PSİKOLOJİK SERMAYENİN ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE KİŞİ-ÖRGÜT UYUMUNUN ROLÜ

Örgütün amaçlarına ulaşmasını sağlayan etkinlik ve verimlilik, örgüt faaliyetlerinin devamı için önemli bir yere sahiptir. İnsan faktörü, örgütlerin girdileri arasında ayrı bir önem teşkil etmekte ve örgütlerin en büyük rekabet gücünü oluşturmaktadır. Günümüz şartlarında gittikçe globalleşen dünya ekonomisi ile birlikte artan yoğun rekabet şartlarında, örgütlerin başarılı bir şekilde varlıklarını devam ettirmelerine katkı sağlayan psikolojik sermaye, örgütsel vatandaşlık davranışı ve kişi-örgüt uyumunun, farklı sektörlerde ve farklı değişkenler ile yapılan araştırmalarda olumlu sonuçlara ve davranışlara yol açtığı gözlenmiştir. Bu araştırma, psikolojik sermayenin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisini ve kişi-örgüt uyumunun bu iki değişken arasındaki aracılık rolünü tespit etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini, Ankara’daki kamu kurumlarında görev yapan 575 katılımcı oluşturmuştur. Anket formu, kamu görevlilerine şahsen dağıtılmış ayrıca mail yoluyla ve online anket sistemi aracılığıyla da gönderilmiştir. Elde edilen veriler üzerinde frekans analizi, güvenirlik analizi, korelasyon analizi ve doğrulayıcı faktör analizi ile yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Araştırma sonuçları; psikolojik sermayenin, kişi-örgüt uyumu ve örgütsel vatandaşlık davranışı ile pozitif ilişkili olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, araştırmanın ana hipotezi olan psikolojik sermaye ile örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisinde, kişi-örgüt uyumunun aracılık rolü desteklenmiştir. Araştırmanın, literatür çalışmalarına katkı sağlayacağı ve kamu personelinin psikolojik sermaye, örgütsel vatandaşlık davranışı ile kişi-örgüt uyumu düzeyleri hakkında hem araştırmacılara hem de uygulayıcılara fikir vereceği düşünülmektedir.

ROLE OF PERSON-ORGANIZATION FIT IN THE EFFECT OF PSYCHOLOGICAL CAPITAL ON ORGANIZATIONAL CITIZENSHIP BEHAVIOUR

Efficiency and productivity, which enable the organization to achieve its objectives, play an important role in the continuation of organizational activities. The human factor has particular importance among the inputs of organizations and constitutes the greatest competitiveness of them. It has been observed that psychological capital, organizational citizenship behavior and person-organization fit, which contribute to the successful survival of organizations under increasing competition conditions with today's globalizing world economy, have led to positive results and behaviors in different sectors and with different variables. This research has been carried out to determine the effect of psychological capital on organizational citizenship behavior and the role of person-organization fit between these two variables. The sample of the study consisted of 575 participants working in the public sector in Ankara. The questionnaire was distributed to public servants in person and sent via e-mail and an online survey system. The collected data is analysed by frequency, reliability, correlation, confirmative factor analyzes and also structural equation modelling. The findings indicate that psychological capital is positively correlated with personorganization fit and organizational citizenship behaviour. Besides, the mediating role of person-organization fit was supported in the relationship between psychological capital and organizational citizenship behaviour, which is the main hypothesis of the study. It has been thought that the research will contribute to the studies and will give insight to both researchers and practitioners about psychological capital, organizational citizenship behavior and person-organization fit of public personnel.

