CEZA MUHAKEMESİNDE MÜDAFİİN ÖNEMİ, HUKUKİ STATÜSÜ VE MÜDAFİLİĞE İLİŞKİN PROBLEMLER

Ceza muhakemesinde şüpheli veya sanığın savunmasını yapan avukata müdafi de- nilmektedir. Müdafi, ceza muhakemesinde, özellikle yerleşik bir organizasyona sahipsoruşturma organları karşısında şüpheli veya sanığın menfaatleri korumak bakımın- dan önemli bir fonksiyon yerine getirmektedir. Bu bağlamda onun şüpheli veya sanığayapacağı söz konusu yardım, çoğu kez muhakemede çelişmeli muhakeme ve silahla- rın eşitliği ilkelerinin tam anlamıyla gerçekleşebilmesi bakımından da büyük önem arzeder. Türk ceza adaleti sisteminde kural olarak müdafiden faydalanma zorunluluğubulunmamaktadır. Ancak kanun koyucu şüpheli veya sanığın, bir müdafiin hukuki yar- dımı olmaksızın savunmasını etkin şekilde yapamayacağını kanunen kabul ettiği hal- lerde müdafiden faydalanma zorunluluğu da bulunmaktadır. Zorunlu müdafilik halleridenilen bu tür durumlarda müdafiin katılımı olmaksızın yargılama yapılması hukukakesin aykırılık hali oluşturur. Müdafiin hukuki statüsü konusunda temelde üç teori bulunmaktadır. Bunlar adliorgan teorisi, taraf menfaati temsili teorisi ve sınırlandırılmış adli organ teorisidir. Te- orileri ayrıntılı olarak incelediğimizde, müdafiin, şüpheli veya sanık aleyhine hareketedemeyen sınırlı bir adli organ olduğu sonucuna ulaşmaktayız.Müdafilikle ilgili temel problemler kolluktan kaynaklı olanlar, hakim ve savcılardankaynaklı olanlar, avukatların kendilerinden kaynaklı olanlar, hukuki düzenlemelerdenkaynaklı olanlar şeklinde basitçe sıralandırılabilir. Bunlardan her birine ilişkin sorunlarçalışma içerisinde incelenmiş, elden geldiğince bunlara ilişkin çözüm önerileri sunul- muştur.

The Importance and Legal Status of the Defence Counsel under Criminal Procedural Law and Practical Problems

The lawyer who makes defend of suspected or accused under criminal procedurallaw is called as defence counsel. The defence counsel carries out an important func- tion in terms of protecting the advantages of the suspected or accused ones againstinquirement organizations, which are especially settled. Within this context the de- fence counsel s help for the suspected or accused ones has an importance for properrealization of contradict trail and equality of arms. According to the Turkish CriminalLaw benefit from the defend counsel is not a must as a rule but if the legislator ac- cepts the circumstances in which suspected or accused ones can not make an effec- tive defend without the help of the defend counsel, benefit from the defend counselis a must. In such situations which is called as compulsory advocacy, trial without theattendance of the defend counsel is contrary to law. About the legal status of the defend counsel, there are three basic theories. Theseare legal organ theory, representation of party advantage and limited legal organtheory. When we analyse the theories, we reach the result that the defend counsel isa limited legal organ which can not act against the suspected or accused.The basic problems about the defend counselling can be sorted simply withinthese titles ; the problems originating from police, the problems originating fromjudge and prosecutor , the problems originating from lawyers, the problems originat- ing from legal arrangements. All of the problems about these were analysed within astudy and as far as possible solution suggestions were presented.

