İDARİ İŞLEMİN KONU UNSURU BAKIMINDAN SERMAYE PİYASASI KURULUNUN UYGULADIĞI İDARİ PARA CEZALARI

Son yıllarda çeşitli kanunlarda yer verilen eylemler için öngörülen adli cezaların mümkün olduğu ölçüde terkediliyor olması, suç olmaktan çıkarılan eylemlerin birçoğunun idari yaptırımla karşılanma zorunluluğu ve para cezalarının etkili bir yaptırım olması nedenleriyle idari yaptırımlar arasında en geniş kategoriyi idari para cezaları oluşturmaktadır. İdare tarafından, ilgililer hakkında idari para cezasına karar verilmesi, idari işlemin konu unsurunu oluşturur. Bu çalışmada Sermaye Piyasası Kurulu’nun uyguladığı idari para cezalarının idari işlemin konu unsuru bakımından hukuka uygun olması için hangi şartları taşıması gerektiği incelenmiştir. Bu çerçevede, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ve ikincil düzenlemeler uyarınca verilecek idari para cezasının muhatabının ve miktarının nasıl belirleneceği, miktar belirlenirken ölçülülük ilkesine riayet edilmesi gereği ve idari para cezası yaptırımının diğer idari ve cezai yaptırımlarla beraber uygulanmasında ne bis in idem ilkesinin nasıl yorumlanacağı üzerinde durulmuştur. Söz konusu hususlar, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile idari para cezaları bakımından genel kanun niteliği taşıyan 5326 sayılı Kabahatler Kanunu arasındaki ilişki çerçevesinde değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler:

idari işlem, idari para cezası, sermaye piyasası, ölçülülük ilkesi, ne bis in idem ilkesi

Administrative Fines Imposed By Capital Markets Board In Terms Of Subject Matter Of Administrative Action

The administrative fines are the widest category among administrative sanctions due to the facts that judicial sentences foreseen for various acts in recent years have been abandoned as far as possible and many of the acts which are no longer considered to be crimes have to be subject to administrative sanction and also fines are effective sanctions. The decision of administrative fines on the persons concerned by the administration constitutes the subject matter of the administrative action. In this study, conditions which should be carried out in order for the administrative fines imposed by the Capital Markets Board to be in compliance with the law in terms of the subject matter of administrative action has been investigated. In this context, it is emphasized amount of the administrative fines and to whom they will be imposed according to the Capital Markets Law No. 6362 and secondary regulations, the compliance with the principle of proportionality while determining the amount, and the interpretation of ne bis in idem principle while imposing administrative fines together with other administrative and penal sanctions. The said subjects have been evaluated within the framework of the relationship between the Capital Market Law No. 6362 and the Misdemeanor Law No. 5326, which is a general law in terms of administrative fines

Keywords:

administrative action, administrative fines, capital markets, principle of proportionality, ne bis in idem principle,

