SINIRAŞAN GÖRSEL İŞİTSEL MEDYA HİZMETLERİNDE TÜRK YARGI YETKİSİ VE 690 SAYILI OHAL KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMESİ DÜZENLEMELERİ

Ülkemiz düzenlemelerine de kaynaklık eden Avrupa Medya Hukuku; Sınıraşan Görsel-İşitsel Medya Hizmetlerinde sadece bir üye devlet yargı yetkisinin olmasını isteyen, aynı zamanda hedef alınan ülkenin bağlayıcı önlemler almasına izin veren hükümler içermektedir. Yargı yetkisine ilişkin hükümlerin Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi organlarınca düzenleme boşluğu bırakılmamaya gayret edilen ve zahmetli süreçlerden geçerek hazırlanmasına rağmen uygulamada ulusal düzenlemelere ve yargısal içtihatlara ihtiyaç duyduğu anlaşılmaktadır. Özellikle kamu düzeninin bozulduğu ve yeniden tesisi için önlemlerin alınmasının zorunlu olduğu Olağanüstü Hal Hukuki Rejimlerinde bu ihtiyacın daha da çok hissedildiği görülmektedir. Ancak Olağanüstü Hal döneminde de alınacak önlemlerin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve uluslararası hukuktan doğan diğer yükümlülüklere ters düşmemesi gerekmektedir. Bu amaçlar doğrultusunda düzenlemeler getirmesi beklenen 690 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK)’nin 58. Maddesi ile değiştirilen 6112 Sayılı Kanunun Türkiye Cumhuriyeti yargı yetkisine ilişkin 2. Maddesinin getirdiği değişiklikler, sınırlama ve yenilikler bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Konu incelenirken Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatları ile Ulusal Yargı içtihatları (Anayasa Mahkemesi, Danıştay, Yargıtay kararları) göz önünde bulundurulmuştur.

Turkish Jurisdiction on Trans-Boundary Invisible Visual Audio Media Services and State of Emergency Law Decree Regulations Number 690

European Media Law, which also originated in our national regulations; In Trans-border AudioVisual Media Services, only one member state has provisions that require jurisdiction and at the same time allow the target country to take binding measures. It is understood that despite the fact that the provisions on jurisdiction have been tried to be left untreated by the bodies of the European Union and Council of Europe and have been prepared through laborious processes, national regulations and judicial precedents are needed in practice. This requirement seems to be felt even more in the Emergency State Legal Regime, in which the public order has deteriorated and measures have to be taken for reestablishment. However, the measures to be taken during the period of Emergency shall not contradict with other obligations arising from the European Convention on Human Rights and international law. The amendments, limitations and innovations brought by Article 2 of the Law No. 6112 on the jurisdiction of the Republic of Turkey, amended by Article 58 of the Decree-Law No. 690, which are expected to bring about these purposes, constitute the subject of this work. In the course of examining the case, the case law of the European Court of Human Rights and the case law of the National Judiciary precedents (Constitutional Court, Council of State, Supreme Court decisions) were taken into consideration.