PDF

___

Akbaş, T. T. (2011) Algılanan Kişi-Örgüt Uyumunun Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Üzerindeki Etkisi: Görgül Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 9 (1), 57-81.
Akgümüş, E. (2019). Psikolojik Sermaye ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Sağlık Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
Alkan, D. P., Arıkboğa, F. Ş. (2017). Etik Liderlik ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisinde Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Etkisi ve Bir Uygulama. Yönetim ve Ekonomi, 24 (2), 349- 369.
Avcı, A. (2015). Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına İlişkin Görüşleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 42, 191-206. DOI: 10.15285/ebd.76607.
Avey, J. B., Hughes, L.W., Norman, S. M., & Luthans, F. (2008). Using Positivity, Transformational Leadership And Empowerment To Combat Employee Negativity, Leadership and Organization Development Journal, 29 (2), 110-126.
Avey, J. B., Reichard, R. J., Luthans, F., & Mhatre, K. H. (2011). Meta-Analysis of The İmpact of Positive Psychological Capital on Employees Attitudes, Behaviors And Performance. Human Resource Development Quarterly, 22 (2), 127-152.
Baron, R. M., Kenny, D. A. (1986). The Moderator-Mediator Variable Distinction in Social Psychology Research: Conceptual, Strategic and Statistical Considerations. Journal of Personallity and Social Psychology, 51 (6), 1173-1182.
Basım, H. N., Şeşen, H. (2006). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği Uyarlama ve Karşılaştırma Çalışması. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61 (4), 83-101.
Berberoğlu, N. (2013). Psikolojik Sermayenin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkisi: Bir Alan Araştırması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Bolat, T. (2008). Dönüşümcü Liderlik Personeli Güçlendirme ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi. Ankara: Detay Yayıncılık.
Bozgeyikli, H., Avcı, A., Navruz, B. (2017). Öğretmenlerin Psikolojik Sermaye Düzeyleri İleörgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındakiilişkinin Yapısal Eşitlik Modeli İle İncelenmesi. Turkish tudies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12 (6), 103-122.
Çetin, F., Basım, H. N. (2012). Örgütsel Psikolojik Sermaye: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması. Amme İdaresi Dergisi, 45 (1), 121-137.
Demirel, Y., Güner, E. (2015). İç Müşteri İlişkileri Yönetiminin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkisi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7 (2), 1-14.
Elçi, M., Alpkan, L., Çekmecelioğlu, G. H. (2008). The Influence of Person Organization Fit On the Employee’s Perception of Organizational Performance. 4th International Strategic Management Conference, Sarajevo, Bosnia-Herzegovnia, 19-21, 587-593.
Envick, B.R. (2005). Beyond Humand and Social Capital: The Importance of Positive Psychological Capital for Entrepreneurial Success. The Entrepreneurial Executive, 10, 41-52.
Farooqui, S. Nagendrab, A. (2014). The Impact of Person Organization Fit On Job Satisfaction and Performance of the Employees. (Çevrimiçi) http://www.sciencedirect.com
Gooty, J.M., Gavin, P., Johnson, M., Lance, F. D. (2009). In the Eyes of the Beholder: Transformational Leadership, Positive Psychological Capital, and Performance”, Journal of Leadership and Organizational Studies, 15 (4), 353-367.
Gu, B. (2016). Effects Of Psychological Capital On Employee Turnover İntentions: A Study Based on Hai Di Lao Hot Pot. Journal of Global Tourism Research, 1 (1), 21-28.
Guliyeva, D. (2018). Psikolojik Sözleşme, Kişi Örgüt Uyumu, Örgütsel Çekicilik ve Duygusal Emek Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi; Konaklama İşletmelerinde Çalışanlar Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (2.Baskı). Ankara: Asil Yayınları.
Kesken, J., Ayyıldız, N. A. (2008). Liderlik Yaklaşımlarında Yeni Perspektifler: Olumlu ve Otantik Liderlik. Ege Akademik Bakış, 8 (2), 729-754.
Koç, F., Kaya, N., Özbek, V., Akkılıç, M. E. (2014). Algılanan Fiyat ile Tüketici Güveni Arasında Algılanan Hizmet Kalitesinin Aracı Etkisi: Bankacılık ve Gsm Sektörlerinin Karşılaştırılmasına Yönelik Bir Araştırma. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 13, 1-26.
Koşar, D. (2018). Türkiye’deki Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Konulu Tezlerin İncelenmesi: Bir İçerik Analizi Çalışması. GEFAD / GUJGEF, 38 (2), 779-802.
