Suriyelilerin Uyum Sürecinde Devlet Kurumları ve STK’ların Rolü

2010 yılının sonlarına doğru Tunus’ta patlak veren ve hızla Arap coğrafyasına bir domino etkisi gibi yayılan, adına Arap Baharı adı verilen toplumsal hareketler temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanması, ifade özgürlüğünün olmaması, siyasi yozlaşmalar, yolsuzluk, hayat pahalılığı, adaletsiz gelir dağılımı ve işsizlik gibi sosyo-ekonomik sorunlara tepki olarak doğmuştur. Mısır ve Libya gibi ülkelerde diktatör rejimlerin devrilmesine, Suriye ve Libya gibi ülkelerde iç savaşa, Suudi Arabistan, Cezayir ve Ürdün gibi ülkelerde toplumsal anlamda bazı reformların yapılmasına sebep olmuştur. Arap baharının ülkemiz açısından belki de en önemli sonucu Suriye’de iç savaşa yol açması ve iç savaştan kaçan milyonlarca göçmenin Türkiye’ye sığınması ve bunun Türkiye sosyo-ekonomik yapısında yarattığı dalgalanmadır. İlerleyen yıllarda Suriye’deki iç savaş beklenenden uzun sürmüş ve göç eden sığınmacıların Türkiye’de kalıcı olduğu anlaşılmaya başlanmıştır. Bu bağlamda göç eden milyonlarca Suriyelinin ekonomik ve sosyal uyumunun sağlanması, hem Türkiye ekonomisi ve iç sosyal barışı için, hem de göçmenlerin insani yaşam standartlarında erişebilmeleri açısından önemlidir. Bu uyum sürecinde devlet kurumlarının olduğu kadar, sivil toplum örgütlerinin de rolleri büyüktür. Eğitimden sağlığa, psiko-sosyal destekten, mesleki kurslara kadar birçok alanda hem devlet kurumları hem STK’lar, Suriyelilere destek olmalı, onların sorunlarını çözmeye yönelik adımlar atmalıdırlar. Bu çalışmada, Türkiye’de Suriyelilerin uyum sürecinde onlara destek veren Göç İdaresi Müdürlüğü, AFAD gibi devlete bağlı kurumların yanı sıra, bazı STK’ların rolüne değinilmiş, bu bağlamda ne kadar etkin bir uyum politikasının yürütüldüğü tespit edilmeye çalışılmıştır.

The Role of State Institutions and Non-Governmental Organization in the Integration Process of Syrians

Social movements called the "Arab Spring", which erupted in Tunisia towards the end of 2010 and spread quickly to the Arab geography like a domino effect due to reaction to some basic socio-economic problems such as restrictions on fundamental rights and freedoms, freedom of speech, political corruption, high cost of living, unfair income distribution and un employment. Arab spring caused the collapse of the dictatorial regimes in countries such as Egypt and Libya, civil war in Syria and Libya and some social reforms in countries such as Saudi Arabia, Algeria and Jordan. May be the most important result of Arab spring with regard to Turkey is eruption of civil war in Syria and fleeing millions of refugees toward Turkey as asylum seeker and substantially induce socio-economic effects in the structure of Turkey. Civil war in Syria has been taken longer time than expected and perception towards Syrian asylum seekers in Turkey slightly turned temporal to permanent status. In this context, providing economical and social integration of the millions of Syrians who immigrated to Turkey is serious in terms of both for the economy and domestic social peace in Turkey, as well as of reaching humanitarian living standards of Syrians.In this integration process, the role of non-governmental organizations as well asstate institutions is important. In many fields from education to health, psycho-social support to vocational courses, both state institutions and NGOs should support asylum seekers and take steps to solve their problems. In this study, the role of the state institutions such as Directorate General of Migration Management and AFAD as well as some NGOs, who support the integration processes of Syrians, was pointed out and analysed how effective adaptation policy has been carried out.

