in Turkey”, The American Review of International Arbitration, Y.2003, Vol.14, No.3, s.333-341.
BALCI, Muharrem, İhtilafların Çözüm Yolları ve Tahkim, Danışman Yayınevi, İstanbul 1999.
BERBER, Leyla Keser, Uluslararası Ekonomik Tahkimde Çok Taraflı Tahkim Sorunu, Alfa Yayınevi, İstanbul 1999.
BİRSEL, Mahmut T. / BUDAK, Ali C., “Milletlerarası Tahkim Konusunda Türk Hukuku Açısından Sorunlar ve Öneriler – Türk Tahkim Hukuku ve UNCITRAL Kanun Örneği”, Milletlerarası Tahkim Konusunda Yasal Bir Düzenleme Gerekir mi? Sempozyum-Bildiriler- Tartışmalar, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, 11 Nisan 1997, C.I, Ankara 1997, s.169-223.
BİRSEL, Mahmut T., Milletlerarası Tahkim Konusunda Yasal Bir Düzenleme Gerekir mi?, Bildiriler-Tartışmalar, C.I, Ankara 1997.
BOZKURT, Armağan Ebru, Milletlerarası Tahkim Kanunu İle UNCITRAL Mo-del Kanunu’nun Karşılaştırılması, İzmir 2002, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
BROCHES, Aron, “Birth of UNCITRAL”, Uniform Commercial Law In The Twenty-First Century, Proceedings of the Congress of the United Nations Commission on International Trade Law, New York, 18-22 May 1992, New York 1995, s.7-9.
BUHRİNG-UHLE, Christian, Arbitration and Mediation In International Business, Kluwer Law International, The Hague Netherlands 1998.
COE, Jack J. Jr., International Commercial Arbitration: American Principles and Practice in a Global Context, New York 1997.
DAYINLARLI, Kemal, UNCITRAL Kurallarına Göre Uzlaşma ve Tahkim, Dayınlarlı Yayınları, Ankara 2000.
DEMİR GÖKYAYLA, Cemile, Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizinde Kamu Düzeni, Seçkin Yayınları, Ankara 2001.
DEMİRELLİ, Korhan, “2675 Sayılı Kanunun Yürürlüğünden Bugüne Kadar Türk Milletlerarası Özel Hukukunda Tanıma ve Tenfizin Durumu”, Manisa Barosu Der-gisi, Yıl 16, S.62-63, Temmuz-Ekim 1997, s.59-75.
DEREN YILDIRIM, Nevhis, UNCITRAL Model Kanunu ve Milletlerarası Tah-kim Kanunu Çerçevesinde Milletlerarası Tahkimin Esaslı Sorunları, Alkım Yayıne-vi, İstanbul 2004.
DOĞAN, Fatih, “Incoterms 2000, Tarihi Gelişimi-Geçerlilik Kaynağı, Münferit Klozlar-Son Değişiklikler”, Prof. Dr. Ömer Teoman’a 55.Yaşgünü Armağanı, C.I, İstanbul 2002, s.337-367.
EKİĠ, Nuray, “Milletlerarası Tahkim Kanunu Hakkında Genel Bir Değerlendirme”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Y.23, S.1-2, İstanbul 2003, s.295-338.
HERMANN, Gerold, “The UNCITRAL Arbitration Law”, Uniform Law Review, 1998-2/3, s.483-500, http://www.gccarbitration.com/english/issue/issue12/law1.htm (Erişim: 26.04.2001).
HONNOLD, John O., “Goals of Unification”, Uniform Commercial Law In The Twenty-First Century, Proceedings of the Congress of the United Nations Commission on International Trade Law, New York, 18-22 May 1992, New York 1995, s.11-13.
INTERNATIONAL TRADE CENTER, Arbitration and Alternative Dispute Resolution, Trade Law Series, Geneva 2001.
KALPSÜZ, Turgut, Birleşmiş Milletler Milletlerarası Ticaret Hukuku Komisyonunun Tahkim Hükümlerine Göre Cereyan Eden Tahkim, Ankara 1990 (Birleşmiş Milletler).
KALPSÜZ, Turgut, Milletlerarası Tahkim Konusunda Yasal Bir Düzenleme Gere-kir mi?, Taslaklar-Tartışmalar-Öneriler, C.II, Ankara 1999.
KAPLAN, Yavuz, “Uluslararası Tahkim, Türkiye Açısından Yeni Gelişmeler ve Önemi”, İstanbul Barosu Dergisi, C.77, S.3, s.576-618.
KARAN, Hakan, “Milletlerarası Ticarî Tahkimin Hukukî Mahiyeti ve Bu Alandaki Kanunlaştırmalara Etkisi”, Prof. Dr. Mahmut Tevfik Birsel’e Armağan, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, İzmir 2001, s.201-229.
KARAYALÇIN, Yaşar, Milletlerarası Tahkim Konusunda Yasal Bir Düzenleme Gerekir mi?, Taslaklar-Tartışmalar-Öneriler, C.II, Ankara 1999.
