Erol TURAN, Yavuz DEMİREL, Sefa ÇETİN, Gülcan GÜLÜMOĞLU

MOBBİNG VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ ARASINDAKİ İLİŞKİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Bu çalışmanın temel amacı, özel sektör çalışanlarının algıladıkları mobbing davranışları ile işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. Bu bağlamda farklı sektörlerde çalışan toplam 258 iş görene yönelik bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Çalışmada genel olarak mobbing davranışı, sosyal ilişkiler ve yaşam kalitesine yönelik mobbing davranışları, kendini gösterme ve iletişime yönelik mobbing davranışları, mesleki duruma yönelik mobbing davranışlar, itibara yönelik mobbing davranışları ve bireyin sağlığa yönelik mobbing davranışları olmak üzere beş alt boyutla ele alınmıştır. İşten ayrılma niyeti ise tek boyutla incelenmiştir. İşten ayrılma niyeti, bireyin işine yönelik tutum ve davranışları sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bireyin işine karşı kendisini ilgisiz hissetmesine bağlı olarak işten ayrılmayı düşünmesidir. İşten ayrılma niyeti işten nihai olarak ayrılmak değil bu sürecin başladığı aşamadır. Çalışma temelde mobbing ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkiyi ölçmeyi amaçladığından dolayı, elde edilen anket verileri doğrultusunda faktör ve korelasyon analizlerinin yapılmasına karar verilmiştir. Çalışma kapsamındaki hipotezleri test etmek maksadıyla uygulanan korelasyon analizi ile elde edilen sonuçlar ve bu sonuçlarla ilişkin analizler yapılmış ve elde edilen bulgular yorumlanmıştır. Çalışmada, mobbing ve mobbingin alt boyutları ile işten ayrılma niyeti arasında orta düzeyde pozitif yönlü bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Diğer bir ifadeyle çalışanların algıladıkları mobbing davranışı yükseldikçe işten ayrılma niyetlerinin de yükseldiği tespit edilmiştir.

A RESEARCH ON THE RELATIONSHIP BETWEEN MOBBING AND TURNOVER INTENTION

The main aim of this study is to determine the relationship between the perceived mobbing behaviors of private sector employees and their intention to leave. In this context, 258 employees were employed in different sectors. In the study, mobbing behaviors, social relations and mobbing behaviors related to quality of life, self-demonstration and mobbing behaviors for communication, mobbing behaviors towards reputation, mobbing behaviors towards reputation and mobbing behaviors of the individual are discussed. The turnover intention was examined in one dimension. The intention to quit is a result of the attitudes and behaviors of the individual towards his / her work. An individual thinking about leaving his job due to feeling irrelevant to his work. The turnover intention is not the end of the work from the end of this process is the stage. Since the study aimed to measure the relationship between mobbing and intention to leave, it was decided to perform factor and correlation analyzes in line with the survey data. The results obtained by the correlation analysis applied to test the hypotheses within the scope of the study and the analyzes related to these results were made and the findings obtained were interpreted. In the study, there was a moderate positive relationship between mobbing and mobbing sub-dimensions and intention to quit. In other words, employees' perceived intention to quit as higher mobbing behavior increased.

