La haye uluslararası ceza mahkemesine giden süreçte uluslararası ceza yargılaması

Uluslararası hukukta devletlerin sorumluluğu yanında, bireylerin cezai olarak sorumlu tutulabilmeleri ve uluslararası mahkemelerce yargılanabilmeleri uluslararası ceza hukukunun en temel amaçlarından biri olmakla birlikte, bu konudaki pratik uygulamalar oldukça yenidir. Bu süreçte 1474 yılında Peter Von Hagenbach uluslararası nitelikteki bir ceza mahkemesinde yargılanan ilk kişi olmuştur. 19. yüzyılın sonlarında Gustave Moynier, uluslararası bir ceza mahkemesi için çalışmalarda bulunmuş ve yine 20. yüzyılın başlarında, insan hakları ihlallerinin önüne geçilebilmesi için La Haye Barış Görüşmeleri yapılarak olumlu gelişmeler sağlanmışsa da denetim mekanizmasının kurulamamış olması nedeniyle, bu çalışmaların ardından gelen I. ve II. Dünya Savaşlarında görülen vahşet engellenememiştir. Uluslararası ceza yargılamasının gelişimi sürecinde II. Dünya Savaşı sonrası galip devletlerce kurulan Nürnberg ve Tokyo Uluslararası Askeri Ceza Mahkemeleri ile dünya uluslararası hukuk camiasında önemli bir eksikliğin giderilmesi için büyük katkı sağlamıştır. Birleşmiş Milletler tarafından kurulan ve halen faal durumdaki ad hoc mahkemeler olan Yugoslavya ve Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemeleri, daimi bir uluslararası ceza mahkemesi kurulması sürecinin son safhasını oluşturmuşlardır. Nihayet 17 Temmuz 1998 tarihinde La Haye Uluslararası Ceza Mahkemesini kuran Roma Statüsü uzun bir müzakere sürecinden sonra kabul edilmiş; 1 Temmuz 2002 tarihinde de yürürlüğe girmiştir.

The process of the international criminal judgement which established the hague international criminal court

Although one of the basic aims of the international criminal law, criminal responsibility of the individuals and bring them up for trial at the international courts, beside responsibility of the states in international law, in the practicing is quite new. In this process, Peter Von Hagenbach became the first person who had been tried at an international criminal court in 1474. Gustave Moynier endeavored for a criminal court in the late of 19. century, also in the beginning of the 20. Century by the La Haye Peace Conferences, which had been hold to prevent violation human rights, however the positive improvements are realized, owing to lack of control mechanism the attempts couldn’t prevented the brutality in World War I and II. The developing period of international judgment, established after World War II, Nurnberg and Tokyo International Military Criminal Courts, ensured considerable contribution for remove an important defectiveness in International law community. Yugoslavia and Rwanda International Criminal Courts which established by United Nations, still active, had formed the last phase of period of establishing a permanent international criminal courts. Eventually in 17 July 1998 Rome Statute, establishing La Haye International Criminal Court, had been accepted after an extended negotiation process; in 1 July 2002 inured.