Kumlu, T., Güçlü Nergiz, H. (2018). Otel İşletmesi Çalışanlarının Pozitif Psikolojik Sermaye Düzeyleri İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki. Uluslararası Turizm ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, (3), 1-13.
Luthans, F. & Jensen, S. M. (2002). Hope: A New Positive For Human Resource Development. Human Resource Development Review, 1, 304-322.
Luthans, F. (2002). Positive Organizational Behavior: Developing and Managing Psychological Strengths. Academy of Management Executive, 6 (1), 57-71.
Luthans, F., Avey, J. B., Avolio, B. J., Norman, S. M. ve Combs, G. M. (2006). Psychological Capital Development: Toward a Micro Intervention. Journal of Organizational Behavior, 27, 388.
Luthans, F., Avey, J. B., Avolio, B. J., Peterson, S. J. (2010). The Development and Resulting Performance Impact of Positive Psychological Capital. Human Resource Development Quarterly, 21 (1), 41-67.
Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., Norman, S. M. (2007). Positive Psychological Capital: Measurement and Relationship with Performance and Satisfaction. Personnel Psychology, 60 (3), 541-572.
Luthans, F., Norman, S. M., Avolio, B. J., Avey, J. B. (2008). The Mediating Role of Psychological Capital in the Supportive Organizational Climate, Employee Performance Relationship. Journal of Organizational Behavior, 29 (2), 219-238.
Luthans, F., Youssef, C. M., & Avolio, B. J. (2007). Psychological capital: Developing The Human Competitive Edge. Oxford, UK: Oxford University Press.
Luthans, F., Youssef, C. M., (2004). Human, Social, and Now Positive Psychological Capital Management: Investing in People for Competitive Advantage. Organizational Dynamics, 33 (2), 143–160.
Meydan, C. H., Şeşen, H. (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi Amos Uygulamaları (2. Baskı). Ankara: DetayYayıncılık.
Newman, A., Hirst, G., Ucbasaran, D. (2014). Psychological Capital: A Review and Synthesis. Journal of Organizational Behavior, 35, 120-138.
Özçelik, K. (2011). Kişi Örgüt Uyumu ve Etik İklimin Hastaneye Bağlılığa Etkisi: Hemşireler Üzerinde Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
Özkan, O. S. (2018). Psikolojik Sermayenin Bireysel Performans Üzerindeki Etkisinde Birey-Örgüt Uyumunun Aracılık Rolü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), THK Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Peterson, C. (2000). The Future of Optimism. American Psychologist, 55 (1), 44-55.
Podsakoff P.M., MacKenzie, S. B. (2000). Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Review of the Theoretical and Empirical Literature and Suggestions for Future Research. Journal of Management, 26 (3).
Polat, S. (2009). Organizational Citizenship Behavior (OCB) Display Levels of The Teachers at Secondary Schools According to The Perceptions of The School Administrators. Procedia Social and Behavioral Sciences, (1), 1591-1596.
Polatçı, S., Cindiloğlu M. (2013). Kişi-Örgüt Uyumunun Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi: Duygusal Bağlılığın Aracılık Rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (3), 299-318.
Schein, E.H. (1992). Organizational Culture and Leadership. (2nd Ed.) San Francisco: Jossey-Bass Business and Management Series.
Shweta & Srirang, J. (2009, July-December). Determinants of organizational citizenship behavior: A review of literature. Journal of Management and Public Policy, 1 (1), 33-42.
Snyder, C. R. (2002). Hope Theory: Rainbows in the Mind. Psychological Inquiry, 13 (4), 249-275.
Stajkovic, A. D., Luthans, F. (1998). Self-Efficacy and Work-Related Performance: A Meta-Analysis. Psychological Bulletin, 124, 240-261.
Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed.). Boston: MA Pearson.
Westerman W. J., CYR, A. L. (2004). An Integrative Analysis of Person–Organization Fit Theories. International Journal of Selection and Assessment, 12 (3), 252-262.
Yahyagil, M. Y. (2005). Birey ve Organizasyon Uyumu ve Çalışanların İş Tutumlarına Etkisi. Öneri Dergisi, 6 (24), 137-149.
Yıldız, H. (2015). Pozitif Psikolojik Sermaye, Örgütsel Güven ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Bir Alan Araştırması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Balıkesir Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Yılmaz, H. (2018) Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile Ast-Üst Çatışmalarının Yönetimi İlişkisinde Alaycılık Davranışının Katalizör Etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul.

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