PDF

___

Altuntaş, C. (2010). “Mobbing Kavramı ve Örnekleri Üzerine Uygulamalı Bir Çalışma”. Journal of Yaşar University, 5(18), 2995-3015.
Branch, S. Ramsay, S. ve Barker, M. (2013) “Workplace Bullying, Mobbing and General Harassment: A Review”. International Journal of Management Review, 15(3), 280-299.
Büte, M. (2011) ''Nepotizmin İş Stresi, İş Tatmini, Olumsuz Söz Söyleme ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Aile İşletmeleri Üzerinde Bir Araştırma''. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 177-194.
Çakar, N. D. ve Ceylan, A. (2005). “İş Motivasyonunun Çalışan Bağlılığı ve İşten Ayrılma Eğilimi Üzerindeki Etkileri”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(1), 52-66.
Çekmecelioğlu, H. (2006). “İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarının İşten Ayrılma Niyeti ve Verimlilik Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi: Bir Araştırma”. İş, Güç Dergisi, 8(2), 153- 168.
Çetin, C. ve Bağcı Kurt, N. (2014). “Mobbing ve Çalışan Sağlığı”. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 25(2), 111-125
Davenport, N. Z., Elliott, G. E. ve Schwartz, R. D. (2014). Mobbing-İşyerinde Psikolojik Taciz (Çev. O.C. Önertoy). İstanbul: Ray Yayıncılık.
Demirel, Y. (2009). “Örgütsel Bağlılık Ve Üretkenlik Karşıtı Davranışlar Arasındaki İlişkiye Kavramsal Yaklaşım”. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15), 115-132.
Demirel, Y., & Yoldaş, M. A. (2008). “The Comparison Of Mobbing Behavior at Health Institutions Of Turkey and Kazakhstan”. Journal of Human Sciences, 5(2), 1-25.
Djurkovic, N. McCormack, D. ve Casimir, G. (2008) “Workplace Bullying and Intention to Leave: The Moderating Effect of Perceived Organisational Support”. Human Resource Management Journal, 18(4), 405-422.
Erdirençelebi, M. ve Filizöz, B. (2016). “Mobbingin Etik İklim ve Çalışanların İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri”, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), 127-139.
Gaertner, S. (1999), “Structural Determinants of Job Satisfaction and Organizational Commitment in Turnover Models”. Human Resource Management Review, 9(4), 479- 493.
Hampton, D. ve Rayens, M. K. (2019). “Impact of Psychological Empowerment on Workplace Bullying and Intent to Leave”, Journal of Nursing Administration, 49(4), 179-185.
Hofaidhllaoui, M., ve Chhinzer, N. (2014) ''The Relationship Between Satisfaction and Turnover Intentions for Knowledge Workers''. Engineering Management Journal, 26(2), 3-9.
Houshmand, M, O'Reilly, J, Robinson, S. ve Wolff, A. (2012) “Escaping Bullying: The Simultaneous Impact of Individual and Unit-Level Bullying on Turnover Intentions”. Human Relations, 65(7), 901-918.
Hyunjin, O., Dong-Choon, U., ve Young, J. Y. (2016). “Workplace Bullying, Job Stress, Intent to Leave and Nurses’ Perceptions of Patient Safety in South Korean Hospitals”, Nursing Research, 65(5), 380-388.
İlhan, Ü. (2010). “İşyerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing) Tarihsel Arka Planı ve Türk Hukuk Sisteminde Yeri”. Ege Akademik Bakış Dergisi, 10(4), 1175-1186.
Karakaş, S. A. ve Okanlı, A. (2013). “Hemşirelik ve Mobbing”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(4), 562-576.
Kazak, P. (2012). İşletmelerde Personel Devrinin Nedenleri ve İşgörenlerin Eğitim Düzeyi ile İlişkisiDenizli’deki Bir İşletmede Ampirik Bir Araştırma, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
Kılıç, A. (2004). Örgüt İçi Stres Faktörlerin Çalışanların Çatışma ve İşten Ayrılma Eğilimleri Üzerindeki Etkisi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kozakova, R., Buzgova, R. ve Zelenikova, R. (2018). “Mobbing of Nurses: Prevalence, Forms and Psychological Consequences in the Morivan-Silesian Region”, Ceskoslovenska Psychologie, 62(4), 316-329.