___

  • AKHAVAN, Payam: “The International Criminal Tribunal For Rwanda: The Politics and Pragmatics of Punihment”, The American Journal of International Law, Vol. 90, Y. 1996.
  • AKSAR, Yusuf: Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Uluslararası Ceza Usul Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara 2003.
  • ALİBABA, Arzu: “Uluslararası Ceza Mahkemesinin Kuruluşu” AÜHF Dergisi, C. 49, S.1-4, 2001.
  • ALPKAYA, Gökçen: Eski Yugoslavya için Uluslararası Ceza Mahkemesi, Turhan Kitabevi, Ankara 2002.
  • ATEŞ EKŞİ, Canan: Uluslararası Ceza Mahkemesinin İnsanlığa Karşı Suçlar Üzerindeki Yargı Yetkisi, Seçkin Yayınevi, Ankara 2004.
  • AYDIN, Devrim: “Uluslararası Ceza Hukukunun Gelişimi”, AÜHF Dergisi, C. 51, S. 4, 2002.
  • AZARKAN, Ezeli: Nürenberg’ten La Haye’ye Uluslararası Ceza Mahkemeleri, Beta Basım Yayım, Kırklareli 2003.
  • AZARKAN, Ezeli: “Uluslararası Hukukta İnsanlığa Karşı Suçlar”, AÜHF Dergisi, C. 52, S. 3.
  • BALL, Howard: Prosecuting War Crimes and Genocide: The Twenthieth Century Experience, University of Cansas, 1999.
  • BAŞAK, Cengiz: Uluslararası Ceza Mahkemeleri ve Uluslararası Suçlar, Turhan Kitabevi, Ankara 2003.
  • BOZKURT, Enver: Türkiye’nin Uluslararası Hukuk Mevzuatı, 2. B., Nobel Yayınevi, Ankara 1999.
  • CASSESE, Antonio: “International Criminal Law”, International Law, (Ed. By Malcolm D. EVANS), Oxford Unv. Press, USA 2003.
  • CİVELEK, Jale: “Cenevre Hukuku Açısından Barışa, İnsanlığa Karşı Suçlar ve Savaş Suçları: Bosna Hersek Uygulaması”, Argumentum, Y. 3, S. 31.
  • ÇINAR, M. Fatih: Uluslararası Ceza Mahkemelerinin Gelişimi Işığında Uluslararası Ceza Divanı, Çanakkale 2004.
  • DÖNMEZER, Sulhi/ERMAN, Salih: Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, C. III, 12. B., Beta Basım Yayım, İstanbul 1997.
  • DURAND, Andra: “Gustave Moynier and the Peace Societies”, International Review of the Red Cross, No: 314, 1996.
  • ERDOĞAN, Feyiz: “Savaş Suçları ve Yargılanmaları”, Türk Silahlı Kuvvetleri Dergisi, S. 351, Ocak 1997.
  • ESER, Albin: “Uluslararası Ceza Mahkemesinin Kurulması: Roma Statüsünün Ortaya Çıkışı ve Temel Özellikleri”, (Çev. Faruk TURHAN), Uluslararası Ceza Divanı, (Ed. Feridun YENİSEY), Arıkan Basım Yayım Dağıtım, İstanbul 2007.
  • GÖZE, Ayferi: “Milletlerarası Ceza Divanı”, Milletlerarası Mahkemeler, (Ed. Mahmut R. Belik) İstanbul Avrupa ve Dünya Federasyonu Fikrini Yayma Cemiyeti Yayınları, 1956.
  • GÜNEY, Mehmet: “Uluslararası Ceza Yargısının Tarihsel Gelişimi” Ankara Barosu Hukuk Kurultayı, 3-7 Ocak 2006.
  • GREPPI, Edoardo: “The Evolution of Individual Criminal Responsibility Under International Law” International Review of the Red Cross, No. 835, 1999. http://www.icrc.org/cWeb/Eng/ siteeng0.nsf/html/57JP4L (12.03.2008).
  • LEVINE, Eugenia: “Command Responsibility”, Global Policy Forum, Şubat 2005.
  • ODMAN, Tevfik: “Eski Yugoslavya ile İlgili Uluslararası Ceza Mahkemesinin Kuruluşu ve Yasal Dayanağı”, AÜHF Dergisi, C. 45, S. 1-4, s. 131-151.
  • ÖNOK, R. Murat: Tarihi Perspektifiyle Uluslararası Ceza Divanı, Turhan Kitabevi, Anakara 2003.
  • ÖZKAN, Ayşe: “Uluslararası Ceza Hukukunda Kritik Süreç: Milosevic Davası”, Stratejik Analiz, S. 24, Nisan 2002.
  • PAUST, Jordan J. & BASSIOUNI, M.Cherif: International Criminal Law Documents Supplement, Carolina Academic Press, Durham, North Carolina 2000.
  • PAZARCI, Hüseyin: “Bosna-Hersek Sorununda Uluslararası Yargının Rolü”, Prf. Dr. Oral Sander’e Armağan, C. 5, No. 1-4, Ocak-Aralık 1996.
  • R.C. HINGORANI: Humanitarian Law, Oxford & IBH Publishing Co., New Delhi 1991.
  • SÖZÜER, Adem/R. Barış ERMAN: “Uluslararası Ceza Mahkemesi”, İstanbul Üniversitesi Adalet Yüksek Okulu 20. Yıl Armağanı, Beta Basım Yayım, İstanbul 2001.
  • TEZCAN, Durmuş: “Uluslararası Suçlar ve Uluslararası Ceza Divanı”, Ankara Barosu Hukuk Kurultayı 2000, C. 1, 12-16 Ocak 2000.
  • TEZCAN, Durmuş: “Saldırgan Savaş ve Devletlerarası Ceza Hukuku”, AÜSBF Dergisi, İlhan Öztrak’a Armağan, C. 49, No: 1-2.
  • TURHAN, Faruk: “Eski Yugoslavya Topraklarında İnsanlık Aleyhine İşlenen Suçların Yargılanmasına İlişkin BM Milletlerarası Ceza Mahkemesi”, Seyfullah Edis’ e Armağan, İzmir 2000.
  • TÜTÜNCÜ, Ayşe Nur: İnsancıl Hukuka Giriş, Beta Basım Yayım, İstanbul 2006.
  • UVIN, Peter: “Reading The Rwanda Genocide”, International Studies Rewiev. Vol. 3, No. 3, Fall 2001.
  • VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet: “Milletlerarası Hususi ve Umumi Ceza Hukuku”, Tahir Taner’e Armağan, İstanbul 1956.
  • WILSON, John: History of Switzerland, Casimo Inc., Paperback Edition, 2007.
  • YENİSEY, Feridun: Milletlerarası Ceza Hukuku Ceza Yargılarının Milletlerarası Değeri ve Mevzuatı, Beta Basım Yayım, İstanbul 1988.
  • YILMAZ, Alia: Uluslararası Ceza El Kitabı, Beta Basım Yayım, İstanbul 2001.