YELİZ KINDAP TEPE, Senem BOZGEYİK, Gizem CAN, Nurcan ÇOBANOĞLU, Melike İKİZEK, Esra KUZU, Arife Büşra ŞENSOY

TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ TUTUMU VE AİLE BAĞLAMINDA BENLİK KURGUSUNUN KAN BAĞI OLAN ÜÇ KUŞAK KADINDA İNCELENMESİ

Bu araştırmada, kadınların toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgili tutumlarının ve aile bağlamında benliğin kuşak bağlamında incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Sivas/Merkez, Gaziantep/Merkez, Şanlıurfa/Siverek ve Hakkâri/Yüksekova’da yaşayan 128 aileye (kız evlat, anne, anneanne) toplam 384 kişiye ulaşılmıştır. Katılımcılara, Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği(2011) ve Aile Bağlamında Benlik Ölçeği (2005) ve demografik bilgilerini belirlemek amacıyla bir anket formu uygulanmıştır. Kız evlatların yaş ortalaması 22.71’dir (S = 5.51); annelerin yaş ortalaması 46.02’dir (S = 7.63); anneannelerin yaş ortalaması 71.49’dur (S = 10.68). Sonuçta toplumsal cinsiyet rolleri tutumunda kız evlatların anne ve anneanneden; annenin de anneanneden daha eşitlikçi tutum gösterdiği bulunmuştur. Aile bağlamında benlik kurgusunun ilişkisellik boyutunda anneannelerin anne ve kız evlatlardan, annelerin ise kız evlatlardan daha ilişkisel; özerk-ilişkisellik boyutunda kızların anne ve annelerden, annelerin de anneannelerden daha özerk-ilişkisel olduğu bulunmuştur. Yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonucunda eşitlikçi cinsiyet rolü tutumunu ve evlilikte cinsiyet rolü tutumunu yaş ve ilişkiselliğin negatif, özerklik ve özerk-ilişkiselliğin pozitif yönde; kadın cinsiyet rolü tutumunu ve geleneksel cinsiyet rolü tutumunu yaş ve ilişkiselliğin negatif, özerk-ilişkiselliğin ise pozitif yönde; erkek cinsiyet rolü tutumunu yaş, ilişkisellik ve eğitimin negatif yönde yordadığı görülmüştür. Bu sonuç değişen toplumsal durumla birlikte toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumun değişim gösterdiğine işaret etmektedir. Bununla beraber toplumsal cinsiyet rolündeki eşitlikçi tutuma özellikle ikinci ve üçüncü kuşakta eğitimin ve gelir durumunun önemli bir katkısı olması; kadınların eğitimine ve çalışma hayatındaki yerine önem verilmesi gerekliliğini bir kez daha ortaya koymuştur

EXAMINATION THE ATTITUDES OF WOMEN TOWARDS GENDER ROLES AND THE SELF IN FAMILY IN THE CONTEXT OF THE GENERATION IN 3 GENERATIONS OF WOMEN WHO ARE BLOOD-BOUND

The study aims to examine the attitudes of women towards gender roles and the self in the family in the context of the generetion. İn line with this aim, a total of 384 people were reached to 128 families living in Sivas/Merkez, Gaziantep/Merkez, Şanlıurfa/Siverek and Hakkari/Yüksekova by the snowball method. The participants were given a questionnaire to learn the demographic information and were applied The Gender Attidute Scale (2011) and The Self in Family Scale (2005). The daughters’ age average is 22.71(S = 5.51); the mothers’ age averge is 46.02 (S = 7.63); the grandmothers’ age averge is 71.49 (S = 10.68). In the attitude of gender roles, it has been found that girls shows more equalty attitude than mothers and grandmothers, and mothers shows more equality attitude than grandmothers. In related self dimension of the self in the family, it has been found that grandmothers shows more related than mothers and girls, and mothers shows more related than girls, in autonomous-related self dimension, that girls shows more autonomous-related than mothers and grandmothers, and mothers shows more autonomous-related than grandmothers. As a result of the hierarchical regression analysis, it was seen that age and related negatively and autonomous and autonomousrelated positively predicted the egalitarien gender role attitude and in marriage gender role attitude. was seen that age and related negatively and autonomous-related positively predicted female gender role attitude and traditional gender role attitude. it was seen that age, related and education negatively predicted male gender role attitude. This result shows that the attitude towards gender roles varies with the changing social situation. However, education and income status have an important contribution to the egelitarian attitude in the gender role,especially second and third generations; it has once again demonstrated the necessity of giving importance to the education of women and their place in working life.

