GAİPLİĞİN MİRAS HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 28. madde hükmü uyarınca, “kişilik, çocuğun sağ olarak tamamıyla doğduğu anda başlar ve ölümle sona erer”. Yine TMK uyarınca kişilik; “ölüm” (m. 28/I) ve “gaiplik” (m. 32/I) olmak üzere iki şekilde sona erebilir. Kişiliğin sona ermesi ile, kişiye bağlı haklar son bulmakta, diğer haklar ise mirasçılara geçmektedir. Kişiden uzun süreden beri haber alınamaması veya kişinin ölüm tehlikesi içerisinde kaybolması durumlarında kanunumuz, “gaiplik” kavramından bahsetmektedir. Kişi hakkında gaiplik kararı verilmesi durumunda, ölüm halinde olduğu gibi kişilik sona ermektedir. Gaiplik, kişinin ölümüne kesin gözle bakılmayı gerektiren bir durum söz konusu olmasa da ölmüş olabileceğine dair ciddi şüphelerin bulunması halinde ortaya çıkmaktadır. Gaiplik belli koşullara ve mahkemenin vereceği gaiplik kararına tabi kılınmıştır. Çalışmamızda gaiplik kararının koşullarına, hâkimin gaiplik kararı vermesine ve bu kararın miras hukukundaki yansımalarına yer verilmiştir. Miras hukuku bakımından konu esasen iki boyutta; hem gaiplik kararı verilen kişinin mirası, hem de mirasçıların gaip olması bakımından ayrı ayrı incelenmiştir. Ayrıca çalışmada, Hazine’nin gaiplik kararı alma koşulları da değerlendirilmiştir. Hazine’nin bu talebini hangi koşullarda ileri sürebileceği ve sonuçları hakkında bilgi verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Gaiplik, miras hukuku, gaibin mirası, mirasçıların gaipliği, gaiplik kararı

Evaluation of the Term “Absence” In Terms of Inheritance Law

Pursuant to the Article 28 of the Turkish Civil Code, “Legal personality begins when the child is born fully alive and ends with death.” Legal personality can end in two ways: “death” (article 28/I) and “absence” (article 32/I) in accordance with Turkish Civil Code. With the termination of legal personality, rights of person also terminate and other rights are inherited by related heirs. Turkish law mentions the concept of “absence" in cases where the person cannot be heard from for a long Pursuant to the Article 28 of the Turkish Civil Code, “Legal personality begins when the child is born fully alive and ends with death.”Legal personality can end in two ways: “death” (article 28/I) and “absence” (article 32/I) in accordance with Turkish Civil Code. With the termination of legal personality, rights of person also terminate and other rights are inherited by related heirs. Turkish law mentions the concept of “absence" in cases where the person cannot be heard from for a long time or the person disappears in danger of death. In case a declaration of absence is made about a person, the personality ends as in the case of death. Declaration of absence is made when there is serious doubt that the person may have died, even if there is no situation which requires exact consideration that the person has died. Absence is subject to certain conditions and declaration of absence to be made by the court. In our study, the conditions of declaration of absence, judge's declaration of absence and reflection of this declaration in the inheritance law are included. The subject is handled separately in two dimensions, both in terms of inheritance of the person about whom the declaration of absence is made and absence of related heirs in accordance with the inheritance law. In addition, the conditions of the Treasury's declaration of absence are also evaluated in the study. Information on the conditions under which the Treasury can claim this request and related results is given.

