KÜRESELLEŞMENİN KÜLTÜRÜN BİÇİMLENMESİNE ETKİSİ

Küreselleşme süreci birçok tartışmayı beraberinde getirmiştir. Bu tartışmalardan birisi de kültür üzerinedir. Kültür bir sosyal olgu olarak toplumsal hayatımızı kuşatır. Evrensel insanlık bakımından veya devlet kuran milletler bakımından kültür ele alınabilir. Kültürün olgusallığı doğadan farklıdır. Kendine mahsus bir gerçekliğe sahiptir. Bu gerçekliğin biçimlenmesinde birçok kaynak etkili olmuştur. Bu makalede küreselleşme sürecinin kültür üzerine etkisi üzerine yürütülmekte olan tartışmalar ele alınmaktadır. Küreselleşme toplumsal bir süreç olarak modernleşmeye bağlanmaktadır. Modernleşme Avrupa merkezli olarak çok güçlü ve sert bir dönüşüm yaratmıştır. Modernleşme bir toplumsal biçimlendirme projesi olarak farklılıkları eritme ve aynılaştırma eğilimine girmiştir. Özellikle 19. yüzyılda öne çıkan düz çizgisel ilerlemeci teoriler toplumsal ve kültürel farklılıkların ortadan kalkacağı varsayımına dayanmışlardır. Bu varsayımı bir toplumsal evrim yasası olarak kabul ederek insanlığın bir olumlu sona gittiğini öne sürmüşlerdir. Bu bakımdan küreselleşme sürecinin anlaşılmasında modernleşme tecrübesinin bilinmesi gereklidir. Küreselleşme, dünyayı global bir köy hâline getirme iddiasındadır. Küreselleşmenin iddialarından birisi toplumlar arasındaki sınırları kaldırdığı ve bütün toplumların birbirine benzeyerek aralarında farklılığın kalmayacağı şeklindedir. Dolayısıyla kültürü tekbiçimli hale getireceği öngörülmektedir. Gerçekten böyle midir sorusu bu makalenin sorguladığı temel problemlerden birisidir. Küreselleşme, bir zorunluluk içinde dünyayı tek biçimli ve homojen bir kültür ortamına mı götürmektedir? Farklı milletler ve medeniyetlere mahsus kültürler bu süreçte yok olmaya mahkûm mu olacaktır? Soruları üzerinden konu tartışılmaktadır.

THE EFFECT OF GLOBALIZATION ON THE FORMATION OF CULTURE

The globalization process has brought many discussions. One of these discussions is about culture. Culture surrounds our social life as a social phenomenon. In terms of universal humanity or state-building nations, culture can be tackled. The reality of culture is different from nature. Culture has a uniqueness reality. Many sources have been effective in shaping this reality. In this article, discussions on the impact of globalization on culture are discussed. Globalization is connected to modernization as a social process. Modernization has created a very strong and hard transformation based in Europe. Modernization tended to dissolve and differentiate differences as a social formulation project. The straight-line progressive theories that came to the fore especially in the 19th century were based on the assumption that social and cultural differences would disappear. By accepting this hypothesis as a law of social evolution, they argued that humanity has reached a positive end. In this respect, it is necessary to know the experience of modernization in understanding the globalization process. Globalization claims to make the world a global village. One of the claims of globalization is that it removes the boundaries between societies and that all societies resemble each other and that there is no difference between them. Therefore, it is predicted that it will make culture uniform. The question is really one of the main problems that this article questions. Is globalization taking the world into a uniform and homogenous culture in an imperative? Will cultures of different nations and civilizations be doomed to disappear in this process? The matter is discussed through these questions.