___

  • Akgül, M. Emin, “Egemenlik, İdarenin Bütünlüğü ve Yargı Kararları Zemininde İdarî Vesayet Yetkisinin İçeriği”. Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı: 2, Temmuz 2016, s. 2.
  • Akgüner, Tayfun / İlal, Ersan / Öngören, Gürsel, Kitle İletişim Mevzuatı, Der Yayınları, İstanbul, 1995, s. 797-891.
  • Akıllıoğlu, Tekin. “İnsan Hakları ve Yönetim Hukuku (Avrupa Yönetim Hukukunun Oluşumunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının Rolü” http://www.idare.gen.tr/akillioglu-insan.htm. erişim tarihi: 08.08.2017.
  • Arsava, Füsun. “Egemenlik Haklarına Getirilen Sınırlamalar”. G.Ü. İİBF Dergisi, 2/2001, 193-200.
  • Atay, ender Ethem, İdare Hukuku, Ankara 2012, s.656.
  • Avrupa Birliği, Avrupa Komisyonu Türkiye İlerleme Raporu, 2016, Fasıl: 10 “Bilgi Toplumu ve Medya”, Brüksel, 9.11.2016, s.48
  • Avrupa Birliğinin Görsel İşitsel Medya Hizmetleri Yönergesi 15.4.2010 TR L 95/1, Madde 2 ve 3 metni için Bkz. https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/74780, 14/07/2017 tarihinde erişilmiştir.
  • Avrupa Konseyi Değiştirilmiş Avrupa Sınırötesi Televizyon Sözleşmesi ve Açıklayıcı Raporu, Strazbourg, 11 Eylül 1998, S. 107,108. Bilgi için Bkz. www. cocukvakfi.org.tr
  • Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi’ni Değiştiren Protokol, S.2.
  • Batum, Süheyl “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türk Anayasal Sistemine Etkileri”, İÜHF Yayını, İstanbul 1993, s.43.
  • Commission-United Kingdom davası, C-222/94 (1996) ECR I-4025, Commission-Belgium davası, C-11/95 (1996) ECR I-4115. KUTAY, Pars; ÖZÇERİ, Aslı, a.g.e.s.32-33’den naklen
  • Çal, Sedat, “Ekonomik Düzenleme (Regülasyon), Özelleştirme, İdare Hukuku ve Uluslararası tahkim Matrisinde Değerlendireler, Sosyo Ekonomi Dergisi, Sy. 2, 2010, s. 66-85.
  • Çal, Sedat, Türk İdare Hukukunda Ruhsat, 2012, Ankara: Seçkin Yayınları, s.281-282.
  • Darendeli, A. Vahap, “1982 Anayasası’na Göre OHÂL Kararnamelerinin Hukukî Rejimi”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 1992, s. 1.
  • Değiştirilmiş Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi Açıklayıcı Raporu 86 - alt paragraf b.
  • Gözler, Kemal, Türk Anayasa Hukuk Dersleri, Bursa 2000, s. 810-828.
  • Hakyemez, Y. Ş. (2004). Mutlak Monarşilerde ve Günümüzde Egemenlik Kavramı. Ankara: Seçkin Yayınevi, s. 63.
  • Harris, D,J,-M.O’Boyle-E.P. bates, C.M. Buckley, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukuku, OxfordUniversity Press,2009, Avrupa Konseyi, 2013 (Türçe 1.Baskı) s.660.
  • Heywood, Andrew. Siyasetin Temel Kavramları. Çeviren Hayrettin Özler, Ankara, 2007, s. 4-5.
  • IRIS Plus 2011-5 Sayısı Gayriresmi Tercümesi, ABD’de Kablolu Televizyonda Yayın Programlarının Yeniden İletimi: Çıkarlar Çatıştığında, JONATHAND.Perl, Medai Center, New York Hukuk Okulu, NY
  • IRIS Plus sayı 2011-4 RTÜK tercümesi, Uluslararası Dairesi Başkanlığı.
  • Jellinek, op. cit., c.I, s. 296, c.II, s.17-34 (ülke), 34-60 (millet), 61-70 (egemenlik) Aktaran; Gözler, Kemal, Anayasa Hukukunun Genel Esasları, 216, S.133.