___

  • AMBOS, Kai. “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Yargılama Hakları-Silahların Eşitliği, Çelişmeli Önsoruşturma ve AİHS m.6-”, Adil Yargılanma Hakkı ve Ceza Hukuku, Çev. Yener Ünver, Seçkin Yayınevi, Ankara 2004 BAŞBÜYÜK, İsa. “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (6/3-c) Kapsamında Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkı”, MÜHFHAD Nur Centel’e Armağan, İstanbul 2013 BAYILLIOĞLU, Uğur. “Savunma Hakkının Etkin Kullanımı Bakımından Müdafi- nin Önemi”, Ankara Barosu Dergisi, 2004 BEULKE, Werner. Strafprozessrecht, C.F. Müller, Heidelberg 2005 CENGİZ, Serkan-DEMİRAĞ, Fahrettin-ERGÜL, Teoman- MCBRIDE, Jeremy-TEZ- CAN, Durmuş. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Ceza Yar- gılaması Kurum ve Kavramları, Türkiye Barolar Birliği ve Avrupa Birliği Ortak Yayını, Ankara Kasım 2008 CENTEL, Nur Başar. Ceza Muhakemesi Hukukunda Müdafi, Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul 1984 CENTEL, Nur- ZAFER, Hamide. Ceza Muhakemesi Hukuku, Beta Yayınları, İs- tanbul 2011 DÜLGER, Murat Volkan. “Ceza Muhakemesinde Müdafinin Konumu ve Uygu- lamada Karşılaşılan Sorunlar”, Ankara Barosu Dergisi, 2012 S.4 GROZEV, Yonko –VITKAUSKAS, Dovdyas –ANTHONY, Sian Lewis (Editors), “Ri- ght to a Fair Trial Under The European Convention on Human Rights (Article 6 )” Interights Publish, London 2009 HARRIS, David. “The Right to A Fair Trial in Criminal Proceedings as A Human Right,” The International and Comparative Law Quarterly, April 1967, V. 16, N.2 İNCEOĞLU, Sibel. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılan- ma Hakkı, Beta Yayınevi, İstanbul 2013, s.330 KARAKEHYA, Hakan. “Ceza Muhakemesi Uygulamamızda Atanmış Müdafiliğe İlişkin Görülen Sorunlar,” Ankara Barosu Uluslararası Hukuk Kurultayı 2012 (10-14 Ocak 2012), Cilt 3, Ankara Barosu Yayınları, Ankara 2012 KARAKEHYA, Hakan. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. Maddesi (Adil Yargılanma Hakkı) Bağlamında Ceza Muhakemesinde Duruşma, Savaş Yayı- nevi, Ankara 2008 KOCAOĞLU, Serhat. Müdafi, Seçkin Yayınları, Ankara 2012 KUNTER, Nurullah-YENİSEY, Feridun - NUHOĞLU, Ayşe. Ceza Muhakemesi Hukuku, Arıkan Yayınevi, İstanbul 2006 LADEWİG, Hans-Meyer. “Adil Yargılanma Hakkı-II,” in: Adil Yargılanma Hakkı ve Ceza Hukuku, (Çev. Hakan Hakeri), Seçkin Yayınevi, Ankara 2004 MAHONEY, Paul. Right to A Fair Trial in Criminal Matters Under Article 6 E. C.H.R, Judicial Studies Institute Journal, 2004, V.4, N.2 MALEK, Klaus. Verteidigung in der Hauptverhandlung, C.F. Müller Verlag, He- idelberg 1997 MEYER-GOßNER, Lutz. Strafprozessordnung(Kommentar), C.H. Beck, Münc- hen 2003 ÖZBEK, Veli Özer-KANBUR, Mehmet Nihat- DOĞAN, Koray –BACAKSIZ, Pınar -TEPE, İlker. Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara 2014 ÖZTÜRK, Bahri- TEZCAN, Durmuş – ERDEM, Mustafa Ruhan – SIRMA, Özge – KIRIT, Yasemin F.S. – ÖZAYDIN, Özdem – AKCAN, Esra A. -ERDEM, Efser. Na- zari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara 2012 ÖZTÜRK, Bahri- ERDEM, Mustafa Ruhan. Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hu- kuku, Seçkin Yayınevi, Ankara 2006 PUYENBROECK, Laurens Van - Gert VERMEULEN, Gert. “Towards Minimum Procedural Guarantees for The Defence in Criminal Proceedings in The EU”, International and Comparative Law Quartely, V.60, I.4, October 2011 RANFT, Otfried. Strafprozessrecht, Boorberg Verlag, Stutgart, München… 1995 SCHROEDER, Friedrich-Christian. “Ceza Muhakemesinde Fair Trial İlkesi”, Ceza Muhakemesi Hukukunda Fair Trial, İstanbul Barosu Yayını, İstanbul 1999 SILVER, Jay Sterling “Equality of Arms and the Adversarial Process: A New Constitutional Right”, Wisconsin Law Review., 1990 ŞAHİN, Cumhur. Ceza Muhakemesi Hukuku-I, Seçkin Yayınevi, Ankara 2014 TEPECİK, Filiz-KARAKEHYA, Hakan.“Sanığa Atanmış Müdafiini Seçme Hakkı Tanınması Üzerine Düşünceler,” Güncel Hukuk Dergisi, Mart 2007 TOLUNER, Sevin. Türkiye’nin Bazı Dış Politika Sorunları, Beta Yayınları, İstan- bul 2004 TOROSLU, Nevzat-FEYZİOĞLU, Metin. Ceza Muhakemesi Hukuku, Savaş Yayı- nevi, Ankara 2006 ULUSLARARASI AF ÖRGÜTÜ, Adil Yargılanma Hakkı, İletişim Yayınları, İstan- bul 2000 ÜNVER, Yener- HAKERİ, Hakan. Ceza Muhakemesi Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara 2014 VOLK, Klaus. Grundkurs StPO, C.H. Beck Verlag, München 2005 ZAFER, Hamide. Faile Yardım Suçu ve Müdafiin Bu Suçtan Sorumluluğu, Beta Yayınevi, İstanbul 2004 http://www.barobirlik.org.tr/Detay.aspx?ID=11400 (Erişim T: 25.02.2015) http://www.bursa.pol.tr/?bem_mmk&ID=25&polis-avukat-iliskileri (Erişim T: 25.02.2015)