İRADE SAKATLIĞINA BAĞLI OLARAK TAZMİNAT TALEBİ

Borçlar Kanununda irade sakatlıkları halleri yanılma, aldatma ve korkutma olarak belirlenmiştir. Sözleşmeyi kuran taraf iradelerinde sakatlık söz konusu olduğunda kural olarak, iradesi sakatlanan taraf sözleşmeyle bağlı değildir. Bununla birlikte meydana gelen zararın tazmin edilmesi de olanak dâhilindedir. Yanılmada ancak sözleşme yanılan tarafça iptal edilmişse tazminat söz konusu olabilmektedir. Buna karşın aldatma ve korkutma hallerinde tazminat talebi için sözleşmenin iptal edilmesi zorunlu değildir. Koşulların varlığı halinde sözleşmenin aldatılan veya korkutulanca onanması ya da iptal hakkının kullanılmaması durumunda meydana gelen zararın tazmin edilmesi de hukuken olanak dâhilindedir. Sözleşmenin tarafı olmayan üçüncü bir kişinin aldatmasıyla sözleşme yapılmışsa karşı tarafın bu durumu bilmemesi şartıyla kural olarak aldatılan taraf sözleşmeden dönemez. Aldatılan taraf bu durumda zararını üçüncü kişiden isteyebilir. Korkutma davranışına maruz kaldığı için sözleşme yapmak zorunda kalan taraf, korkutmafiilinin karşı tarafça ya da üçüncü bir kişinin fiiliyle meydana gelmiş olmasına bakılmaksızın bu sözleşmeyi iptal etme imkânına sahiptir. Bu ihtimalde meydana gelen zarar karşı tarafın korkutma fiilini bilip bilmemesine göre karşı taraftan ya da üçüncü kişiden tazmin ettirilebilir. İrade sakatlığına bağlı olarak istenebilecek zarar kural olarak menfi zarar olup bazı durumlarda müsbet zararın da tazmin edilmesi mümkündür. Zararın tazmin edilmesinde kimi durumlarda haksız fiil hükümleri kimi durumlarda da culpa in contrahendo sorumluluğu çerçevesinde sözleşmeye ilişkin hükümler uygulanabilmektedir

Compensation Claims Pursuant To Defect Of Consent

Defect of consent situations have been regulated in Turkish Obligations Act as "error", "fraud" and "duress". A party acting under an essential defect of consent when entering into a contract is, in principle, not bound by this contract. Nonetheless, it is possible to demand compensation for damage. Compensation is possible only in the event of the party whose consent is defected has been terminated the agreement. Unlike the case of "error", in the event of "fraud" and "duress", termination of the contract is not required to demand compensation for damage. If requirements fulfilled, even if the party whose consent is defected approves the agreement or does not use the right to cancel the agreement it is possible to demand compensation. If the agreement concluded by the effect of third party's "duress" the other party may not cancel the agreement provided that there is knowledge of the situation. The party whose consent is defected may demand his compensation from third party. Also the party whose consent has been defected by way of "fraud" may terminate the agreement regardless of that the other party or third parties' frauds. In principle, "reliance interest" shall be compensated for damage, but in particular circumstances it is also possible to demand "expectation interest". For compensation the damage, provisions with regard to tort liability are applicable to the contract and in some cases; provisions regarding the culpa in cotrahendo responsibility are applicable to it

PDF

___

Adal, Erman: Akit Öncesi Sorumluluk: Culpa İn Contrahendo, Doktora Tezi, İstanbul, 1970.
Akıntürk, Turgut :Borçlar Hukuku, 24. Basım, İstanbul, Beta Yayınevi, 2010.
Antalya, O. Gökhan: Borçlar Hukuku: Genel Hükümler, C.1, İstanbul, Beta Yayınevi, 1. Baskı, 2012.
Ayan, Mehmet: Borçlar Hukuku: Genel Hükümler, Konya, Güncelleştirilmiş 6. Baskı, Mimoza Yayınevi, 2010.
Aybay, Aydın: Borçlar Hukuku Dersleri: Genel Bölüm, İstanbul, 12. Bası, Filiz Kitabevi, 2000.
Baygın, Cem: “Culpa İn Contrahendo sorumluluğu ve Amerikan Hukukundaki Uygulaması”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, Erzincan, C.IV, S. 1-2, 2000.
Buz, Vedat: Borçlunun Temerrüdünde Sözleşmeden Dönme, Ankara, Yetkin Yayıncılık, 1998.
Eren, Fikret: Borçlar Hukuku: Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş 9. Bası, İstanbul, Beta Yayınevi, 2006.
Gezder, Ümit:Culpa İn Contrahendo Sorumluluğu, İstanbul, Beta Yayınevi, 2009.
Gönensay, A. Samim: Borçlar Hukuku, 1.C, İstanbul, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi No:80.
Kaneti, Selim:Haksız Fiilde Hukuka Aykırılık Unsuru, İstanbul, Kazancı Hukuk Yayınları, No: 208, 2007.
Karahasan, Mustafa Reşit: Türk Borçlar Hukuku: Genel Hükümler, 1.C, İstanbul, Beta Yayınevi, 2003.
Kılıçoğlu, Ahmet M. : Borçlar Hukuku: Genel Hükümler, Genişletilmiş 13. Bası, Ankara, Turhan Kitabevi, 2010.
Kocayusufpaşaoğlu, Necip/Hatemi, Borçlar Hukuku Genel Bölüm Birinci Cilt, İstanbul, Filiz Kitabevi, 2008.
Hüseyin/Serozan, Rona / Arpacı Abdülkadir:(Kocayusufpaşaoğlu) Kocayusufpaşaoğlu, Necip: Güven Nazariyesi Karşında Borç Sözleşmelerinde Hata Kavramı, İstanbul, Garanti Matbaası, 1968. (Kocayusufpaşaoğlu, Hata).
Kurşat, Zekeriya: Borçlar Hukuku Alanında Hile, İstanbul, Kazancı Hukuk Yayınları, No: 168, 2003.
Oğuzman, M. Kemal/Öz, M. Turgut:Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.1, 6098 sayılı Yeni Türk Borçlar Kanununa Göre Güncellenip Genişletilmiş 9. Bası, İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2011.
Öz, M. Turgut: Yeni Borçlar Kanununun Getirdiği Başlıca Değişiklikler ve Yenilikler, İstanbul, Vedat kitapçılık, 2011.
Reisoğlu, Safa: Borçlar Hukuku: Genel Hükümler, Güncelleştirilmiş ve Genişletilmiş Yirmibirinci Bası, İstanbul, Beta Yayınevi, 2010.
Sevindik, Ersin: İkrah, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Marmara Üniversitesi, 2008.
Tekinay, S. Sulhi / Akman, Sermet :Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Burcuoğlu, Haluk / Altop, Atilla: İstanbul, Filiz Kitabevi, 1993.
Tiftik, Mustafa: “Borç Sözleşmelerinin İrade Sakatlığı Sebebiyle İptalinde Uğranılan Zararların Tazmini”, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Erzincan, C.X, S. 3-4, 2006.
Yavuz, Elif: Türk ve İngliz Hukukunda Hile Kavramına Bakış, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2007.
Yıldırım, Mustafa Fadıl: Borçlar Hukukuna Göre Sözleşmenin Kuruluşunda Hile, Ankara, Nobel Yayınevi,