  • Kocadaş Bekir “Kültür ve Medya”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi ISSN:1303-5134, s.1.
  • Kubalı, H. N., Anayasa Hukuku Dersleri, Genel Esaslar ve Siyasî Rejimler, İ.Ü.H.F.
  • Yayını, No: 35, İstanbul, 1971, s. 188.
  • Kutay, Pars; Özçeri, Aslı; “Avrupa Birliği Medya Hukuku ve Uygulamaları” TVYD Yayınları No:2, İstanbul, 2006, s.15
  • Kuzu, Burhan, Olağanüstü Hal Kavramı ve Türk Anayasa Hukukunda Olağanüstü Hal Rejimi, Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul 1993, s.371-376.
  • Özkan Ahmet Fatih. “ Kamu Düzeni ve Ekonomik Kolluk Faaliyeti”. Ankara Barosu Dergisi. Yıl 67. Sayı: 4. Güz 2009, s. 77.
  • Radyo ve Televizyon Üst Kurulu 2016 Faaliyet Raporu 2016(1 Ocak 31 Aralık) 2017, s. 55
  • Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun 09.12.2014 tarih, 3 no’lu kararı (2014/62 Toplantı No.)
  • RTÜK 2016 Faaliyet Raporu, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı, sayfa 35. RTÜK Faaliyet Raporu, Stratejik Geliştirme Başkanlığı, Ankara, 2017, s. 28.)
  • Serkan Çınarlı ve Anıl Çamyamaç. “Minyatür Devletler ve İdarî Yapıları”. Terazi Hukuk Dergisi. Sayı: 121. Eylül 2016, s. 15.
  • Şahin Kemal,”Kitle İletişim Hukuku Editöriyal ve Denetim Sorumluluğu” Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt 17, 2013, S.3 s.268
  • Tekinsoy, Özge Okay “İdare Hukukunda Kamu Düzeni Kavramı”, XII Levha Yayınları, 2011, s. 259.
  • Tiryaki, R., “Bağımsız İdari Kurum Olarak RTÜK” A.Ü.H.F.D., C.51, S.4, 2002, s.196-203.
  • Toroslu, Nevzat. Ceza Hukuku Genel Kısımlar. Ankara 2008. s.70
  • Ulusoy, Ali: Düzenleyici Kurulların Kamu Yönetimi İçindeki Yeri Konferansı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Aylık Toplantıları, 07.08.2017
  • Uzun, Cem Duran ‘’ 15 Temmuz Darbe Girişimi Sonrası Olağanüstü Hal İlanı ve Sonuçları’’ SETA Perspektif Sayı: 118 Temmuz/2016 s. 3.
  • Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, 02.11.2011 Tarih Ve 28103 Sayılı RG
  • Yılmaz ,Halit “İdarenin Görsel-İşitsel İletişim Alanındaki İşlevi” Ankara, 2005, Saysa 181, 262-263.
  • www.inhak.adalet.gov.tr/duyurular/faaliyet/duyurular/2016/Kasım/ duyuru2/memorandumTR%2031.10.20163%2019%200
  • www.rtuk.gov.tr, Mevzuat,Yönergeler
  • http://insanhaklarimerkezi.bilgi.edu.tr/tr/news/none-olaganustu-hal-ve-ilgili-belgeler/ Erişim Tarihi : 19.08.2017
  • http://www2.tbmm.gov.tr/d23/1/1-0883.pdf. Erişim tarihi: 08.08.2017
  • https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/45583
  • https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/74780, 14/07/2017 tarihinde erişilmiştir.
  • https://www.msxlabs.org/forum/iletisim-bilimleri/192025-uydu-yayinciligi. html, erişim tarihi: 17.07.2017.
  • AHİM’nin 6.12.2007 tarihli Maumousseau and Washington v. France, cmiskp. echr.coe.int, 13/09/2017 tarihinde erişilmiştir.
  • Ankara 9.İdare Mahkemesi’nin 2000/1747 E, 2001/379 K. sayılı kararı.
  • AYM. 21.06.2012 tarih 2011/44 Esas, 2012/99 Karar. 13.03.2013 tarih ve 28586 sayılı R.G.
  • Danıştay 13. Dairesi, 15.05.2001 tarih, 1999/5025 E., 2001/1804 K.
  • RTÜK’ün 28.10.2015 Tarih ve 2015/14 Sayılı toplantısında aldığı 164, 165, 166 Sayılı Kararları