PDF

___

Çakır, H. (2016). Yozgat kırsalında yaşayan üç kuşak kadının toplumsal cinsiyet rollerindeki değişim(Doktora tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
Çavdar, D. (2013). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve romantik ilişkilerde akılcı olmayan inançları(Yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Çuhadaroğlu, A. ve Akfırat, N. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Benlik Kurgularıyla Toplumsal Cinsiyet Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16 (4), 1031-1046, DOI:10.21547/jss.304500
Kadılar, E. (2011). Üç kuşak kadının cinsiyet rolleri: Ankara örneği (Yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
Kadılar, E. (2012). Üç kuşak kadının cinsiyet rolleri: Ankara örneği. Mersin: Kum Saati Yayınları.
Kağıtçıbaşı, Ç. (1996). Özerk-ilişkisel benlik: yeni bir sentez. Türk Psikoloji Dergisi, 11(37),36-43.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2005). Autonomy and relatedness in cultural context. Journal of Cross-Cultural Psychology, 36(4), s.422.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Benlik, Aile ve İnsan Gelişimi Kültürel Psikoloji. Koç Üniversitesi Yayınları: İstanbul.
Oakley, A. (1972). Sex, Gender, Society. Maurice Temple Smith Ltd.
Öcal Yüceol E.(2016). Toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlar ile ilişki doyumu ve romantik ilişkilerde akılcı olmayan inançlar arasındaki ilişkiler (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Bilim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Öngen, B. ve Aytaç, S. (2013).Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve yaşam değerleri ilişkisi. Sosyoloji Konferansları,48,1-18
Özdemir, Y. (2012). Ergenlerin öznel iyi oluşlarının özerk, ilişkisel ve özerk-ilişkisel benlik kurguları açısından incelenmesi. Turkish Psycological Counseling and Guidance Journal, 4 (38), 188-198.
Özmete, E., Yanardağ, M. Z., (2016). Erkeklerin bakış açısıyla toplumsal cinsiyet rolleri: kadın ve erkek olmanın değeri, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 91-107.
Paçacıoğlu, B., (2018). Üç kuşaktaki evli kadın ve erkeklerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ile aile işlevleri arasındaki ilişki, (Doktora Tezi).Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara TDK. Erişim bağlantısı ve tarihi: http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5c1800dd09eea 4.64170761
Turan, N., Öztürk, A., Kaya, H., ve Aştı, T. A., (2011). Toplumsal cinsiyet ve hemşirelik, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 4 (1), 167-173.
TÜİK (2011). Aile yapısı araştırması. Erişim bağlantısı ve tarihi: http://www.cocukhaklariizleme.org/wp-content/uploads/turkiyenin-aile-yapisi-arastirmasi20111.pdf -08.04.2017
TÜİK (2016). İstatistiklerle aile, 2016. Erişim bağlantısı ve tarihi: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24646-17.12.2018
Vatandaş, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algılanışı. Sosyoloji Konferansları, s.31
Yılmaz, M. (2017). Üniversite öğrencilerinin eş seçimi tercihlerine göre toplumsal cinsiyet rolleri tutumlarının incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi).Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Gaziantep.
Yunusoğulları, B. (2018). Üniversite Öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları, ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar ve psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi(Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi. İstanbul.
Zeyneloğlu, S. (2008). Ankara’da hemşirelik öğrenimi gören üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları(Doktora Tezi).Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Zeyneloğlu, S. &Terzioğlu, T. (2011). Toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 409-420.

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