Bürokrasi: Monarşiden cumhuriyete değişmeyen iktidar

Fransız ihtilalini izleyen yıllarda Avrupa’da ortaya çıkan liberal ulus devletin, sanayileşmeyle güçlenen kapitalist burjuva sınıfıyla yapısal bağları, inkâr edilemez bir gerçektir. Dünyanın diğer bölgelerindeki siyasal örgütlenmeler Avrupa ulus-devlet modeline öykünse de sanayi veya ticaretle beslenen kapitalist bir sınıfın yokluğu, siyasal yapının işleyişinde derin izler bırakır. Kendini ulus devlet ya da uluslar topluluğu olarak tanımlayan Türkiye ve Sovyetler Birliği, monarkların tasfiyesini izleyen süreçte bir ulusun ya da proleteryanın egemenliği ele geçirdiği sanısını doğursa da teknik bilgiye sahip bürokratlar, yeni egemen güç olarak bu siyasal örgütlenmelere damgasını vurur. Özellikle Türkiye, ordu ve yüksek yargı bürokratlarının anayasayla egemen güç konumuna yükseldikleri bir siyasal yapıdır. Temel soru halka karşı sorumlu olmayan egemenlerin aldıkları kararların kimin çıkarlarını öncelediğidir. Cevapta şu; iktisadi bağımlılığı, siyasal bağımsızlık örtüsü altında gizleyerek, ülkenin denetim altında tutulmasının anayasal güvencesini oluşturan “bürokratik egemenlik,” bağımlılık sürecinin teminatıdır.

Bureaucracy: Steady power from monarchy to republic

Structural connections of the liberal nation state emerged in Europe within the years following the French Revolution, with the capitalist bourgeois class rising together with industrialisation are undeniable facts. Political reorganisations in the other parts of the World, although envies to the nation state model of Europe, absence of a capitalist class fed by industry and commerce, leaves deep traces in the process of the political structure. Although Turkey and the Soviet Union, describing themselves as nation states or the union on nations during the process of elimination of the monarchs, may give the impression that a nation or proletarians captured the sovereignty; in fact, bureaucrats with technical knowledge leave their mark on in such political reorganisations as sovereign powers. Especially, Turkey is a political structure in which the army and supreme judicial bureaucrats has risen to the status of sovereign power under the Constitution. The fundamental question is whose benefits are prio- ritised by the decisions adopted by the sovereigns not responsible against the people. The answer is this: “bureaucratic sovereignty” creating the Constituti- onal surety of economic control by hiding the economic dependence under the sheets of political independence is the assurance of the economic dependence.

