Milletlerarası tahkim kanunu’nun zaman bakımından uygulanmasına ilişkin yargıtay hukuk genel kurulu’nun 18.7.2007 tarihli kararının değerlendirilmesi

Tarihi kökeni çok eskilere dayanan tahkim çağımızda yatırımcıların başka ülkelerde de yatırım yapmaya başlamasıyla beraber yatırımların güvence altına alınması için çözüm yolu olarak görülmekte ve seçimlik bir yargı olarak etkinliğini giderek artırmaktadır. Uluslararası alanda sözleşme yapan taraflar birbirlerinin mahkemelerine başvurmayı kendileri için riskli bulmaktadırlar. Yine, ulusal mahkemelerde yapılan yargılamaların uzun sürmesi de tahkimin tercih edilmesine yol açmaktadır. İşte bu hususları göz önünde bulunduran Türk kanun koyucusu 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu'nu kabul etmiştir. Ancak Kanun'da, Kanun'un ne zaman yürürlüğe gireceğine ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle bu Kanun'un yürürlüğe girmesinden önce yapılan sözleşmelere hangi hükümlerin uygulanacağı konusunda öğretide çeşitli görüşler ileri sürülmüştür. Kanun'a tâbi uyuşmazlıklar bakımından hâkim görüş uyuşmazlığın doğduğu anda yürürlükte olan hükümlerin uygulanacağını kabul etmektedir. Buna karşılık, inceleme konumuzu oluşturan Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, kanımızca haklı olarak, aksine sözleşmede bir hüküm bulunmadıkça uyuşmazlığın doğum tarihi değil, sözleşmenin yapıldığı tarih esas alınmıştır. Sözleşme yorumu ilkeleri de bu sonucu haklı kılmaktadır.

Evaluation of the decisions of the assembly of civil chamber of court of cassation dated 18.7.2007 concerning transitional application of the ınternational arbitration act

Arbitration, which dates back to very old times, is regarded as a means of solution for the securing of the investments along with the investors have started to make investments in other countries and has been increasing its efficiency as an optional judicial remedy. Contracting parties in the international arena find it risky to resort to the courts in each other's country. Also, the long duration of judgements in national courts cause arbitration to be preferred. Thus the Turkish legislator adopted the International Arbitration Act No. 4686 ("Act") taking these matters into consideration. However there is not any provision regarding the effective date of the Act in the Act. For this reason, different opinions have been asserted in the doctrine as to which provisions shall be applicable to the contracts executed before the effective date of the Act. The prevailing opinion as regards the dispute subject to the Act admits that the provisions which are in effect at the time of arising of the dispute shall be applicable. Whereas, the decision of the Assembly of Civil Chambers of of Court of Cassation that is the subject of our review has been based not upon the date of arising of the dispute but upon the date of the contract unless there is a provision to the contrary in the contract, rightly in our opinion. Principles of interpretation of contract justify this result, too.