Kurt, S. ve Kurt İ. (2015). “Mobbing (Psikolojik Taciz) Konusunda İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri ve Önerileri”. Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/15 Fall 2015, p. 615-632, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8648, Ankara/TURKEY.
McCormack, D. Casimir, G. Djurkovic, N. ve Yang, L. (2009) “Workplace Bullying and Intention to Leave Among Schoolteachers in China: The Mediating Effect of Affective Commitment”. Journal of Applied Social Psychology, 39(9), 2106-2127.
Mobley, W.H., Horner, S.O., ve Hollingsworth, A. T. (1978). “An Evaluation of Precursors of Hospital Employee Turnover”. Journal of Applied Psychology, 63(4), 408-414.
Öcel, H. ve Aydın, O. (2012) “Workplace Bullying and Turnover Intention: The Moderating Role of Belief in a Just World”. International Journal of Business and Social Science, 3(13), 248-258.
Örücü, E. ve Özafşarlıoğlu, S., (2013). “The Influence of Organizational Justice on the Turnover Intention: A Study in the Republic of South Africa”. Mustafa Kemal University Social Sciences Journal, 10(23), 335-358.
Özcan, E., Vardarlıer, P., Karabay, M., Konakay, G. ve Çetin, C. (2012) “Liderliğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Güvenin Rolü”. Öneri Dergisi, 10(37), 1-13
Özdevecioğlu, Mahmut (2004). “Algılanan Örgütsel Desteğin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkileri”. Amme İdaresi Dergisi, 37(4), 97-115.
Palaz, S. ve İzci, Ç. (2016). Restoran İşletmelerinde Çalışanların Karşılaştığı Psikolojik Taciz, Yıldırma ve Örgütsel Etkileri”, Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 30(5), 1179-1194.
Pekdoğan, H. ve Küçükbaşol, Y. (2019). “Yenilikçilik Kişilik Özellikleri ile İşten Ayrılma Arasındaki İlişkinin İdari ve Güvenlik Görevlisi Algılarına Göre Değerlendirilmesi”, Turkish StudiesInternational Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 14, Issue 2, 2019, p. 717-732, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.15076, Skopje/MACEDONIA-Ankara/TURKEY.
Poyraz, K. (2008). “Algılanan İs Güvencesinin, İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 143-164.
Sauer, P. A. (2018). “Nurse Bullying and Intent to Leave”, Nursing Economics, 36(5), 219-245.
Schalkwyk, V. L. M., Els, C. ve Rothmann, I. (2011) “The Moderating Role of Perceived Organisational Support in the Relationship Between Workplace Bullying and Turnover Intention Across Sectors in South Africa: Original Research”. SA Journal of Human Resource Management, 9(1), 1-13.
Seçkin, Z. (2011). “Psikolojik Yıldırma”, Yönetimde Birey ve Örgüt Odaklı Davranışlar (Ed. Ö. Yeniçeri ve Y. Demirel), Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
Sheehan, M. (2004), “Workplace Mobbing: A Proactive Response”, Workplace Mobbing Conference, 14-15 Ekim, 1-11.
Tetik, S. (2010). “Mobbing Kavramı: Birey ve Örgütler Açısından Önemi”. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(18), 81-89
Thirlwall, A. ve Haar, J. (2010). “Bullying in New Zealand: Comparing NAQ Findings to European and USA Studies”, NZJHRM, 10(2), 99-115.
Tınaz, P. (2006). “Mobbing: İşyerinde Psikolojik Taciz”. Çalışma ve Toplum, 3, 11-22.
Ulutaş, M. (2018). “İşgörenlerin İş Güvensizliği Algısının İşten Ayrılma Eğilimlerine Etkisi”. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 13/7, Winter 2018, p. 257-270, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13004, ANKARA-TURKEY.
Yalçın, İ., ve Tekin, D. (2016). “Çalışma Yaşamında Mobbingin (Psikolojik Şiddet) Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Niğde İlinde Bir Araştırma”. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-10.
Yıldız, S. (2015). Lider Üye Etkileşimi İşyerinde Mobbing ve Mesleki Tükenmişlik İlişkisi, İstanbul: Detay Yayıncılık.
Yılmaz, B. ve Halıcı, A. (2010). “İşgücü Devir Hızını Etkileyen Etmenler: Sekreterlik Mesleğinde Bir Araştırma”. International Journal Of Economic And Administrative Studies, 2(4), 93-108.

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