SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIK OKURYAZARLIK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

Sağlık okuryazarlığı, bireyin ve toplumun sağlığını koruması ve geliştirmesi için bilgilere ulaşabilmesi ve o bilgiyi kullanma becerisidir. Öğrencilere verilecek olan eğitim ile gereksiz sağlık hizmeti kullanımı engellenecektir. Bu araştırmada Sağlık Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma deseni ve kolayda örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeğin Cronbach Alpha değeri 0,925 olarak bulunmuştur. Çalışmada, Sorenson ve ark., (2013) tarafından geliştirilen, Toçi ve ark., (2013) tarafından 25 maddeye indirilen Sağlık okuryazarlığı ölçeği kullanılmıştır. Ölçeğin Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması Aras ve Bayık Temel (2017) tarafından yapılmıştır. Araştırmaya Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde öğrenim gören sağlık yönetimi, hemşirelik, beslenme ve diyetetik, çocuk gelişimi ve sosyal hizmet bölümü öğrencileri dâhil edilmiştir. Araştırmanın evreni 3500 kişiden oluşmakta ve örneklemi 403 kişidir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre öğrencilerin cinsiyetlerine göre sağlık okuryazarlığı düzeyleri arasında anlamlı fark bulunamamış, öğrencilerin bölümleri ile sağlık okuryazarlığı arasındaki ise anlamlı fark bulunmuştur. Araştırmaya katılan öğrencilerin, sağlık durumu ve sağlık okuryazarlığı arasında pozitif yönde düşük derecede anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre sağlık yönetimi ve beslenme diyetetik öğrencilerinin sağlık okuryazarlık düzeyi sosyal hizmet ve hemşirelik bölümü öğrencilerine göre daha yüksek çıkmıştır. Ayrıca, bireylerin genel sağlık durumu iyileştikçe, sağlık okuryazarlığı düzeyi de artmaktadır

DETERMINATION OF HEALTH LITERACY LEVELS OF THE FACULTY OF HEALTH SCIENCES

Health literacy, an individual's and society Health Expand Information for protection and development Reach and Using that information Skill. Training to be given to students With Use of unnecessary health services will be blocked. This study aims to determine the health literacy levels of the students of the Faculty of Health Sciences. In the study, quantitative research design and easy sampling method were used. The Cronbach alpha value of the study was found to be 925. Health literacy scale developed by Sorenson et al. (2013) and reduced to 25 items by Toçi et al. (2013) was used in the study. The Turkish validity and reliability study of the scale was conducted by Aras and Bayık Temel (2017).Health management, nurse, nutrition and dietetics, child development and social service students of Selçuk University, Faculty of health Sciences were included in the study. The population of the study consists of 3500 people and the sample is 403 people. According to the findings obtained from the research, there was no significant difference between the levels of health literacy according to the gender of the students, and the significant difference was found between departments of students and health literacy. The students who participated in the study found a significantly lower positive relationship between health and health literacy. According to results obtained from the study Health management and nutrition dietetic students ' health literacy level is higher than the social service and nursing department students. Also, as the overall health of individuals improves, the level of health literacy is increasing.