___

  • Adıgüzel, Y. (2016). Göç Sosyolojisi. Nobel Yayıncılık.Ankara.
  • Aksoy, Z. (2012).”Uluslararası Göç ve Kültürlerarası İletişim”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 5(20): 295-298.
  • AFAD (Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı). (2013). Türkiye’deki Suriyeli Kadınlar Araştırması. https://www.afad.gov.tr/Dokuman/.../71-2014052014474- afadfaaliyetraporu2013.pdf.
  • Aslan, C. (2016). “Suriyeli Sığınmacıların Kurumsal Muhatapları: Adana Örneği. Çukurova Araştırmaları Derneği”. Cilt 2, Sayı 2, Kış 2016 (130-157), s. 133. DOİ Number: http://dx.doi.org/10.18560/cukurova.1036.
  • BİANET (2019). Mülteciler Derneği Ekim 2019 Suriyeli Mülteci Verilerini Açıkladı, 18 Ekim 2019, http://m.bianet.org/bianet/insan-haklari/214682-multeciler-dernegi-ekim-2019- suriyeli-multeci-verilerini-acikladi.
  • BMMYK (2005a), “Mülteciler ve Türkiye; Türkiye’nin Bireysel Başvurular İçin Sığınma Sistemi” http://www.un.org.tr. (12.06.2005)
  • Bozkurt, K. (2016). “Suriye İç Savaşı: Savaşın Yarattığı Mültecilik Akınının Türkiye ve Avrupa Birliği’ne Yansımaları”. Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi, Cilt 1, Sayı 1 (57-70), s.58.
  • Charalambidou, N. (2018). Mülteci ve Göçmenlere Yönelik Irkçılık ve Ayrımcılık. Uluslararası Ayrımcılık Konferansı. Eşit Haklar İçin İzleme Derneği. Ceylan Matbaası, İstanbul 2018, ss.173-174.
  • Çağlayan, S. (2006). “Göç Kuramları, Göç ve Göçmen İlişkisi”. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (17): 67-91.
  • Çınar, S. (2014). Arap Baharı’nın Nedenleri, Uluslararası İlişkiler Boyutu ve Türkiye’nin Dış Ticaret ve Turizm Gelirlerine Etkileri. Kafkas Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt 6, Sayı 10, Yıl: 2015, (51-68), ISSN:1309-4289, ss. 53-54.
  • Dinçer, O.B, Federici,V., Ferris,E., Karaca,S.,Kirişci K., and Özmenek Çarmıklı, E.(2013). “Turkey And Syrian Refugees: The Limits Of Hospitality.” https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/06/Turkey-and-SyrianRefugees_The-Limits-of-Hospitality-2014.pdf. November 2013.
  • Dorman, S. (2014). Educational Needs Assessment for Urban Syrian Refugees in Turkey. September 2014. Duke University Felsman Fellow at YUVA Association.
  • Erdoğan,M., Karapınar Y.D. ve Aydınlı,D. (2013). “Türkiye’nin Göç Politikası’’, Ed.: Mete Yıldız ve Mehmet Zahid Sobacı, Kamu Politikası: Kuram ve Uygulama, 1. Baskı, Ankara: Adres Yayınları (422-464. ), s.434-435.
  • Erdoğan, M. (2015). “ Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal Kabul ve Uyum”. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
  • Erdoğan, M. (2019). Türkiye’deki Suriyeli Mülteciler Raporu. Konrad Adenaur Stiftung. Geçici Koruma Yönetmeliği (2014). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/10/20141022-15- 1.pdf
  • Giddens, A. (2008). Sosyoloji, (İstanbul: Kırmızı Yayınları), (Haz: C. Güzel).
  • İçduygu, A. (2014). Türkiye’ye Yönelen Uluslararası Göç Hareketleri. İÇDUYGU, Ahmet. ERDER, Sema. GENÇKAYA, Ömer Faruk (Ed.). Türkiye’nin Uluslararası Göç Politikaları, 1923-2023: Ulus-devlet Oluşumundan Ulus-ötesi Dönüşümlere. İstanbul: Koç Üniversitesi Göç Araştırmaları Merkezi, s. 321.
  • İltica ve Göç Mevzuatı (2005). https://www.goc.gov.tr/kurumlar/goc.gov.tr/Yayinlar/Kitaplar /iltica_goc_mevzuati.pdf. Ankara Şubat 2005. Başkent Matbaası-ANKARA. ISBN-975- 6964-05-7
  • Kahraman, S. (2016). Türkiye’de Göç Yönetişimi Ve Suriyeli Sığınmacılar. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi Ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Konya-2016, s.96.
  • Karabulut, R. ve Açak, M. (2018). “Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Ekonomik Maliyeti (2011- 2017). Birey ve Toplum Dergisi”.Bahar 2018, Cilt 8, Sayı 15 (131-144), s. 143.
  • Kirişçi, K. (2014), Misafirliğin Ötesine Geçerken Türkiye’nin “Suriyeli Mülteciler” Sınavı. Brookıngs Enstitüsü & Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK). Haziran 2014.
  • Köse, İ. (2016). “Avrupa Birliği'nin Mülteci Açmazı ve Türkiye-Avrupa Birliği Geri Kabul Anlaşması”, Elektronik Siyaset Bilimi Araştırmaları Dergisi, 7 (1):1-27.