PDF

___

Ağaoğulları, Mehmet Ali. “Fransız Devrimi: Halk Sahneye Çıkıyor,” Sokra- tes’ten Jakobenlere Batı’da Siyasal Düşünceler, Edt. Mehmet Ali Ağaoğulları, İletişim, İstanbul, 2011.
Akal, Cemal Bâli. “Hukuk ya da Kukla Tiyatrosu,” Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 2014.
Anderson, Anthony Dolphin. “Bütün Yönleriyle Osmanlı Hanedanı,” Çev.: Şefaattin Severcan, Yenişafak,İstanbul, t.y.
Aron, Raymond. “Sanayi Toplumu,” Çev.: E. Gürsoy, Dergah Yayınları, İs- tanbul, 1978.
Aron, Raymond. “Sınıf Mücadelesi,” Çev.: Erol Güngör, Dergah Yayınları, İstanbul, 1992.
Delice, Aslan. “Bir Modern Zaman Mit’i Olarak Ulusal Egemenlik,” Anayasa Mahkemesinin Kuruluşunun 50. Yılına Armağan, Anayasa Mahkemesi Yayın- ları, Ankara, 2012.
Gattrel, Peter. “Government, Industry And Rearmament In Russıa, 1900- 1914- The Last Argument of Tsarism,” Cambridge University Press, 1994.
Gözler, Kemal. “Anayasa Hukukunun Genel Esasları,” Ekin, Bursa, 2012.
Gürkan,Ülker. “S.S.C.B. Siyasî Rejiminin Ana Hatları,” www.AUHF/1964/21- 01-04/) (28.02.2014)
Hobbes,Thomas. “Leviathan veya Bir Din ve Dünya Devletinin İçeriği, Biçi- mi ve Kudreti,” Çev., Semih Lim, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 1993.
İnalcık, Halil. “Sened-i İttifak ve Gülhane Hatt-ı Hümâyûnu,” Halil İnal- cık-Mehmet Seyitdanlıoğlu, Tanzimat/Değişim İçinde Osmanlı İmparatorlu- ğu, Türkiye İşbankası Yayınları, İstanbul, 2012.
Karpat, Kemal H. “Osmanlı’dan Günümüze Ortadoğu’da Millet, Milliyet, Milletçilik,” Çev.: Recep Boztemur, Timaş, İstanbul, 2013.
Kelsen, Hans. “General Theory of Law and State,” Translated by Anders Wedberg, Harvard University Press, Cambridge. Massachusetts, 1949.
Kili, Suna –Gözübüyük, A. Şeref. “Sened-i İttifaktan Günümüze Türk Ana- yasa Metinleri,” Türkiye İşbankası Yayınları, İstanbul, 2006.
Lenin, V.I. “Collected Works, Volume 3, The Development Of Capitalism In Russia,” Progress Publishers, Moscow, Digital Reprints, 2009.
Lenin, V.I. “Ulusların Kaderlerini Tayin Hakkı,” Çev.: Muzaffer Erdost, Sol Yayınları, Ankara, 2010.
Maddex, Robert L. “Constitution of the World,” CQ Press, Washington D.C., 2008.
Meriç, Cemil. “Bu Ülke,” İletişim Yayınları, İstanbul, 1992.
Ortaylı, İlber. “İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı,” Hil Yayın, İstanbul, 1995.
Ortaylı, İlber. “Son İmparatorluk Osmanlı,” Timaş, İstanbul, 2007.
Ortaylı, İlber. “Osmanlı Barışı,” Timaş, İstanbul, 2007.
Ortaylı, İlber. “Tarihimiz ve Biz,” Timaş, İstanbul, 2008.
Osmanağaoğlu, Cihan. “Tanzimat Dönemi İtibarıyla Osmanlı Tabiiyyetinin (Vatandaşlığının) Gelişimi,” Legal, İstanbul, 2004.
Pamuk, Şevket. “Osmanlıdan Cumhuriyete Küreselleşme, İktisat Politikaları ve Büyüme/Seçme Eserler II,” Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2012.
Paşa, Ahmed Cevdet. “Sultan Abdülhamid’e Arzlar, (Ma‘rûzat)” Sadeleştiren Yusuf Halaçoğlu, Babı ali Kültür Yayıncılık, İstanbul, 2010.
Seyitdanlıoğlu, Mehmet. “Divan-ı Hümayundan Meclis-i Meb’usan’a Os- manlı İmparatorluğunda Yasama,” Halil İnalcık- Mehmet Seyitdanlıoğlu, Tan- zimat/Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu, Türkiye İşbankası Yayınla- rı, İstanbul, 2012.
Tanör, Bülent. “Osmanlı Türk Anayasal Gelişmeleri,” Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2011.
Tse-tung, Mao. “Hunan’daki Köylü Hareketi Üstüne Araştırma Raporu,” Çev.:Kurthan Fişek, Batıda Siyasal Düşünceler Tarihi, Seçilmiş Yazılar, Yakın Çağ, Der.; Mete Tunçay, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2004, s.400-444.
Üçok, Coşkun.- Mumcu, Ahmet. “Türk Hukuk Tarihi,” Savaş Yayınları, An- kara, 1987.
Weber, Max. “Economy and Society, an Outline of Interpretive Socilogy,” Edited by Guenther Roth and Claus Wittich, University of California Press, Berkeley, 1978.
Weber, Max. “Sosyoloji Yazıları,” Çev.: Taha Parla, Hürriyet Vakfı Yayınları, İstanbul, 1993.