MESLEKİ ETİK İLKELERİ AÇISINDAN HALKLA İLİŞKİLER MESLEĞİNE YAKLAŞIM

Bu çalışmanın temel amacı, ilgili alanda literatür taraması yapılarak öncelikle halkla ilişkiler ve etik kavramlarını açıklamak, halkla ilişkiler mesleğinde yaşanan sıkıntıların olası nedenlerini ve çözüm önerilerini etik ilkeler çerçevesinde irdelemektir. Toplum yararı gözetilerek ortaya konulan çalışmalar doğrultusunda halkın, hedef kitle gruplarının ve çalışanların desteğini, güvenini ve sempatisini kazanmak günümüzde hemen hemen tüm kurum ve kuruluşların hedefleri arasındadır. Halkla ilişkiler faaliyetleri açısından bugünkü çalışma kültüründe iç ve dış hedef kitlesine gereken duyarlılığı göstermeyen, onları hesaba katmadan çalışmalarını organize eden kurum ve kuruluşlar başarısız olurlar. Elbette ki halkla ilişkiler faaliyetlerinin başarısı hedef kitlenin talep, istek ve şikayetleri ile de sınırlandırılamaz. Halkla ilişkiler çalışmalarının başarısı ve mesleğin geleceği bu konuda eğitim almış, deneyimli personelin stratejik metodlar çerçevesinde yoğurdukları politikaları ortaya koymaları ile mümkün olabilmektedir. İşletmenin ürettiği mal ve hizmetlere ilişkin olumsuz bir kamuoyu varsa bunu olumluya dönüştürmeyi ya da kâr elde etmek amacı ile insan onurunu, toplum sağlığını ve geleceğini hiçe sayan politikalar benimsenmesi halkla ilişkiler mesleğine gölge düşürmektedir. Mesleğin uygulayıcıları tarafından da zaman zaman yöneticilerin bireysel çıkarları, farklı çalışma prensipleri, ekonomik, sosyal, kültürel ve siyasi etmenlerden doğan baskılar, medya patronlarının ve çalışanlarının yine işin ehli olmayan kişilerden oluşması ve zaman zaman sektörün farklı ideolojilere teslim olması doğrultusunda ortaya çıkan etik dışı davranışlar eleştirilmektedir. Halkla ilişkiler uzmanları örgütün tepe yönetimi ile omuz omuza çalışsa da, müşterilerin ve toplumun yararı için doğru ve gerçekçi bir yaklaşım ile görevlerini yerine getirmekle yükümlüdürler. Her meslekte olduğu gibi halkla ilişkiler mesleğinde de insan haklarına uygun davranma, doğruluk, dürüstlük, kamu yararını gözetme, hesap verebilirlik, adil ve tutarlı olma şeklindeki etik ilkeler mesleğin ana çizgisini oluşturmaktadır. Bu çalışmada tüketici kitlelerinin farkındalık sürecinin giderek çeşitlendiği bir dönemde kurumsal imaj yönetimi açısında da halkla ilişkiler faaliyetleri yerine getirilirken tüm meslek gruplarında olduğu gibi halkla ilişkiler mesleğinde etik ilkelerin önemi ve bu ilkelerin halkla ilişkiler çalışmalarının gelişimine olumlu yansımaları vurgulanmaktadır.