  • Kutlu, Z. (2016). “Bekleme odasından oturma odasına”. Açık Toplum Vakfı ve Anadolu Kültür Vakfı. Suriyeli Mültecilere Yönelik Çalışmalar Yürüten Sivil Toplum Kuruluşlarına Dair Kısa Bir Değerlendirme. Nisan 2016. http://ingev.org/kutuphane/bilgi-merkezi/beklemeodasindan-oturma-odasina/. ss.1-4 .
  • Lee, E. (1966). A Theory of Migration. Demography. 3: 47-57.
  • Mülteciler Derneği (2020). Türkiye’deki Suriyeli Sayısı Mart 2020.
  • Oral, P. (2016). Türkiye’de Sığınmacı Çocuk Olmak. Sosyal Kültürel Yaşam Destekleme Derneği, Sivil Düşün Platformu, Açık Toplum Vakfı, İstanbul Saha Araştırması.
  • Orhan, O. ve Gündoğar, Ş.(2015). Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Etkileri, ORSAM&TESEV Raporu, ORSAM Rapor No: 195, Ocak 2015, ss.7-8.
  • Önder, N. (2019). “Türkiye’de Geçici Koruma Altındaki Suriyelilere Yönelik Sağlık Politikalarının Analizi”. Göç Araştırmaları Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 1, Ocak - Haziran 2019 (110 – 165), ss.138-140.
  • Örselli, E. Ve Babahanoğlu, V. (2016). “Türkiye’nin Göç yönetimi ve Göç Politikalarının Gelişimi: Bir Kamu Politikası Analizi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt. 9. Sayı 43, s.2064.
  • Özdemir, Ç. (2016). “Suriye’de İç Savaşın Nedenleri: Otokratik Yönetim mi, Bölgesel ve Küresel Güçler mi?”. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 33, Sayı 2 (81-102), s.93-96
  • Özel, R. ve Karakış, G. (2016). “Suriyelilere ‘Çalışma İzni’ Geliyor”, Hürriyet, 11 Ocak.
  • Pazarcı, H. (1989). Uluslararası Hukuk Dersleri II, (Ankara: SBF ve Basın- Yayın Yüksekokulu Basımevi).
  • Petersen, W. (1958). A General Typology of Migration. American Sociological Review. 23: 258- 263
  • Refugees In Turkey: Livelihoods Survey Findings 2019. Turkish Red Crescent and World Food Programme.
  • Sarı, C. ve Okur, A.M (2017). Lübnan’da Suriyeli Mültecilerin Durumu, Nisan 2019, Agora Derneği, https://sivildusun.net/wp-content/uploads/2019/04/Agora-Derneg%CC %86iLu%CC%88bnan-Raporu.pdf.
  • Sert, D. (2014). Küresel Hareketlilik ve Göç“, Balta, Evren. (Ed), Küresel Siyasete Giriş, (İstanbul: İletişim Yayınları): 505-522.
  • Şimşek, D. (2018). Göç ve Irk Temelli Ayrımcılık. Uluslararası Ayrımcılık Konferansı. Eşit Haklar İçin İzleme Derneği. Ceylan Matbaası, İstanbul 2018, s.42.
  • T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2016), Türkiye Göç Raporu, Yayın No 40, Nisan 2017.
  • T.C. Kalkınma Bakanlığı, (2014). Onuncu Kalkınma Planı. Göç Özel İhtisas Komisyon Raporu 2023. Ankara 2014, ISBN 978-605-4667-57-4, Yayın No: KB-2858, ÖİK: 712, ss.41-42.
  • T.C. Kamu Denetçiliği Raporu (2018). Türkiye’deki Suriyeliler. Özel Rapor. Elma Teknik Basım Matbaacılık. Ankara, ss.91-92.
  • Tınas, M. (2017). “Lübnan’daki Suriyeli Mülteciler: Hükümet Stratejisi Yokluğunda Ekonomik, Siyasi ve Mezhepsel Zorlukları”, ORSAM, Mayıs 2017, Say. 62, s. 1
  • Uluslararası Af Örgütü (2014). Struggling To Survive Refugees From Syria In Turkey. Amnesty International. November 2014. Index: EUR 44/017/2014. https://www.amnesty.org/download/Documents /208000/eur440172014en.pdf. pp.20-22.
  • Uluslararası İşgücü Kanunu (2016). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6735.pdf
  • United Nations Development Programme (UNDP), the International Labor Organization (ILO) and the World Food Programme (WFP) (2017) Jobs Make the Difference Expanding Economic Opportunities for Syrian Refugees and Host Communities Egypt - Iraq - Jordan - Lebanon - Syria – Turkey, p.83.
  • Ünlü, K. (2020). Yirmibirinci Yüzyıl Enstitüsü. Ürdün’deki Suriyeli Sığınmacılar, https://21yyte.org/tr/urdun/urdun-deki-suriyeli-siginmacilar.
  • Yavuz, Ö. (2015). “Türkiye’deki Suriyeli Mültecilere Yapılan Sağlık Yardımlarının Yasal ve Etik Temelleri’’, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 12, Sayı 30, (265-280.), s.275.
  • Yıldız, C. (2017). Mültecilerin İşgücü Piyasasına Entegrasyonu Konusunda Çeşitli Ülke Örnekleri Ve Türkiye İş Kurumu İçin Öneriler. T.C. Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü. Uzmanlık Tezi. S.12