Milliyetçilik Kuramları Bağlamında Sınırlar

Bu çalışma, sınırları kuramsal tartışmaların ışığında anlamayı amaçlamaktadır. Sınırlarla irtibatlı temel kuramsal yönelimi milliyetçilik oluşturduğu için, çalışmada milliyetçilik kuramları üzerinden sınırlara odaklanılmaktadır. Milliyetçilikle ilgili kuramlar inşa edilirken sınırlara ne şekilde başvurulduğu, bu kuramların sınırları ne düzeyde içerdiği, sınırların söz konusu kuramlar açısından nasıl bir işlevi ve rolü taşıdığı bu çalışmanın temel sorunsalını oluşturmaktadır. Çalışmada, milliyetçiliğin tanımı, içerdiği anlamları ve sınırlarla olan ilişkisineyer verilmekte ve milliyetçilikle ilgili üç ana kuramsal yaklaşıma (ilkçi yaklaşım, modernist yaklaşım ve etno-sembolcü yaklaşım) odaklanılmakta ve bu kuramsal yaklaşımlarda sınırların izi sürülmektedir. Çalışmanın yöntemsel yaklaşımı,sınırlarla ilgili milliyetçilik kuramlarını ele almak ve bu kuramlarda sınırlara ne ölçüde başvurulduğunu anlamaya çalışmak şeklindedir. Yapılan çalışma neticesinde, sınırların, ilkçi kuramsal yaklaşımda yeterince yer bulamadığı tespit edilmiştir. Sınırlar, ulus-devletin egemenlik sahalarını ve milliyetçiliğin ve milli kimliğin başlangıç ve bitiş noktalarını sembolize etmesi ve sabit, katı ve doğrusal bir biçimde modern dönemin sınır anlayışını oluşturması sebebiylemodernist kuramın temel ilgi odağı halini almıştır. Etno-sembolcü kuram açısından sınırlar, dönemin toplumsal şartlarını ve etnik ve kültürel kimliği sembolize eden hatlardır. Semboller anlamın toplumsal taşıyıcıları olduğu için, sınırlar toplumsal yaşam ve örgütlenmede birer sembolik işleve sahiptirler. Modernist yaklaşımda olduğu gibi etno-sembolcü yaklaşımın sınırları analizlerinin merkezine koyduğu anlaşılmıştır.

Borders in the Context of Nationalism Theories

This study aims to understand the borders in the light of theoretical discussions. Since the basic theoretical orientation related to borders constitutes nationalism, the study focuses on borders through nationalism theories. The main problem of this study is how borders are applied while the theories about nationalism are being constructed, how much these theories contain borders, how the boundaries have a function and role in terms of these theories. The study includes the definition of nationalism, its meanings and its relationship with borders, and focuses on three main theoretical approaches (nationalist approach, modernist approach and ethno-symbolist approach) related to nationalism and traces of boundaries in these theoretical approaches.The methodological approach of the study is to addressnationalismtheories about borders and to try to understand to what extent borders are used in these theories.As a result of the study, it was determined that the boundaries could not find enough space in the primary theoretical approach. Borders have become the main focus of modernist theory, as the nation-state symbolizes sovereignty fields and the starting and ending points of nationalism and national identity, and forms the border understanding of the modern period in a fixed, rigid and linear fashion. In terms of ethno-symbolist theory, the boundaries are lines that symbolize the social conditions of the period and ethnic and cultural identity. Since symbols are social carriers of meaning, borders have symbolic functions in social life and organization. As in the modernist approach, it was understood thatthe ethno-symbolist approach puts boundaries at the center of its analysis.

