Büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyeleri arasındaki ilişkiler

Ülkemizde anayasal olarak kabul edilen yerel yönetim birimleri İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Köylerdir. 1984 yılında getirilen yeni bir düzenlemeyle belediye yöne- tim sistemi değiştirilmiş ve belli merkezlerde Büyükşehir Belediyeleri oluşturulmuş- tur. Kurulduğundan bu yana büyükşehir belediyeleri, ülkemizde, yerel yönetimlerin en dinamik, en hızlı gelişen ve yayılan birimi olmuştur. Ülkemizde bugün itibarıyla yaklaşık elli dokuz milyon insan büyükşehir belediye sınırları içinde yaşamaktadır. Ülkemizde büyükşehir modeli uygulanmaya başlandığı günden bu yana genişleye- rek gelişmeye devam etmekte, belki de ilerleyen zamanlarda yerel yönetimler bazında ülkenin tamamının büyükşehir modeli sisteminde yönetileceği öngörülmektedir. Bu çalışmada, Ülkemizde büyükşehir belediyesinin kuruluşu, yerel yönetim re- formları, bu kapsamda büyükşehir belediye modeli ile büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyesi arasındaki ilişkiler üzerinde durulmaya çalışılmıştır.

The relationships between metropolitan municipality and district municipality

In our country, the local governmental units accepted in the constitution are consi- dered to be the special provincial administrations, the municipalities and the villages. By a new law passed in 1984, the municipal management system was modified and the metropolitan municipalities for certain metropolises were established. Since its establishment, the metropolitan municipalities in our country become the most dyna- mic, fastest-growing and the most spreading unit among the local governments. In our country, as of today, approximately fifty-nine million people live within the boundaries of metropolitan municipalities. The metropolitan municipalities continue to expand in country since the introduc- tion of this model and probably in near feature in terms of local government the whole country will be managed under this model. In this study, the establishment of the metropolitan municipalities, the reforma- tion of local governments, in this context the metropolitan municipality model and relationship between the metropolitan municipalities and district municipalities are scrutinised.

___

  • ACAR, Abdurrahman, “Büyükşehir Belediyelerinin İlçe ve Alt Kademe Be- lediyeleri Üzerindeki İnceleme ve Uygulamayı Denetleme Yetkisinin Sınırı”, Sayıştay Dergisi, Temmuz-Eylül 1997, Sayı:26.
  • ALICI, Orhan Veli, “Büyükşehir Belediyesi İle İlçe Belediyeleri Arasındaki İlişkiler: İstanbul Örneği”, Beta Yayınları, İstanbul-2012.
  • ARIKBOĞA, Erbay, “Büyükşehir Belediye Modeli ve Reform”, Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı: 2, Haziran 2012.
  • BERK, Ahmet, “Yerel Hizmet Sunumu ve Belediye İktisadi Teşebbüsleri”, Sayıştay Dergisi, S. 49, 2003.
  • CANPOLAT, Hasan, “Türk Yerel Yönetim Sisteminde Ölçek Reformları ve 5747 Sayılı Kanunla İlgili Yargı Kararlarının Değerlendirilmesi”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 467, Haziran 2010, s.93-95, (internet erişimi: www.tid.gov.tr/ Makaleler/467hasancanpolat.pdf‎)
  • ÇINAR, Tayfun/ÇİNER, Can Umut/ZENGİN, Ozan, “Büyükşehir Yöneti- mi Bütünleştirme Süreci”, TODAİE Yayın No:352, Yerel Yönetimler Yayın No:26, Ankara-2009.
  • EKE, Ali Erkan, “Anakent Yönetimi ve Yönetimler Arası İlişkiler: Batı Dene- yimi ve Türkiye”, Amme İdaresi Dergisi, C.18, S.4.
  • ERSOY, Melih, “6360 Sayılı Yasa ve Mekânsal Planlama Sorunları”, (internet erişimi, http://www.melihersoy.com/wp-content/uploads/2012/04/6360-say%- C4%B1l%C4%B1-Yasa-ve-Mekansal-Planlama-Sorunlar%C4%B14.pdf,)
  • ERYILMAZ, Bilal, “Belediyelerde Demokrasi Geleneği ve Değişim İhtiyacı”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, C. 11, S. 3, Temmuz-2002.
  • KAPLAN, Gürsel, “5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu İle 5393 Sayı- lı Belediye Kanununa Göre Belediye Meclisi Kararları Üzerindeki Denetim”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (Prof. Dr. Hüseyin Hatemi’ye Armağan), Yıl: III, Sayı: 6, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2005, s. 237 vd. (www.idare.gen. tr sitesinden alınmıştır.)
  • KELEŞ, Ruşen, “Türkiye’de Anakent Yönetimi”, Amme İdaresi Dergisi, C.18,S.2, 1985.
  • KELEŞ, Ruşen, “Yerinden Yönetim ve Siyaset”, Cem Yayınevi, İstanbul-2012, s.317-318.
  • ORTAYLI, İlber, “Türk Belediyesinin Denetim Yetkisinin Tarihi Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu”, Amme İdaresi Dergisi, C.6, S.4.
  • SENCER, Muzaffer, “Türkiye’nin Yönetim Yapısı”, Alan Yayıncılık, 2. Bas- kı, Ekim-1992.
  • ŞENYAPILI, Önder, “Büyük İstanbul Bölgesi Kent İşletmesi Sorunları Semi- neri”, Mimarlık Dergisi, S.3, Mart-1975.
  • TEKEL, Ayşe, “Türkiye’de Metropoliten Alan Yönetiminden Metropoliten Yönetişime Geçiş: Ankara Örneğinde Bir Değerlendirme”, Selçuk Üniversi- tesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, s. 197 internet erişimi; http://www.iibf.selcuk.edu.tr/iibf_dergi/dosyalar/71348077595.pdf)
  • TUZCUOĞLU, Ferruh, “Metropoliten Yönetim”, Sakarya Kitabevi, Sakar- ya-2003.
  • TÜRKBAĞ, Ali Ulvi, “Bir Demokrasi Klasiği: Alexis De Tocoqueville’de Demokrasi Kültürünün Temel Kurumları Olarak Yerel Yönetimler”, Doğu Batı Dergisi, Y.6, S.21.
  • URHAN, Vahide Feyza, “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Yeniden Yapılandı- rılması”, Sayıştay Dergisi, S.70.
  • YAYLI, Hasan, “Türkiye’de Belediyelerin Yeniden Yapılandırılması: 2004 Belediye Reform Çalışmalarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Çalışma”, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi, Yayımlanma- mış Doktora Tezi, Ankara-2008.
  • YILDIRIM, Ramazan, “Diyarbakır’daki İlçesiz İlçe Belediyeleri ya da Alt Ka- deme Belediyeleri”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, Haziran-1997.