19. YÜZYIL AVRUPA ROMANTİKLERİNİN 1821 MORA İSYANI ÜZERİNDEKİ SİYASİ VE KÜLTÜREL ETKİLERİ

1789 Fransız Devrimi sonrasında Monarşinin çöküşü eşitlik, özgürlük ve adalet kavramlarının halka ait olduğu yönündeki düşüncenin ortaya çıkmasına sebep oldu. Böyle bir düşünce sistemi ilkesel olarak İmparatorluk içinde yaşayan ulusların kendi kimliklerini keşfetmesine ve ulus-devlet anlayışı ile milliyetçi olgunun doğmasına sebebiyet verdi. Nitekim akılcı düşüncenin egemen olduğu Aydınlanma Çağı ve akabinde Avrupa'da oluşan Romantik akım karşısında hiçbir imparatorluğun varlığını tek güç olarak sürdürmesi de olası değildi. Böyle bir süreç elbette ki dönemin etkin gücü olan Osmanlı İmparatorluğu içinde farklı ulusların imparatorluğa karşı isyan hareketlerini de beraberinde getirdi. Balkanlar'da çıkan bu isyanlar sonucunda Osmanlı İmparatorluğundan bağımsızlığını ilk alan Yunanistan, 1821-1829 yılları arasında yaşanan isyan sürecinde en büyük desteği Avrupa'dan gördü. Antik Yunan hayranlığının hüküm sürdüğü Avrupa'da temel gündem demokrasi ve özgür düşüncenin doğduğu toprakların kendi Oryantalist düşünceleri doğrultusunda despot ve "Doğulu" saydığı Osmanlı'dan kurtarılması gerekliliğiydi. Nitekim Avrupa'daki Rönesans ve Reform hareketlerinin oluşması Yunan'ın atalarından kalan bir mirasın da neticesiydi. Avrupa böyle bir bilincin ötesinde "Yunan Davasını" kendileri açısından vicdani bir mesele olarak da görüyordu. Avrupa Yunanistan'a bir özgürlük borçluydu ve bu borcun ödenmesi için her türlü ekonomik, siyasi, kültürel ve askeri desteğin verilmesi gerekliydi. Başta Lord Byron, Victor Hugo, Chateaubrıand, Shelley gibi dönemin Romantikleri gerek verdikleri eserlerle gerek bizzat davanın içinde aktif rol alarak isyan süresince Yunanistan'a yardım ve destekte bulundular, Avrupa'nın pek çok yerinden gelen Yunanperverler/Filhelenler Antik Yunan'ı yeniden bulma ve yaratma ümidiyle geldikleri Yunan topraklarında isyana bizzat katılıp destek verdiler. Kısaca, 1821 Yunan İsyanı Avrupa ve Yunan diasporası güdümünde gerçekleşen ve Avrupalı Romantiklerin ideolojik gördüğü bir mesele olarak destek alan siyasi bir harekettir. Bu makalede Avrupa ve Romantik Akım temsilcilerinin Yunan İsyanına nasıl katkıda bulundukları farklı cephelerden değerlendirilerek anlatılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Yunan isyanı, romantik akım, Yunanperverler, oryantalizm

POLITICAL AND CULTURAL EFFECTS OF 19TH CENTURY EUROPEAN ROMANTIC MOVEMENT IN 1821 GREEK REVOLT

Collapsing of Monarchy after French Revolution in 1789 has caused the ideology that concept of equality, of freedom and of justice is belonged to public. This ideological system has given rise to discovering of identity of the nations who live in the empire and to concept of nation-states with nationalism. Indeed, any empire couldn’t keep its existence as a single power against to the Romantic Movement that emerged during and after the Age of Enlightenment when the rational thinking was dominant. As a result of this course, rebellion movements of the different nations were emerged against to the Ottoman Empire which was the effective power of the era. After these rebellions in Balkans, Greece which was the first nation-state that gained its independence from Ottoman Empire, had had greatest support from Europe during the rebellion years of 1821-1829. The main agenda in Europe was the necessary of salvation of the lands which was the cradle of democracy and of free thought, from Ottomans which was considered as despot and “Oriental” by European orientalist ideas. Actually, emerging of renaissance and reform movements was the result of the heritage of Greek Ancestors. This “Greek Matter” was also a conscience problem for Europe beyond the consciousness of former statement. Europe was in debt freedom to Greece and every economic, political, cultural and military support should be given to Greece to pay this debt. Especially the romantics of the era as Lord Byron, Victor Hugo, Chateaubriand and Shelley were supported and assisted Greece both their works and their active roles in the action during the rebellion. Greek – Lovers /philhellenes from many places of Europe who were come with expectation to find and to recreate the Ancient Greek has supported and attended the rebellion personally. Briefly, 1821 Greek Rebellion was a political movement which was emerged by leading of European and of Greek diaspora and supported by European Romantics as an ideological matter. In this article, contribution of representatives of Europe and of Romantic Movement will be evaluated and discussed from different aspects.