___

  • Akengin, H. (2012). Siyasi coğrafya: insan ve mekan yönetimi. Pegem Akademi Yayınları. https://doi.org/10.14527/9786053640004
  • Akıncı, A. (2014). “Milliyetçilik Kuramları”. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1), 131-150.
  • Armstrong, J. (1982). Nations before nationalism. University of North Carolina Press. https://doi.org/10.1086/ahr/88.3.650
  • Anderson, B. (2014). Hayali cemaatler: milliyetçiliğin yayılması ve kökenleri. İskender Savaşır (Çev.), Metis Yayınları.
  • Beriş, H. E. (2006). Küreselleşme çağında egemenlik: ulusal egemenliğin yeni sınırları, Lotus Yayınları.
  • Bilig, M. (2002). Banal milliyetçilik. Cem Şişkolar (Çev.), Gelenek Yayınları.
  • Breuilly, J. (1999). “Approaches to Nationalism”, Mapping the Nation, Edt. Gopal Balakrishnan, Verso.
  • Calhoun, C. (2012). Milliyetçilik. Bilgen Sütçüoğlu (Çev.), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Dirlik, A. (2009). Kriz, kimlik ve siyaset: küreselleşme yazıları. Sami Oğuz (Çev.), İletişim Yayınları.
  • Donnan, H. ve Wilson, T. W. (2002). Sınırlar: kimlik, ulus ve devletin uçları. Zeki Yaş (Çev.), Ütopya Yayınları.
  • Erözden, O. (2013). Ulus-Devlet. On İki Levha Yayınları.
  • Geertz, C. (1996). “Primordial Ties”, Ethnicity. Anthony D. Smith and John Hutchinson (Çev.), Oxford University Press.
  • Gellner, E. (2008). Uluslar ve ulusçuluk. Büşra Ersanlı ve Günay Göksu Özdoğan (Çev.), Hil Yayınları.
  • Genç D. (2014). “Türkiye’nin Yabancıların Hareketliliğine İlişkin Sınır Politikası”, Sınır ve sınırdışı: Türkiye’de yabancılar, göç ve devlete disinlinlerarası bakışlar, Edt. Didem Danış ve İbrahim Soysüren, Notabene Yayınları. https://doi.org/10.1501/avraras_0000000179
  • Harris, E. (2009). Nationalism: theories and cases. Edinburg University Press.
  • Hobsbawm, E. J. (2010). Milletler ve milliyetçilik: program, mit, gerçeklik. Osman Akınhay (Çev.), Ayrıntı Yayınları.
  • Hobsbawm, E. (2011). Yeni yüzyılın eşiğinde. İbrahim Yıldız (Çev.), Yordam Kitap Yayınları.
  • Horowitz, D. L. (1985). Ethnic groups in conflict. University of California Press.
  • Hutchinson, J. (2005). Nations as zones of conflict. Sage Publications.
  • Jaffrelot, C. (2018). “Bir milliyetçilik kuramı için”. Alain Dieckhoff ve Christophe Jaffrelot (Yay. Haz.), Devrim Çetinkasap (Çev.), Milliyetçiliği yeniden düşünmek: kuramlar ve uygulamalar. İletişim Yayınları.
  • Keser, İ. (2008). Kent cemaat etnisite: Adana ve Adana nusayrileri örneğinde kamusallık. Ütopya Yayınevi Yayınları.
  • Migdal, J. S. (2004). “Mental Maps and Virtual Checkpoints: Struggles to Construct and Maintain State and Social Boundaries”, Boundaries and belonging: states and societies in the struggle to shape ıdentities and local practices, Edt. Joel S. Migdal, Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/cbo9780511510304.002
  • Özgen, H. N. (2005). “Sınırın İktisadi Antropolojisi; Suriye ve Irak Sınırlarında İki Kasaba”, Türkiye’de antropoloji, Epsilon Yayınları.
  • Özkırımlı, U. (2016). Milliyetçilik kuramları: eleştirel bir bakış. Doğu Batı Yayınları.
  • Paasi, A. (1998). “Boundaries as Social Processes: Territoriality in the World of Flows”, Geopolitics, 3(1), 69-88. https://doi.org/10.1080/14650049808407608
  • Poggi, G. (2012). Modern devletin gelişimi: sosyolojik bir yaklaşım. Şule Kut ve Binnaz Toprak (Çev.), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Roger, A. (2008). Milliyetçilik kuramları. Aziz Ufuk Kılıç (Çev.), Versus Kitap Yayınları.
  • Smith, A. D. (2009). Ethno-sembolism and nationalism: a cultural approach, Routledge.
  • Smith, A. D. (2010). Milli kimlik. Bahadır Sina Şener (Çev.), İletişim Yayınları.
  • Smith, A. D. (2013). Milliyetçilik: kuram, ideoloji, tarih. Ümit Hüsrev Yolsav (Çev.), Atıf Yayınları.
  • Sönmez Selçuk, S. (2012). “Dünden Bugüne Milliyetçilik: Küresel Dünyada Yükselen Sesler”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(3), 117-135.
  • Spencer, P. ve Wollman, H. (2002). Nationalism: a critical introduction. Sage Publications.
  • Şimşek, U. (2009). “Milliyetçilikler ve Milletin Oluşumu Üzerine Bir İnceleme”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 81-96.
  • Yanık, C. ve Kara, M. (2016). “Milliyetçiliğe Yönelik İki Kuramın Değerlendirilmesi: Modern Milliyetçi Kuram ve Etno-Sembolcü Milliyetçi Yaklaşım”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 559-582. https://doi.org/10.9775/kausbed.2019.049