___

  • Abacıgil, F., Harlak, H., Okyay., (2016).Avrupa Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği Türkçe Uyarlaması.Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçekleri Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması.
  • Akçilek E. (2017). Üniversite öğrencilerinde sağlık okuryazarlığı ve yaşam kalitesinin incelenmesi, İstanbul Medipol Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı.2017
  • Aras, Z., Bayık Temel, A., (2017). Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği’nin Türkçe Formunun Geçerlik Ve Güvenirliğinin Değerlendirilmesi: F.N. Hem. Dergisi.Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Halk Sağlığı.85-94.
  • Aslantekin, F. ve Yumrutaş, M. (2014). Sağlık okuryazarlığı ve ölçümü. TAF Preventive Medicine Bulletin, 13(4), 327-334.
  • Australian Commission on Safety and Quality in Health Care (2013). Consumers, the health system and health literacy: Taking action to improve Safety and Quality. Sydney: ACSQHC.
  • Çınarlı, Ş. (2014). Sağlık enformasyonu ve sağlık okuryazarlığı. Sağlığa ve Sosyal Politikalara Bakış Dergisi, 7(19), 20-25.
  • Demirli, P., (2018).Bireylerin Sağlık Okuryazarlığı Üzerine Bir Araştırma: Edirne İli Örneği. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Kurumları Yöneticiliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Edirne.
  • Gilbert, M., Dulai, J., Wexel, D. & Ferlatte, O. (2014). Health lıteracy, sexual health, and gay men. British Clombia, Canada, DC: Author.
  • Gözüm, S. (1999). Öz-Etkililik-Yeterlik Ölçeği'nin Türkçe Formunun Yapı Geçerliliği: Öz Etkililik yeterlilik ile Stresle Başa Çıkma Arasındaki İlişki. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2 (1), 35-43.
  • Harper, R. (2013). Comprehensive health literacy assessment for college students. Doctoral dissertation, Colorado State University, Colorado.
  • Ilgaz, A., Gözüm, S.,(2016). “Tamamlayıcı Sağlık Yaklaşımlarının Güvenilir Kullanımı İçin Sağlık Okuryazarlığının Önemi”, DokuzEylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(2); 67- 77.
  • Kanj, M. & Mitic, W. (2009). This paper was prepared as a working document for discussion at the 7th Global Conference on Health Promotion, "Promoting Health and Development: Closing the Implementation Gap. Consultants to the Eastern Mediterranean Region, World Health Organization.
  • Kıraç, R. (2019). “Sağlık Arama Davranışını Etkileyen Etmenler: Yapısal Eşitlik Modellemezine Dayalı Bir çalışma” Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı Doktora Tezi, s71.
  • Kickbusch, I., Wait, S., Maag, D. (2005). Navigating Health: The Role of Health Literacy. London, Alliance for Health and the Future, International Longevity Center-UK
  • Kurudayıoğlu, M., Tüzel, S. (2010). 21. Yüzyıl Okuryazarlık Türleri, Değişen Metin Algısı ve Türkçe Eğitimi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 284-298.
  • Mancuso, J.P. (2009). Assessment and measurement of health literacy: An integrative review of the literature. Nursing and Health Sciences, 11, 77-89
  • Martin, L.T., “Developing Predictive Models Of Health Literacy”, Journal Of General İnternal Medicine, 24(11), 2009,1211- 1216.
  • McLaughlin, R.A. (2009). Associations among health literacy levels and health outcomes in pregnant women with pregestational and gestational diyabetes in an urban setting. Doctoral dissertation, The University of Tennessee Health Science Center, Tennessee.
  • Nina SP, Ruth MP, Joanne RN, David WB, Mark VW, (1996). Shame And Health Literacy: The Unspoken Connection, Patient Education And Counseling, 27, 33-39.
  • Nutbeam, D. (2000). “Health Literacy As A Public Health Goal: A Challenge For Contemporary Health Education And Communication Strategies İnto The 21st Century”, Health Promotion International, 15(3), 259–268.
  • Onotai, L.O. (2008). A Review of the impact of the health literacy status of patients on health outcomes. The Nigerian Health Journal, 8(3-4), 32-38.
  • Öztürk, Y.E., Kıraç, R, Kavuncu, B., (2018). Sağlık Okuryazarlığı ve Öz Yeterlilik İlişkisinin İncelenmesi. 2nd International Social and Education Sciences Symposium.İşcer Kongre195- 207.
  • Safeer, R. And Keenan, J. (2005). Health Literacy: The Gap Between PhysiciansAnd Patients. American Family Physician, 72(3), 463-468.
  • Sağlık Bakanlığı (2011). Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesi Sözlüğü. Bakanlık Yayın No: 814. 1. Baskı. ISBN: 978-975- 590-361-3. Ankara, 2011.
  • Sezer, A. (2012), Sağlık Okuryazarlığının Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları İle İlişkisi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Shieh C, Halstead JA, (2009). Understanding The Impact Of Health Literacy On Women’s Health, Journal Of Obstetric, Gynecologic, Neonatal Nursing, 38, 601-612.
  • Sorensen, K. (2013). The European Health Literacy Survey. Hernandez, L. M. (Ed.). Health literacy: Improving health, health systems, and health policy around the world: Workshop summary. National Academies Press. 63-68.
  • Sorensen, K., Van Den Broucke, S., Fullam, J., Doyle, G., Pelikan, J., Slonska, Z., Brand, H. (2012) “Health Literacy And Public Health: A Systematic Review And İntegration Of Definitions And Models” BMC Public Health, 12(1), 80.
  • Taş, T. Aydın, Akış, N., (2016). “Sağlık Okuryazarlığı”, Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 25(3),119- 124.
  • Teleş, M., (2018). Sağlık Okuryazarlığının Belirleyicileri ve Hasta Sonuçlarına Etkisi: Kardiyoloji Polikliniğine Başvuran Hastalar Üzerinde Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.: Ankara.
  • Toçi, E., Burazeri, G., Sørensen, K., Kamberi, H., Brand, H. (2014). Concurrent validation of two key health literacy instruments in a South Eastern European population, The European Journal of Public Health, 25(3), 482-486.
  • Türkoğlu., (2016). Sağlık Okuryazarlığı İle Öz Bakım Gücü Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Isparta İli Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Isparta.