KOJOVIC, Tijana, “Court Enforcement of Arbitral Decisions on Provisional Relief - How Final is Provisional?” Journal of International Arbitration, Vol.18, No.5, October 2001, s.511-532.
LEW, Julian / MISTELIS, Loukas A. / KRÖLL, Stefan M., Comparative International Commercial Arbitration, Kluwer Law International, Netherlands 2003.
LEW, Julian D.M., “Final Report on Intellectual Property Disputes and Arbitration”, The ICC International Court of Arbitration Bulletin, Vol.9, No.1, May 1998, s.37-73.
NOMER, Ergün / EKiĠ, Nuray / GELGEL, Günseli, Milletlerarası Tahkim, Beta Yayınevi, İstanbul 2000.
ÖZDEMiR KOCASAKAL, Hatice, “Milletlerarası Tahkim Kanununun Uygulama Alanının Belirlenmesi”, Prof. Dr. Özer Seliçi’ye Armağan, Seçkin Yayınevi, Ankara 2006, s.343-368.
ÖZTEKiN GELGEL, Günseli, “Milletlerarası Tahkim Kanunu’nun Uygulama Alanı ve Getirmiş Olduğu Önemli Yenilikler, Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal Tekinalp’e Armağan, C.II, Beta Yayınevi, İstanbul 2003, s.1081-1093.
PEKCANITEZ, Hakan, “Milletlerarası Tahkimde Geçici Hukukî Koruma Önlemleri”, Milletlerarası Tahkim Semineri, Ankara 10 Mart 2003, ICC Türkiye Millî Komitesi, s.115-152.
SEViĞ, Vedat Raşit, “Cumhuriyetimizin 75. Yıldönümünde Milletlerarası Ticarî Tahkim Alanındaki Gelişmeler”, İstanbul Üniversitesi Cumhuriyetin 75. Yıl Arma-ğanı, İstanbul 1999, s.757-763.
SMIT, Hans / PECHOTA, Vratislav, Comparison of International Arbitration Rules, United States of America 1999.
SMITH, Matthew A./COUSTÉ, Marina, HIELD, Temogen/JARVIS, Richard / KOCHUPILLAI, Mrinalini/LEON, Barry/RASSER, Jacobus C./ SAKAMO–TO, Masamitsu / SHAUGHNESSY, Andy / BRANCH, Jonathan, “Arbitration of Patent Infringement and Validity Issues Worldwide”, Harvard Journal of Law & Technology, Vol.19, No.2, Spring 2006, s.299-357.
SZASZ, Ivan, “Useful Additions to the UNCITRAL Model Law on International Commercial Arbitration”, Uniform Commercial Law in the Twenty-First Century, Proceedings of the Congress of the United Nations Commission on International Trade Law, New York, 18-22 May 1992, New York 1995.
ŞANLI, Cemal, Milletlerarası Ticarî Tahkimde Esasa Uygulanacak Hukuk, Yargı Yayınevi, Ankara 1986.
ŞANLI, Cemal, Uluslararası Ticarî Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, Beta Yayınevi, İstanbul 2002.
ŞİT, Banu, Kurumsal Tahkim ve Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, İmaj Yayınevi, Ankara 2005.
TAŞKIN, Alim, Hakem Sözleşmesi, Turhan Kitabevi, Ankara 2000.
TİRYAKİOĞLU, Bilgin, Taşınır Mallara İlişkin Milletlerarası Unsurlu Satım Akit-lerine Uygulanacak Hukuk, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara 1996.
UNCITRAL, The UNCITRAL Guide, United Nations, Vienna 2007, www.uncitral. org/ pdf/english/texts/general/06-50941_Ebook.pdf (27.12.2010).
UNCITRAL SECRETARIAT VIENNA INTERNATIONAL CENTRE, Explanatory Note by the UNCITRAL Secretariat on the Model Law on International Commercial Arbitration, UNCITRAL Yearbook, Volume XVI, 1985.
UNCITRAL, UNCITRAL Model Law on International Commercial Arbitration 1985 With Amendments as Adopted in 2006, United Nations Publication, Vienna 2008 (Amendments 2006).
WIJNEN, O.L.O. de Witt, “Awards and Their Enforcement”, Worldwide Forum On The Arbitration of Intellectual Property Disputes, 3-4 March 1994, WIPO Publication, Geneva 1996, s.233-245.
YILMAZ, Ejder, “Tahkim Hukukuna Genel Giriş ve Ülkemizdeki Gelişim”, Yargı Reformu 2000 Sempozyumu, Konuşmalar, Bildiriler, Tartışmalar, Belgeler, 5-6-7-8 Nisan 2000, İzmir Barosu Yayınları, s.268-286 (Yargı Reformu).
YILMAZ, Ejder, Milletlerarası Tahkim Konusunda Yasal Bir Düzenleme Gerekir mi?, Taslaklar-Tartışmalar-Öneriler, C.II, Ankara 1999 (Sempozyum).
www.uncitral.org/pdf/english/texts/arbitration/arb-rules-revised/arb-rules-revised-2010-e.pdf (08.12.2010).