İşverenin iş kazası ve meslek hastalığından doğan tazminat sorumluluğu

İşçinin iş görme borcunu yerine getirdiği sırada iş kazası ve meslek hastalığı gibi risklere karşı korunması önemlidir. Türk Hukukunda işçiyi korumak için gerekli iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini alma yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, işverenin bu yükümlülüğe aykırı davranışı sonucu bir zarara uğrarsa işverenin, işçiye ve işçi ölmüşse yakınlarına karşı tazminat sorumluluğu söz konusu olur. Bu sorumluluk İş Kanunu’nun 77. maddesinden doğan bir kusurlu sorumluluk niteliğindedir. Ancak doktrinde işverenin sorumluluğunu sözleşme sorumluluğuna dayandıran görüşler olduğu gibi, kusursuz sorumluluk olarak kabul edilmesi gerektiğini savunan görüşler de mevcuttur. Türk Yargıtay’ı ise İş Kanunu’nda açık bir kusursuz sorumluluk hali olarak düzenlenmediği halde işverenin iş kazası ve meslek hastalığından doğan işçiye karşı tazminat sorumluluğunun kusursuz sorumluluk ilkesine dayandığını kabul etmektedir. İşçinin veya işçi ölmüşse yakınlarının iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle işverene karşı açacağı tazminat davası, Sosyal Güvenlik Kurumunca karşılanmayan zararların işverence ödenmesi ilkesine dayanır. Sosyal Güvenlik Kurumunun hak sahibi işçi veya ailesine yapacağı ödemelerin ise bazı şartlar altında kusurlu işverene rücu edilmesi mümkündür.

Compensation liability arisen from occupational accident and occupational disease of employer

Protection of worker against the risks like occupational accident and occupational disease during performing his/her service debt is important. Liability of taking necessary measures of occupational health and safety to preserve worker is belong to employer in Turkish Law. If worker suffers damage as a result of the act of employer contrary to this liability, employer has compensation liability to worker or his/her relatives if worker dies. This liability has the characteristics of faulty liability resulted from article 77 of Labour Law. However, in addition to the viewpoints considering liability of employer based on contract liability, viewpoints suggesting that it should be accepted as faultless liability are also available in terms of doctrine. Turkish High Court of Appeal also accepts that the liability of employer against worker, originated from occupational accident and occupational disease is predicated on the principle of faultless liability although a clear faultless liability circumstance is not arranged in Labour Law. Claim for damages to be filed due to occupational accident and occupational disease against employer by worker or his/her relatives is grounded the principle of payment by employer of the damages which are not met by Social Security Institution. Recourse to faulty employer of the payments to be made by Social Security Institution to right holder worker or his/her family is possible under some conditions.

___

  • Aslanköylü, Resul; Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Şerhi, Yetkin, Ankara-2010
  • Balcı, Mesut; İş Kazası veya Meslek Hastalığından Doğan Tazminat Davaları, Yetkin, Ankara- 2008
  • Ekmekçi, Ömer; “Anahatlarıyla İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Tasarı Taslağı”, Çimento İşveren Dergisi, Sayı:3, Cilt:22, Mayıs-Haziran 2008
  • Eren, Fikret; Borçlar Hukuku ve İş Hukuku Açısından İşverenin İş Kazası ve Meslek Hastalığından Doğan Sorumluluğu, Ankara-1974
  • Günay, Cevdet İlhan; İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku, Yetkin, 2. Bası, Ankara, 2010
  • Günay, Cevdet İlhan; İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, Yetkin, Ankara-2004
  • Güneren, Ali; İş Kazası veya Meslek Hastalığından Kaynaklanan Maddi ve Manevi Tazminat Davaları, Adalet, Ankara-2010
  • Hatemi, Hüseyin; “İş Kazasından Doğan Maddi Tazminat Miktarının Tayini”, İHU, 1976, İşK.73, No.2
  • Mollamahmutoğlu, Hamdi; İş Hukuku, Turhan, Ankara-2008
  • Oğuzman, Kemal; “İş Kazası ve Meslek Hastalıklarından Doğan Zararlardan İşverenin Sorumluluğu”, İÜHF Mecmuası, 1969, C-34
  • Oğuzman, Kemal; Öz, Turgut; Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Vedat, 8.Bası, İstanbul-2010
  • Tekinay, Selahattin Sulhi; “İş Kazalarından ve Meslek Hastalıklarından İşverenin Sorumluluğunun Sınırlanması Meselesi”, Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, 1968
  • Tuncay, A.Can; “İş Kazasının Unsurları ve İşverenin İş Kazasından Doğan Sorumluluğu” İHU,1982, SSK.11.No.2
  • Tunçomağ, Kenan; Sosyal Güvenlik Kavramı ve Sosyal Sigortalar, 3.Bası İstanbul-1987
  • Ulusan, İlhan; Özellikle Borçlar Hukuku ve İş Hukuku Açısından İşverenin İşçiyi Gözetme Borcu, Kazancı, İstanbul-1990
  • İş Sağlığı ve İş Güvenliği Yasa Tasarısı Taslağı Sempozyumu, İstanbul Barosu Yayınları, 2007
  • Süzek, Sarper; İş Hukuku, 4.Bası, Beta, İstanbul-2008, s.349
  • AKİP Açıklamalı Kanun-İçtihat Programı, Adalet Yayınevi
  • UYAP Ulusal Yargı Ağı Projesi Mevzuat Programı