6100 SAYILI YASA UYARINCA TAHKİM YARGILAMASINDAGEÇİÇİ HUKUKİ KORUMA TEDBİRLERİ

Günümüzde mahkemede görülen bir davanın sonuçlanmasına kadar geçecek olan süre çeşitli nedenlerden ötürü oldukça uzun olabilmektedir. Bu nedenle yargılama sonuçlanana kadar dava açan kişinin elde etmek istediği sonuca ulaşabilmesi onun için faydasız ya da anlamsız olabilir. Bu gibi tehlikelere karşı gerekli önlemleri almak, kişinin menfaatini korumak ve adaletin gerçek anlamda gerçekleşmesini sağlamak devletin görevidir. Geçici hukuki koruma tedbirleri işte bu noktada önem taşır. Zira, yargılama sürecinin yaratabileceği olumsuzluklardan hak arayan kişileri korumaya ve onlara hukuki güven ortamı sağlamaya yarayan geçici hukuki koruma tedbirleri yargılamanın etkin olmasının teminatıdır. Mahkemelerde olduğu gibi tahkim yargılamasında da bu tür tedbirlerin varlığına ihtiyaç gün geçtikçe artmaktadır. Ancak, hakemlerin, mahkemelerin aksine vermiş oldukları kararları yerine getirme gücünden yoksun oldukları, geçici koruma tedbirlerinin bizzat hakemler tarafından yerine getirilebileceğini söylemek mümkün olmayacaktır. Bu nedenlerle hakemlerin geçici koruma tedbiri vermeye yetkili olup olamayacağı yanında bu yetkinin sınırları ve kapsamı ile hakemlerce verilen geçici hukuki koruma tedbirlerinin icrası meselesi doktrinde tartışma konusu olmuştur. Hukukumuzda tahkim yargılamasında geçici hukuki koruma tedbirlerinin uygulanması hakkında bir takım düzenlemeler bulunmaktadır. Buna göre, hakem veya hakem kurulu ile birlikte mahkemelere de bu konuda karar verme yetkisi verildiği görülmektedir.

Temporary Legal Protection Measures in Arbitration Proceedings in Accordance with Law No. 6100

Günümüzde mahkemede görülen bir davanın sonuçlanmasına kadar geçecek olan süre çeşitli nedenlerden ötürü oldukça uzun olabilmektedir. Bu nedenle yargılama sonuçlanana kadar dava açan kişinin elde etmek istediği sonuca ulaşabilmesi onun için faydasız ya da anlamsız olabilir. Bu gibi tehlikelere karşı gerekli önlemleri almak, kişinin menfaatini korumak ve adaletin gerçek anlamda gerçekleşmesini sağlamak devletin görevidir. Geçici hukuki koruma tedbirleri işte bu noktada önem taşır. Zira, yargılama sürecinin yaratabileceği olumsuzluklardan hak arayan kişileri korumaya ve onlara hukuki güven ortamı sağlamaya yarayan geçici hukuki koruma tedbirleri yargılamanın etkin olmasının teminatıdır. Mahkemelerde olduğu gibi tahkim yargılamasında da bu tür tedbirlerin varlığına ihtiyaç gün geçtikçe artmaktadır. Ancak, hakemlerin, mahkemelerin aksine vermiş oldukları kararları yerine getirme gücünden yoksun oldukları, geçici koruma tedbirlerinin bizzat hakemler tarafından yerine getirilebileceğini söylemek mümkün olmayacaktır. Bu nedenlerle hakemlerin geçici koruma tedbiri vermeye yetkili olup olamayacağı yanında bu yetkinin sınırları ve kapsamı ile hakemlerce verilen geçici hukuki koruma tedbirlerinin icrası meselesi doktrinde tartışma konusu olmuştur. Hukukumuzda tahkim yargılamasında geçici hukuki koruma tedbirlerinin uygulanması hakkında bir takım düzenlemeler bulunmaktadır. Buna göre, hakem veya hakem kurulu ile birlikte mahkemelere de bu konuda karar verme yetkisi verildiği görülmektedir.