___

  • Arslan, H. (1992). Epistemik Cemaat, İstanbul: Paradigma.
  • Bauman, Z. (1997). Küreselleşme, Abdullah Yılmaz (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
  • Bumin, T. (2010). Tartışılan Modernlik: Descartes ve Spinoza, 4. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi.
  • Casırer, E. (1986). Kültür Felsefesinde Doğalcı ve İnsancı Temellendirme, Doğan Özlem, Kültür Bilimleri ve Kültür Felsefesi, İstanbul: Remzi.
  • Diltey, W. (1992). Tinsel Bilimlere Giriş, Doğan Özlem (Ed.), Tarih Felsefesi içinde ek, İstanbul: Ara.
  • Giddens, A. (1998). Modernliğin Sonuçları, Ersin Kuşdil (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
  • Goldmann, L. (1977). İnsan Bilimleri ve Felsefe, A. Timuçin (Çev.). İstanbul: Hilal Matbaası.
  • Guillen, M. F. (2001). Is Globalization Civilizing, Destructive or Feeble? A Critique Of Six Key Debates in The Social-Science Literature, Annuel Review of Sociology, Vol.27.
  • Güngör, E. (1993). Sosyal Meseleler ve Aydınlar, İstanbul: Ötüken.
  • Hamevioğlu. B. (2002). Amerikan Rüyasının Küresel İzdüşümü: Yeni Dünya Düzeni ve TürkiyeABD İlişkileri, Erişim Tarihi 26.07.2002, http://www.kirimdernegi.org.tr/usa-izd.htm İlhan, S. (1999) Dünya Yeniden Kuruluyor: Jeopolitik ve Jeokültür Tartışmaları, İstanbul: Ötüken.
  • Jung, W. (1995). GeorgSimmel: Yaşamı Sosyolojisi Felsefesi, Doğan Özlem (Çev.). Ankara: Ark.
  • Khun, T. (1995). Bilimsel Devrimlerin Yapısı, Nilüfer Kuyaş (Çev.). 4. Baskı, İstanbul: Alan.
  • Kivisto, P. (1998). Key Ideas in Sociology, London: Sage.
  • Koçdemir, K. (1999). Küreselleşme ve Türk Kültürü, Kök Araştırmalar Dergisi, Cilt I, Sayı 1, Ankara.
  • Koçdemir, K. (2002). Küreselleşme: Koordinatları Okumak, İstanbul: Ötüken.
  • Kösemihal, N. (1982). Sosyoloji Tarihi, İstanbul: Remzi.
  • Kösoğlu, N. (2002). Küreselleşme ve Milli Hayat, İstanbul: Ötüken.
  • Manheım, K. (1982). Essay on the Sociology of Knowledge, London: Routledge and Kegan Paul.
  • Mestrovic, S. (1993). Modernitenin İlk Sosyologları: Simmel ve Durkheim, Modernite Versus Postmodernite, Mehmet Küçük (Çev.). Ankara: Vadi.
  • Özlem, D. (1986). Kültür Bilimleri ve Kültür Felsefesi, İstanbul: Remzi.
  • Paz, O. (1979). İki Tarih Anlayışı. Oğuz DEMİRALP (Çev.). MEB Dergisi, Sayı 1, Ankara
  • Popper, K. R. (1985). Tarihselciliğin Sefaleti, Sabri Orman (Çev.). İstanbul: İnsan.
  • Robertson, R. (1992). Globalization: Social Theory and Global Culture, London: Sage.
  • Ross, R., Kent, T. (1990). Global Capitalism: The New Leviathan, New York: State University of New York.
  • Sapmaz, İ. (2002). Komünist Milliyetçiler, Star Gazetesi, 20 Kasım
  • Sklair, L. (1991). Sociology of the Global System, Baltimore: The Johns Hopkins University.
  • Smith, A. D. (1990). Towards a Global Culture, Theory, Culture & Society, Volume 7: 171-191.
  • Smith, A. D. (1999). Milli Kimlik, Bahadır S. Şener (Çev.). İstanbul: İletişim.
  • Sorokın, P. A. (1962). Social and Culturel Dynamics, Vol. I, New York.
  • Sözer, Ö. (1983). Hegel’de Dünya Tarihinin Gidişi ve Özgürlük İdesi, Macit Gökberk Armağanı, Ankara: TDK
  • Sunar, İ. (1985). Düşün ve Toplum, Ankara: Birey ve Toplum.
  • Tomlinson, J. (1999). Kültürel Emperyalizm: Eleştirel Bir Giriş, Emrehan Zeybekoğlu (Çev.). İstanbul Ayrıntı.
  • Toynbee, A. (1991). Medeniyet Yargılanıyor, Ufuk Uyan (Çev.). İstanbul: Ağaç.
  • Wagner, P. (1996). Modernliğin Sosyolojisi, Mehmet Küçük (Çev.). İstanbul: Sarmal.
  • Weber, M. (1949). The Methodology of the Social Sciences, New York: Free Press.