PDF

___

AKINCI, Ziya, Milletlerarası Tahkim, 2. B., Ankara 2007.
AKINCI, Ziya, Türkiye’de ICC Tahkimi ve Yabancılık Unsuru (Milletle rarası Tahkim Semineri, 6 Nisan 2004, Ankara 2004, s. 19-50).
ALANGOYA, Yavuz / YILDIRIM, Kamil / DEREN-YILDIRIM, Nevhis, Medenî Usul Hukuku Dersleri, İstanbul 2009.
ALANGOYA, Yavuz, Medenî Usul Hukukumuzda Tahkimin Niteliği ve Denetlenmesi, İstanbul 1973.
AYDOĞAN, Aykut, Milletlerarası Tahkim Kanunu Kapsamında Cereyan Eden Tahkim Usulü, İstanbul 2003.
BAYSAL, Başak, Kanunların Zaman Açısından Yürürlüğü (Prof. Dr. Necip Kocayusufpaşaoğlu İçin Armağan, Ankara 2004, s. 475-501).
BERKİN, Necmeddin M. , “Usule İlişkin Hükümlerin Zaman ve Yer Yönünden Uygulanma Alanı” (Hıfzı Timur’un Anısına Armağan, İstan bul 1979, s. 163-180).
BİLGE, Necip / ÖNEN, Ergun, Medenî Yargılama Hukuku Dersleri, 3. B., Ankara 1978.
BİRSEL, Mahmut T. / BUDAK, Ali Cem, Tahkim Hukukumuz ve Uncitral Kanun Örneği, (Milletlerarası Tahkim Konusunda Yasal Bir Düzenleme Gerekir mi? (Sempozyum-Bildiriler-Tartışmalar, 11 Nisan 1997, s. 171-249).
BİRSEL, Mahmut Tevfik, (Milletlerarası Tahkim Konusunda Yasal Bir Düzenleme Gerekir mi? II, Abant, 25-28 Eylül 1997, Ankara, 6 Haziran 1998, (Tartışmalar Kısmı).
DAYINLARLI, Kemal, Eser Sözleşmesinden Doğan İhtilafların Çözü münde İç Tahkim (İnşaat Sözleşmeleri, Yönetici-İşletmeci, Mühendis ve Hukukçular İçin Ortak Seminer, Ankara, 18-29 Mart 1996s. 383-435).
DAYINLARLI, Kemal, HUMK’da Düzenlenen İç Tahkim, Ankara 1997.
DEMİRCAN, Halime Ebru, Uncitral Tahkim Kuralları ile Milletlerarası Tahkim Kanunu Hükümleri Çerçevesinde Ad Hoc Tahkim (Yayımlan mamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara 2005.
DEREN-YILDIRIM, Nevhis, (Adalet Bakanlığı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Tasarısı’nda İç Tahkim, Ankara, 23 Mart 2007), (Tartışmalar Kısmı).
DEREN-YILDIRIM, Nevhis, “Tahkimin Olumlu ve Olumsuz Yönleri”, (ABD 2002/4, s. 37-44).
DEREN-YILDIRIM, Nevhis, Milletlerarası Tahkimin Esaslı Sorunları, İstanbul 2004.
DOĞAN, Vahit, Milletlerarası Özel Hukuk, Ankara 2010.
EKŞİ, Kanunlar İhtilafı Alanında “Incorporation” (Prof. Dr. Aysel Çelikel’e Armağan, İstanbul 2001, s. 263-291), (Çelikel Armağanı).
EKŞİ, Milletlerarası Tahkim Kanunu Hakkında Genel Bir Değerlendirme (Prof. Dr. GülörenTekinalp’e Armağan, İstanbul 2003, s. 295-338 ), (Tekinalp Armağanı).
EKŞİ, Nuray, İngiliz Hukukunda Tahkim ve Denetimi (Argumentum 1992, S. 23, s. 371-377).
EKŞİ, Nuray, Yargıtay Kararlarında Milletlerarası Tahkim Kanunun Za man İtibarıyla Uygulanması (Prof. Dr. Ali Güzel’e Armağan, İstanbul 2010, s. 1373-1388), (Güzel Armağanı).
ERDOĞAN, Feyiz, Uluslararası Hukuk ve Tahkim, Ankara 2004.
ERTEN, Rifat, Milletlerarası Ticari Tahkim Hukukunda Geçici Hukuki Koruma Önlemleri, Ankara 2010.
FERHATOĞLU, Emrah, Uluslararası Vergi Uyuşmazlıklarının Tahkim Yoluyla Çözümlenmesi, İstanbul 2010.
HIZIR, Serdar, Londra Deniz Hakemleri Birliği Tahkim Yargılaması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara 2007.
HUYSAL, Burak, Milletlerarası Ticari Tahkimde Tahkime Elverişlilik, İstanbul 2010.
KALPSÜZ, Turgut, (Milletlerarası Tahkim Konusunda Yasal Bir Düzen leme Gerekir mi?, Sempozyum-Bildiriler-Tartışmalar, Ankara 11 Nisan 1997), (Tartışmalar Kısmı, s. 252-253).
KALPSÜZ, Turgut, İnşaat Sözleşmelerinde Tahkimin Genel Esasları (İnşaat Sözleşmeleri, Yönetici-İşletmeci, Mühendis ve Hukukçular İçin Ortak Seminer, Ankara, 18-29 Mart 1996, s. 339-379).
KALPSÜZ, Turgut, Tahkim Anlaşması (Bilgi Toplumunda Hukuk-Ünal Tekinalp’e Armağan, İstanbul 2003, C. II, s. 1027-1053).