Keywords:

Absence, inheritance law, inheritance of absentee, absence of heirs, declaration of absence,

PDF

___

Ali Naim İnan, Şeref Ertaş ve Hakan Albaş, Türk Medeni Hukuku - Miras Hukuku, Beta Yayınevi, 2012.
Ali Naim İnan, Türk Medeni Hukuku, 3. Baskı, Ankara 2014.
Aydın Zevkliler/M. Beşir Acabey/K. Emre Gökyayla, Medenî Hukuk, 6. Baskı, Ankara 1999.
Bilge Öztan, Miras Hukuku (Tablolar ve Örneklerle), Ankara 2017.
Bülent Köprülü, Medenî Hukuk, Genel Prensipler – Kişinin Hukuku (Gerçek Kişiler – Tüzel Kişiler), 2. Baskı, İstanbul 1984.
Bülent Köprülü, Miras Hukuku Dersleri, İstanbul 1985.
Cahit Oğuzoğlu, Medenî Hukuk, Şahsın Hukuku, 5. Baskı, Ankara 1963.
Cemil Çelik, “Türk Medeni Kanunu’na Göre Gaiplik”, Prof. Dr. Aydın Aybay’a Armağan, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2004, s. 97-125.
Eda Şahin, Gaipliğin Miras Hukuku Bakımından Hüküm ve Sonuçları, TBB Dergisi 2019 (144), s. 249-275.
Egon Arnold, Verschollenheitsgesetz, Kommentar Zum Verschollenheitsgesetz, Bonn 1951.
Ergun Özsunay, Gerçek Kişilerin Hukukî Durumu, İstanbul 1979.
Ferit H. Saymen, Türk Medenî Hukuku, C. 2, Şahsın Hukuku, 2. Baskı, İstanbul 1960.
Fikret Eren, “Miras Sebebiyle İstihkak Davası”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cevdet Yavuz’a Armağan, (2016) 22, (3).
Fikret Eren/ İpek Yücer Aktürk, Türk Miras Hukuku, Yetkin yayınları, 2019.
Hasan Erman, Medenî Hukuk Dersleri, Başlangıç Hükümleri ve Kişiler Hukuku, 6. Baskı, İstanbul 2016.
Heinrich Lehmann/Heinz Hübner, Allgemeiner Teil des BGB, 16. Aufl., Berlin 1966.
Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Türk Medenî Hukuku, C. 1, Şahsın Hukuku, 5. Baskı, İstanbul 1956.
Hüseyin Tokat, Gaipliğin Aile Hukuku Yönünden Sonuçları, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.25, S.2, 2017, s. 523-575.
İpek Sağlam, “Devletin Yasal Mirasçılığı”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cevdet Yavuz’a Armağan, C. 22, S. 3, 2016.
Jale G. Akipek/Turgut Akıntürk/Derya Ateş, Türk Medeni Hukuku Başlangıç Hükümleri, Kişiler Hukuku, İstanbul 2019.
Kemaleddin Birsen, Medenî Hukuk Dersleri, Umumî Esaslar –Şahsın Hukuku –Aile Hukuku, İstanbul 1954.
M. Kemal Oğuzman/Özer Seliçi /Saibe Oktay-Özdemir, Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler), İstanbul 2018.
Mustafa Dural/Tufan Öğüz, Türk Özel Hukuku – C. II – Kişiler Hukuku, İstanbul 2017.
Mustafa Dural/Turgut Öz, Türk Özel Hukuku – C. IV – Miras Hukuku, İstanbul 2018.
O. Gökhan Antalya/İpek Sağlam, Miras Hukuku, İstanbul 2015.
Rona Serozan, Medeni Hukuk (Genel Bölüm-Kişiler Hukuku), Vedat kitapçılık, 2018.
Rona Serozan/ Baki İlkay Engin, Miras Hukuku, Seçkin Yayınevi, 5. Baskı, 2018.
Selâhattin S. Tekinay, Medenî Hukukun Genel Esasları ve Gerçek Kişiler Hukuku, İstanbul 1992.
Serap Helvacı, Gerçek Kişiler, İstanbul 2017.
Zahit İmre, Medeni Hukuka Giriş (Temel Kavramlar, Medeni Kanun’un Başlangıç Hükümleri ve Hakiki Şahıslar Hukuku), 3. Baskı, İstanbul 1980.
Zahit İmre/Hasan Erman, Miras Hukuku, 11. Tıpkı Basım, Der Yayınları, İstanbul, 2015.