APPROACH TO PUBLIC RELATIONS PROFESSION IN TERMS OF PROFESSIONAL ETHICAL PRINCIPLES

The main purpose of this study is to explain the concepts of public relations and ethics by making literature review in the related field, and to examine the possible causes of the problems experienced in public relations profession and solution suggestions within the framework of ethical principles. In line with the studies put forward considering the benefit of society, gaining the support, trust and sympathy of the people, target groups and employees is among the goals of almost all institutions and organizations. In today's working culture, institutions and organizations that do not show the necessary sensitivity to their internal and external target audience in terms of public relations activities and organize their works without taking them into account fail. Of course, the success of public relations activities cannot be limited to the demands, requests and complaints of the target audience. The success of the public relations activities and the future of the profession is possible only if the trained and experienced personnel put forward the policies that they have knead within the framework of strategic methods. If there is a negative public opinion about the goods and services produced by the enterprise, adopting policies that disregard human dignity, health and future of community in order to make a profit or that turn this situation into a positive, cast a shadow on the public relations profession. Also by practitioners of the profession, the individual interests and different working principles of managers, pressures arising from economic, social, cultural and political factors, media bosses and employees are again unqualified and unethical behaviors arising from the submission of the sector to different ideologies are criticized from time to time. Even though public relations specialists work side by side with the top management of the organization, they are obliged to fulfill their duties with a correct and realistic approach for the benefit of customers and community. As in every profession, in the public relations profession, ethical principles such as respect for human rights, accuracy, honesty, protecting the public interest, accountability, fairness and consistency constitute the main line of the profession. In this study, in a period of increasing awareness of consumer masses, also while performing public relations activities in terms of corporate image management, as in all professional groups, the importance of ethical principles in the public relations profession and their positive reflections on the development of public relations activities are emphasized.