PDF

___

BALTA Tahsin Bekir, İdare Hukukuna Giriş, TODAİE Yayınları, Ankara, 1970. (BALTA, İdare Hukukuna Giriş)
CİHAN Erol/ YENİSEY Feridun, “Ne Bis İn İdem İlkesi”, Prof. Dr. Çetin Özek Armağanı, İstanbul 2004. (CİHAN/ YENİSEY, “Ne Bis İn İdem İlkesi”)
ÇAĞLAYAN Ramazan İdari Yaptırımlar Hukuku (Kabahatler Kanunu Yorumu), Asil Yayıncılık, Ankara, 2006. (ÇAĞLAYAN, İdari Yaptırımlar Hukuku)
ÇAĞLAYAN Ramazan, “Türk Hukukunda İdarenin Takdir Yetkisinin Yargısal Denetimi”, AÜEHFD, C.VIII, S.3-4, Aralık 2003. (ÇAĞLAYAN, “Türk Hukukunda İdarenin Takdir Yetkisinin Yargısal Denetimi”)
ÇOLAK Nusret İlker, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve ABD Örneği, Seçkin Yayınları, Ankara, 2003. (ÇOLAK, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve ABD Örneği)
DERDİMAN, R. Cengiz, “Belediyelerin Kolluk Fonksiyonlarına İlişkin Genel Bir Deneme (I)”, Çağdaş Yerel Yönetimler, C.6, S.3, Temmuz 1997. (DERDİMAN, “Belediyelerin Kolluk Fonksiyonlarına İlişkin Genel Bir Deneme (I)”)
DONAY Süheyl, Para Cezaları, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul, 1971. (DONAY, Para Cezaları)
DONAY Süheyl, “Para Cezalarını Artıran Uygulama Alanı Hakkında Düşünceler”, Ceza Hukuk ve Kriminoloji Dergisi, C.1, S.2, 1979. (DONAY, “Para Cezalarını Artıran Uygulama Alanı Hakkında Düşünceler”)
DURAN Lütfi, İdare Hukuku Meseleleri, İstanbul, 1964. (DURAN, İdare Hukuku Meseleleri)
ERKUT Celal, Hukuka Uygunluk Bloku, İdare Hukukunda Hukukun Genel Prensipleri Teorisi, İstanbul, 1996. (ERKUT, Hukuka Uygunluk Bloku)
ERMAN Sahir Ticari Ceza Hukuku, 3. Baskı, Yetkin Yayıncılık, İstanbul, 1992. (ERMAN, Ticari Ceza Hukuku)
GÖLCÜKLÜ Feyyaz, “İdari Ceza Müeyyidesi ve Bunlara Karşı Kanun Yolları”, Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi , C.18, Eylül-Aralık 1963. (GÖLCÜKLÜ, “İdari Ceza Müeyyidesi ve Bunlara Karşı Kanun Yolları”)
GÖZLER Kemal, İdare Hukuku, Cilt I, Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa, 2003. (GÖZLER, İdare Hukuku, Cilt I)
GÖZÜBÜYÜK A. Şeref/ TAN Turgut, İdare Hukuku Genel Esaslar, Cilt II, Güncelleştirilmiş 4. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2004. (GÖZÜBÜYÜK / TAN, İdare Hukuku, C.II)
GÖZÜBÜYÜK Şeref, Yönetsel Yargı, 26. Bası, Ankara, 2007. (GÖZÜBÜYÜK, Yönetsel Yargı)
GÜNDAY Metin, İdare Hukuku, 6. Bası, İmaj Yayıncılık, Ankara, 2003. (GÜNDAY, İdare Hukuku)
İÇEL Kayıhan, SOKULLU AKINCI Füsun, ÖZGENÇ İzzet, SÖZÜER Adem, MAHMUTOĞLU Fatih, ÜNVER Yener, Yaptırım Teorisi, 2002, İstanbul. (İÇEL ve diğerleri, Yaptırım Teorisi)
KALABALIK Halil, İdare Hukuku Dersleri, İstanbul, 2004. (KALABALIK, İdare Hukuku Dersleri)
KARABULUT Mustafa, İdari Yaptırımların Hukuki Rejimi, Turhan Kitabevi, Ankara, 2008. (KARABULUT, İdari Yaptırımların Hukuki Rejimi)
KARAGÜLMEZ Ali, Suç Olmaktan Çıkarma-İdari Para Cezaları, Açıklamalı Kabahatler Kanunu, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2005. (KARAGÜLMEZ, İdari Para Cezaları)
KUNTER Nurettin, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 8. Baskı, Seçkin Yayıncılık, İstanbul, 1986. (KUNTER, Ceza Muhakemesi Hukuku)
KUTLU GÜRSEL Meltem, “Sermaye Piyasası Kurulunun Denetimi”, Danıştay 137. Yıl Sempozyumu, Danıştay Yayınları, Ankara, 11 Mayıs 2005. (GÜRSEL, “Sermaye Piyasası Kurulunun Denetimi”)
LİVANELİOĞLU Ö. Asım, Memur Disiplin Hukuku, Ankara, 1997. (LİVANELİOĞLU, Memur Disiplin Hukuku)
NAZAROĞLU Yavuz, Genel Olarak İdari Para Cezalarının Para Cezaları İçindeki Yeri ve Nitelikleri, DD. S. 14-15, 1974. (NAZAROĞLU, Para Cezaları)
OĞURLU Yücel , İdari Yaptırımlar Karşısında Yargısal Korunma, Seçkin Yay., Ankara, 2001. (OĞURLU, İdari Yaptırımlar)
OĞURLU Yücel, Karşılaştırmalı İdare Hukukunda Ölçülülük İlkesi, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2002. (OĞURLU, Ölçülülük İlkesi)
OTACI Cengiz, Türk Kabahatler Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2006. (OTACI, Türk Kabahatler Hukuku)
ÖZAY İl Han, Günışığında Yönetim, Alfa Yay., İstanbul, 2002. (ÖZAY, Günışığında Yönetim)
ÖZBEK Veli Özer, Yeni Türk Ceza Kanununun Anlamı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2006.(ÖZBEK, Yeni Türk Ceza Kanununun Anlamı)
ÖZKAN Gürsel, Hukuk Devleti ve Yargı Denetimi, Ankara, Saydam Matbaacılık, 1995. (ÖZKAN, Hukuk Devleti ve Yargı Denetimi)
PAULIAT Hélene, Bağımsız İdari Otoritelerin Yaptırım Yetkisi, Bağımsız İdari Otoriteler, Alkım Yay., İstanbul, 1998. (PAULIAT, Bağımsız İdari Otoritelerin Yaptırım Yetkisi)
ŞEN Ersan, Çevre Ceza Hukuku, İstanbul, 1994. (ŞEN, Çevre Ceza Hukuku) TAN Turgut “İdari Yaptırımlar ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesindeki Güvenceler”, Hukuk Kurultayı, 2004, Ankara Barosu Yayınları/İnsan Hakları 2. (TAN, “İdari Yaptırımlar”)
TÜRKOĞLU Mehmet Selçuk, Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğu Çerçevesinde İdari Para Cezalarının Kimlere Tesis Edileceği Sorunu ve Konuya İlişkin Kurulumuz Uygulamaları, SPK Yeterlik Etüdü, Ankara, 2011. (TÜRKOĞLU, Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğu)
ULUSOY Ali, İdari Yaptırımlar, XII Levha Yayınları, İstanbul, 2013. (ULUSOY, İdari Yaptırımlar)
YARSUVAT Duygun, Trafik Suçları, Cezaları ve Yargılamasında Yeni Sorunlar, İÜHFM., C. 50, Yıl; 1984, S.1-4, İstanbul, 1984. (YARSUVAT, Trafik Suçları)
YASİN Melikşah, Sermaye Piyasası Kurulu ve İşlemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara,2002. (YASİN, Sermaye Piyasası Kurulu ve İşlemleri)
YURTCAN Erdener, Kabahatler Kanunu ve Yorumu, Beta yayınları, İstanbul, 2005. (YURTCAN, Kabahatler Kanunu ve Yorumu)