Keywords:

Greek rebellion, romantic movement, Greek – Lovers / Philhellenes, orientalism,

PDF

___

ANNİNOS, Babis, İ Filellines tou 1821, Ekdoseis Galaksia, Atina, 1925.
AURELİUS, Marcus, Kendime Düşünceler, Oda Yayınları, İstanbul, 2009.
BARAU, Denys, “İ Paıdagogıkı Prosengisi tou Filellinismou”, Petros Pizanias (edit), İ Elliniki Epanastasi tou 1821, Kedros, Atina, 2009.
CARR, Edward Hallett, Tarih Nedir?, İletişim Yayınları, İstanbul, 2013.
CLAİR, William Saint, That Greece Might Still be Free. The Philhellens in the War of Independence, Oxford University Press, Oxford, 1972.
CLOGG, Richard, Modern Yunanistan Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul, 1997.
ÇİĞDEM, Ahmet, Toplum: Kavram ve Gerçeklik, İletişim Yayınları, İstanbul, 2006.
ÇOTUKSÖKEN, Yusuf, Dil ve Edebiyat Terimleri Sözlüğü, Cem Yayınları, İstanbul, 1992.
EVANGELATOU, Hristos G., İ Filellines, En Athinais, Atina, 1938.
FARSOLAS, Dimitris İ., O Aleksandros Puskin kaı I ellıniki epanastasi 1821-1829, Filistor, Atina, 2001.
HEREDOT, Biblio/İstoria II, Efterpi, Zitros, Atina, 2014.
HOBSBAWM, Eric, Devrim Çağı (1789-1848), Dost, Ankara, 2013.
HORNBLOWER, Simon & SPAWFORTH Anthony (edit), The Oxford Classical Dictionary. The Ultimate Reference Work on the Classical World, Oxford University Press, Oxford, 1996.
http://gfragoulis.blogspot.com.tr/2010/09/blog-post_22.html (Erişim Tarihi: Nisan 2015)
http://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/f3c70a23-7696-49db-9148-f24dce6a27c8/syn06.pdf (Erişim Tarihi: Nisan 2015)
KALIOPOULOS, Ioannis S., To elliniko zitima (1797-1821), University Studio Press, Atina, 2011.
KEELEY, Edmund, İ Kavafiki Aleksandria, İkaros, Atina, 2004.
KENNEDY, J., Conversation on religion with Lord Byron, London, 1830.
KİTROMİLİDİS, Pashalis, Iosipos Moısiodakas. Oı suntetagmenes tis valkanikis skepsis ton 18. aıona, Morfotiko İdrimatis Ethnikis Trapezas, Atina, 1985.
MAGER, Kostas, İstoria tou Ellinikou Tipou, Cilt I (1476-1828), Grafeio pnevmatıkon ipiresion, Atina, 1960.
MANOLOPOULOS Leonidas, İ Genesi kaı oı protes xriseis tou haraktirismou Filellin kata tin arhaiki kaı klasiki epohi, Egnatia, C. II, Selanik Aristoteles Üniversitesi, Selanik, 1990.
MARX Karl, “The Bourgeoisie and the Counter-Revolution”, David Fernbach (edit), The Revolutions of 1848, Hammondsworth: Penguin Books, London, 1973.
MIHAILIDIS, İakovos D., 1821, İ Gennisi enos Ethnous-Kratous, Cilt III, Ethniki Trapeza, Atina, 2010.
PAPARRİGOPOULOS Konstantinos, İstoriatou Ellinikou Ethnous-İ Elliniki Epanastasi (1821-1832), C. XII, Ekdotiki Athinon, Atina, 1977.
SOBOUL Albert, 1789 Fransız İnkılâbı Tarihi, Cem Yayınevi, İstanbul, 1969.
SUNTOMOROU Gavril (edit), Heredot, Biblio/İstoria I-II-III, Zitros, Atina, 2009.
VOURNAS Tasos, İstoria tis neoteris kaı sinhronis Elladas, C. I, Pataki Yayınları, Atina, 2011.
WATSON-SETON Hugh, “On Trying To Be A Historian Of Eastern Europe”, Dennis Deletant&Harry Hanak (Edit), Historians As Nation-Builders,
YERULANOS, Stefanos, K.P. Kavafis-Apokrifi İstoria, Miltos, Atina, 2014.
YÜCEL, Tahsin, “Fransız Coşumculuğu”, Türk Dili Dergisi, Yazın Akımları Özel Sayısı, Sayı 349, Ankara, 1981, s. 59-83.
ZORZOS Grigoris, İ Aiti kaı i Elliniki Epanastasi tou 1821, Create Space, Atina 2010.
Eleftherotupia, 21.03.2004.
Macmillan Press, London, 1988.
Onur Bilge KULA,Batı Felsefesinde Oryantalizm ve Türk İmgesi,Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları,,İstanbul,2012