___

  • Asna, A. (2006). Kuramda ve Uygulamada Halkla İlişkiler. İstanbul: Pozitif Yayınları.
  • Atak, S. ve Gül, S. K. (2014). Meslek Etiği Kavramları. Ankara: Adalet Yayınevi.
  • Bayar, Ö. (2006). Halkla İlişkiler ve Etik. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Belle, N. & Cantarelli, P. (2017). What Causes Unethical Behavior A Meta‐Analysis to Set an Agenda for Public Administration Research. Public Administration Review, 77(3), 327-339.
  • Canpolat, N. (2012). Bir Meslek Olarak Halkla İlişkiler ve Etik: Halkla İlişkiler Şirketlerinin Web Sitelerine Yönelik Bir Çalışma. Journal of Yaşar University, 25(7), 4229-4240.
  • Çakar Mengü, S. (2012). Halkla İlişkiler Bir Kültür Politikası. Konya: Eğitim Yayınevi.
  • Çiftçi, H. (2016). Halkla İlişkiler Mesleğinde Etik Olmak Ya Da Olmamak. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 30, 538-548
  • Görpe, S. (2013). PR as a profession: How much does it matter? Erişim adresi: https://www.ipra.org/news/itle/pr-as-a-profession-how-much-does-it-matter/ (Erişim Tarihi:26.09.2019).
  • Görpe, S. ve Mengü, S. Ç. (2011). Dünyada ve Türkiye’de Halkla İlişkiler Eğitimi Üzerine: Halkla İlişkiler Eğitimine Kültürün Etkisi. M. Işık ve M. Akdağ (Ed.), Dünden Bugüne Halkla İlişkiler (2.baskı), 79-107, Konya: Eğitim Kitabevi.
  • Göztaş, A. (2013). Halkla İlişkilerde Stratejik Uygulamalar. Z. Özgür (Ed.), Halkla İlişkiler (2.baskı), 158-189, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi AÖF Web-Ofset.
  • Güllüoğlu, Ö. (2006). Halkla İlişkiler Mesleğinde Etik Anlayış. II. Ulusal Halkla İlişkiler Sempozyumu 21. Yüzyılda halkla ilişkilerde yeni yönelimler sorunlar ve çözümler, Kocaeli.
  • Hutton, J. G. (1999). The Definition, Dimensions, and Domain Of Public Relations. Public Relations Review, 25(2), 199-214.
  • İnanöz, N. (2015). Halkla İlişkilere Genel Bakış. N. F. Göksu (Ed.), Halkla İlişkiler (1. baskı), 11- 28, İstanbul: Lisans Yayıncılık.
  • İspir, N., Yurdigül, Y. ve Küçükalkan, Y. (2015). Halkla İlişkiler Etiği. Tarih Okulu Dergisi, XXIV, 353-375.
  • İyi, S. (2015). Etik Nedir? İ. Kuçuradi, D. Taşdelen (Ed), Etik (5.baskı). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Basımevi.
  • Kalender, A. (1999). Türkiye’de Halkla İlişkilerin Meslekleşmesi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 1(1), 23-33.
  • Karaköse, T. (2007). Örgütlerde İtibar Yönetimi. Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 11, 1-12.
  • Karatepe, S. (2008). Selma Karatepe, İtibar Yönetimi: Halkla İlişkilerde Güven Yaratma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(23), 77-97.
  • Koçyiğit, M. (2018). Halkla İlişkiler ve Kurumsal Sosyal Sorumluluk (Ekim 2018). Konya: Eğitim Yayınevi.
  • Mavnacıoğlu, K. (2016). Kurum İçi Halkla İlişkilerde Hedef Kitle. Anadolu Üniversitesi Kurum İçi Halkla İlişkiler Ders Kitabı, 88-89.
  • Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). Halkla İlişkiler Kavramı. Ankara: Halkla İlişkiler ve Organizasyon Hizmetleri.
  • Molander, E. A. (1987). A Paradigm for Design, Promulgation and Enforcement of Ethical Codes. Journal of Business Ethics, 6(8), 619-631.
  • Öksüz, B. (2015). Halkla İlişkilerde Meslekleşme Sorunu. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 1(40), 250-263.
  • Özdemir, H., Yılmaz, E.G. ve Akyol, Ş. (2003). Halkla İlişkilerde Sosyal Sorumluluğun ve Etiğin Uygulanabilirliği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi, 137-148.
  • Özgen, E. (2019). Yeni Medyada Halkla İlişkiler Etiği Mümkün müdür? Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 3, 54-63.
  • Peltekoğlu Balta, F. (2009). Halkla İlişkiler Nedir? (6. baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
  • Pira, A. ve Kocabaş, F. (2005). Halkla İlişkileri Sorgulamak. Selçuk İletişim, 3 (4), 34-40.
  • Rich, K. L. ve Butts, J. B. (2012). Nursing Ethics (3rd (third) Edition). United States: Jones & Bartlett Learning.
  • Sezgin, M. (2008). Meslek Yüksekokulları İçin MEB-YÖK Uyumlu Halkla İlişkiler (2.baskı). İstanbul: Yücemedya Yayınları.
  • Stein, N. (2012). The importance of public relations. Horticulture Week; Teddington, (Jul 6, 2012), 27.
  • Şekeroğlu, Ö. K. (2016). Sürdürülebilirlik, Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Halkla İlişkiler.
  • T.V.Yüzer (Ed.), Sürdürülebilirlik ve Halkla İlişkiler (1. baskı), 1-27, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Basımevi.
  • Tengilimioğlu, D. ve Öztürk, Y. (2011). İşletmelerde Halkla İlişkiler (3. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Tuncer, M.U. (2016). Halkla İlişkilerin Meslekleşme Süreçlerinde Kişilerarası İletişimin Rolü. Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 8(29), 72-78.
  • Umphress, E. (2003). Unethical Behaviors Perpetrated By Employees In Response To Accountability And Fair Treatment A Dissertation. The Program In Business Administration of The Graduate School of Tulane Universityfor The Degree of Doctor of Philosophy, USA.
  • Ural, Z. G. (2013). Kurumsal İletişim Çalışmalarının Sürdürülebilirliği Açısından Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları. İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Usta, M. (2006). Örgüt Kültüründe Halkla İlişkiler ve İtibar Yönetimi: Ege Akdeniz Bölgelerindeki Turizm İşletmeleri Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Turizm İşletmeciliği Programı, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
  • Yeniçıktı, N.T. (2010). Halkla İlişkiler Sürecinde Sosyal Kaygı Düzeylerinin Sosyal Sorumluluk Projeleri ile Giderilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı Araştırma Yöntemleri Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
  • Yeşil, S. ve Dereli, S. F. (2013). İş Yaşamında Çalışanların Etik Olmayan İş Uygulamalarına Yönelik Tutum ve Davranışları Üzerine Bir Alan Çalışması. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(26), 249-282.
  • Yıldız, N. (2010). Halkla İlişkilerde Kavramlar, Sınırlar ve Sorunlar. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 6(2), 24-32.
  • http://www.capital-best.com/capital/0907/1.asp (Erişim Tarihi: 04.09.2019).