KALPSÜZ, Turgut, Türk Hukukunda Hakem Kararlarının Temyizi Se bepleri (BATİDER, 1997/1, s. 1-41).
KALPSÜZ, Turgut, Türkiye’de Milletlerarası Tahkim, 2. B., Ankara 2010.
KALPSÜZ, Turgut, Yeni Milletlerarası Tahkim Kanunun Değerlendiril mesi (Milletlerarası Tahkim Semineri, 5 Kasım 2001, Ankara 2001, s. 110-127).
KAPLAN, İbrahim, Hâkimin Sözleşmeye Müdahalesi, Ankara 1987.
KAPLAN, Yavuz, Milletlerarası Tahkimde Usule Aykırılık, Ankara 2002.
KAPLAN, Yavuz, Uluslararası Tahkim, Türkiye Açısından Yeni Geliş meler ve Önemi (İBD 2003/3, s. 576-618).
KARAYALÇIN, Yaşar, İsviçre Hukukunda Milletlerarası Tahkim (Mil letlerarası Tahkim Konusunda Yasal Bir Düzenleme Gerekir mi? (Sem pozyum-Bildiriler-Tartışmalar, 11 Nisan 1997, s. 1-58).
KESKİN, Bayram, Kamu Hizmetinin Görülmesine İlişkin Sözleşmeler ve Bu Sözleşmelerden Doğan Uyuşmazlıkların Tahkim Yoluyla Çözümü (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
KOÇAK, Talat Emre, Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu, An kara 2007.
KORAL, Rabi, Yeni ve Eski Hukukumuzda Tahkim (İÜHFM, 1947, s. 193-218).
KÖSEYENER, Ayşe, Milletlerarası Ticaret Odası Tahkim Hükümlerine Göre Cereyan Eden Tahkim (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), An kara 2001.
KUNTER, Nurullah / YENİSEY, Feridun / NUHOĞLU, Ayşe, Muha keme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 18. B., İstanbul 2010.
KURU, Baki / ARSLAN, Ramazan / YILMAZ, Ejder, Medenî Usul Hu kuku, 22. B., Ankara 2011.
KURU, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, C. IV, 6. B., İstanbul 2001.
KURU, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, C. VI, 6. B., İstanbul 2001.
NOMER, Ergin / EKŞİ, Nuray / ÖZTEKİN GELGEL, Günseli, Milletle rarası Tahkim Hukuku, C. I, 3. B., İstanbul 2008.
NOMER, Ergin, Devletler Hususi Hukuku, 18. B.,Nomer / Şanlı, İstanbul 2010.
NOMER, Ergin, Milletlerarası Usul Hukuku, İstanbul 2009.
OĞUZMAN, Kemal / ÖZ, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 8. B., İstanbul 2010.
ORAK, Cem Çağatay, Kamu Hizmeti İmtiyaz Sözleşmelerinde Tahkim, Ankara 2006.
ÖNEN, Ergun, Medeni Yargılama Hukuku, Ankara 1979.
ÖZEKES, Muhammet, Özel Hukuk-Kamu Hukuku ve Yargılama Huku ku Bakımından Kanunların Zaman İtibariyle Uygulanması (Prof. Dr. Fırat Öztan’a Armağan, C. II, Ankara 2010, s. 2859-2875).
PEKCANITEZ, Hakan / ATALAY, Oğuz / ÖZEKES, Muhammet, Me denî Usul Hukuku, 12. B., Ankara 2011.
POSTACIOĞLU, İlhan, Medenî Usul Hukuku Dersleri, 6. B., İstanbul 1975.
ŞANLI, Cemal, Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmaz lıkların Çözüm Yolları, İstanbul 2005.
ŞİT, Banu, Yargıtay Kararlarında Milletlerarası Tahkim Kanunu’nun Zaman Bakımından Uygulanması ve Hukuk Seçimi Sorunu (BATİDER 2009/4, s. 457-472).
TAŞKIN, Âlim, Hakem Sözleşmesi, Ankara 2000.
UMAR, Bilge, Hukuk Başlangıcı, İzmir 1997.
ÜSTÜNDAĞ, Saim, Medenî Yargılama Hukuku, 7. B., İstanbul 2000.
YEĞENGİL, Rasih, Tahkim: (L’arbitrage), İstanbul 1974.
YEŞİLIRMAK, Ali, (Adalet Bakanlığı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Tasarısı’nda İç Tahkim, Ankara, 23 Mart 2007), Tartışmalar Kısmı.
YEŞİLOVA, Bilgehan, Milletlerarası Ticari Tahkimde Nihai Karardan Önce Mahkemelerin Yardımı ve Denetimi, İzmir 2008.
YILMAZ, Ejder, Alman Hukukunda Milletlerarası Tahkim (Milletlerara sı Tahkim Konusunda Yasal Bir Düzenleme Gerekir mi? (Sempozyum Bildiriler-Tartışmalar, 11 Nisan 1997, s. 129-163).
YILMAZ, Ejder, Hakem Kararlarının Temyizi ve İptali (Milletlerarası Tahkim Semineri, Ankara, 3 Nisan 2009), s. 107-136).