___

  • AKINCI Ziya, ‘‘Hakemlerin İhtiyati Tedbir ve İhtiyati Haciz Kararı Verme Yetkisi’’ (İhtiyati Tedbir), Şükrü Postacıoğlu’na Armağan, İzmir, 1997,
  • AKINCI Ziya, Milletlerarası Tahkim, Ankara, 2003,
  • ARSLAN Ramazan, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Geçici Hukuki Korumalar Konusunda Getirdiği Yenilikler” , Bankacılar Dergisi, Y. 24, S. Özel Sayı, 2013,
  • BALKAR Süheyla, Uluslararası Ticari Tahkim ve Geçici Koruma Tedbirleri, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Ana Bilim Dalı Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2010,
  • BERKİN Necmeddin, İhtiyati Haciz, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1962,
  • BUDAK Ali Cem, Yeni Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Tahkim Hükümleri, Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi, C. 1, S. 1, 2012,
  • DEREN YILDIRIM Nevhis , “Dava Şartı Olarak Hukuki Himaye İhtiyacına Eleştirel Bir Bakış” (Dava Şartı), Yargıtay Dergisi, S. 3, 1995,
  • DEREN YILDIRIM Nevhis, Haksız Rekabet Hukuku ile Fikri ve Sınai Mülkiyet Hukuku’nda İhtiyati Tedbirler, (Haksız Rekabet), 2. B., İstanbul 2002,
  • DEREN YILDIRIM Nevhis, “Medeni Usul Hukuku’nun Evrenselleşmesi Yolunda İhtiyati Tedbir Alanında Yabancı Hukukun Etkileri” (Yabancı Hukuk), Prof. Dr. Ergun Gönen’e Armağan, İstanbul, 2003,
  • ERİŞİR Evrim, Geçici Hukuki Korumanın Temelleri ve İhtiyati Tedbir Türleri, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2013,
  • GÖKSU Mustafa, ‘‘Hukuk Muhakemeleri Kanununa Göre İhtiyati Tedbirin Uygulanmasını Talep Etme Zorunluluğu’’, Prof. Dr. Hakan Pekcantez’e Armağan, DEÜHFD, C. 14, Özel Sayı 2014 (Basım Yılı 2015), s. 1262,
  • KALPSÜZ Turgut, Türkiye’de Milletlerarası Tahkim, 2. B., Ankara, 2010,
  • KARSLI Abdurrahim, Medeni Usul Hukukunda Usuli İşlemler, İstanbul, 2001,
  • KAVLAK Bengül, “Marka Hukukunda İhtiyati Tedbirlerin 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Işığında Değerlendirilmesi”, 2014, http://journal.yasar.edu.tr/wp content /uploads / 2014/01/14- Beng % C3 %BCl - KAVLAK.pdf,
  • KURU Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü (Hukuk Muhakemesi), C. IV, 6.B., İstanbul, Demir Yayıncılık, 2001,
  • KURU Baki/ARSLAN Ramazan/YILMAZ Ejder, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, 24.B., Ankara, Yetkin Yayınları, 2013,
  • KURU Baki, İcra ve İflas Hukukunda Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası (Menfi Tespit), Ankara, 2003,
  • ÖZBEK Mustafa Serdar, Hukuk Yargılama Usûlünde Gider Avansı, Ankara 2018,
  • ÖZDEMİR Hatice, “Uluslararası Özel Hukuk Açısından Banka Teminat Mektupları”, İBD, Eylül, S. 3, 1999,
  • ÖZEKES Muhammet, İcra ve İflas Hukukunda İhtiyati Haciz (İhtiyati Haciz), Ankara, Seçkin Yayınevi, 1999,
  • ÖZEKES Muhammet, Medeni Usul Hukukunda Hukuki Dinlenilme Hakkı, Ankara, Yetkin Yayınları, 2003,
  • ÖZKAN Hasan, Açıklamalı-İçtihatlı İhtiyati Tedbir, Delil Tespiti, İhtiyati Haciz ve Kamu Alacağının Tahsilinde İhtiyati Haciz, İstanbul, Legal Yayınevi, 2006,
  • PEKCANITEZ Hakan/ATALAY Oğuz/ÖZEKES Muhammet , Medeni Usul Hukuku, 14.B., Ankara, Yetkin Yayınları, 2013,
  • PEKCANITEZ Hakan, Milletlerarası Tahkimde Geçici Hukuki Koruma Önlemleri, Milletlerarası Tahkim Semineri, Ankara, 2003,
  • PINAR Burak, Yargı ve İcra Harçları, Ankara 2009,
  • TUĞSAVUL Melis Taşpolat, ‘‘4686 Sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu Uyarınca Hakemlerin ve Mahkemelerin Geçici Hukuki Koruma Kararı Verme Yetkisi’’, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 16, Özel Sayı 2014 (Basım yılı 2015), Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan,
  • ULUKAPI Ömer, İcra ve İflas Hukuku, 5.B., Konya, Mimoza Yayınları, 2012,
  • ÜSTÜNDAĞ Saim, Medeni Yargılama Hukuku, 7.B., İstanbul, 2001,
  • YEŞİLOVA Bilgehan, Milletlerarası Ticari Tahkimde Nihai Karardan Önce Mahkemelerin Yardımı ve Denetimi, İzmir, 2008,
  • YILDIRIM Kamil, İlkeler Işığı Altında Medeni Yargılama Hukuku, 7. B., İstanbul, Beta Basım Yayım, 2012,
  • YILMAZ Ejder, Geçici Hukuki Himaye Tedbirleri C. I (Geçici Hukuki Himaye), Ankara, Yetkin Yayınları, 2001,
  • YILMAZ Ejder, “İhtiyati Haciz ve Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunlar”, Bankacılar Dergisi, S. 27, 1998,
  • YÜCEL Müjgan Tunç, HMK Uyarınca Tahkimde İhtiyati Tedbir ve Delil Tespiti, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2013,