KÜLTÜR COĞRAFYASINDA MÜZİKLE İNŞA EDİLEN KİMLİK ÜZERİNE TOPLUMDİLBİLİM İNCELEMESİ: İRFAN GÜRDAL ve ÇERAĞ ÖRNEĞİ

Dünya kültür tarihi içerisinde özgünlüğünü koruyarak önemli bir bölüme sahip olan Türk kültürü içerisinde Türk Müziği de tarihî ve müstesna bir yere sahiptir. Tarih içerisinde tecrübenin, bilgi ve estetik değerlerin ezgili söyleyişiyle birlikte bir toplumsal hafızanın kalıcılığına da katkı sunan Türk Müziği, müzikal özelliklerinin yanında sözleri itibariyle de kültürel kimliğin inşa aracı olarak yüzlerce yıldır, beğeni ve sahiplenme ile farklı kültürel saldırılara karşı koymuş ve son olarak küreselleşmeye dayalı popüler kültür taarruzuna karşı güçlü bir kale özelliğini de muhafaza etmiştir. Bu bağlamda Türk Müziği ve onu besleyen tarihî-kültürel kodlar sadece Türkiye Cumhuriyeti sınırları için değil gönül/kültür coğrafyamıza karşılık gelen Türk Dünyası için büyük öneme sahiptir. Çalışmamızda, günümüzde müzikal bağlamdaki modernist saldırılara karşı tarihî köklerinden bedii kaynaklarından oluşturulan bir müzikal üretim, salt dil özellikleri ve içeriği itibariyle toplumdilbilimsel açıdan incelenmiştir. Bu doğrultuda, Türk Dünyasının Müslüman olan bölgelerinden derlenmiş İlahîlerden oluşan İrfan Gürdal’a ait Çerağ adlı eserde bulunan ve bu yönüyle hem özgün esetetik değerlerin ve müzikal anlayışın hem de içeriğinin yaygınlaşmasına katkı sunan 16 eser, kültürel devamlılık bağlamında inşa etmekte olduğu toplumsal kimlik özellikleri itibariyle günümüz toplumdilbiliminin yöntemleri ve kuramları bağlamında incelenip değerlendirmelerde bulunulmuştur. Böylelikle müziğin yaygınlaştırıcı gücü aracılığıyla kültürel kimliğin köklerine ve etkinlik alanına, dilbilim bağlamında dikkat çekilmeye ve küreselleşmenin modernist saldırıları karşındaki potansiyeli vurgulanmaya çalışılmıştır.

ANALYSIS OF SOCIOLINGUISTICS ON IDENDTITY CONSTRUCTED WITH MUSIC ON CULTURAL GEOGRAPHY: EXAMPLE OF İRFAN GÜRDAL AND ÇERAĞ

Turkish music, which has an important part in the history of world culture, has an important place in Turkish culture. Turkish Music, which contributes to the permanence of a social memory with the experience of history, knowledge and aesthetic values in addition to its musical characteristics, has also been used as a tool of cultural identity for hundreds of years as a means of building cultural identity and a strong fortress against the cultural attack. In this context, Turkish music and historical-cultural codes feeding her heart not only for the borders of the Republic of Turkey / culture corresponding to our geography has a great importance for the Turkish world. In our study, a musical production, which is formed from the historical roots of the modernist attacks against the modernist attacks in the musical context, has been examined in terms of linguistic features and content in terms of sociolinguistics. In this respect, 16 musical works, which are found in the work called Çerağ, which belongs to İrfan Gürdal, composed of the Divine composed of the Muslim Worlds of the Turkic World, and which contribute to the spread of both original ethics and musical understanding and content, are based on the social identity features that he has built in the context of cultural contiunity on sociolinguistic theory. Thus, trough the disseminating power of music, it has been tried to emphasize the roots o cultural identity and the field of activity, in terms of linguistics and to emphasize the potential of globalization against modernist attacks.

___

  • Aydemir Ö.K. 2005. Türk Halk Türkülerinin Dili Üzerine Toplum Dilbilimsel Bir Yaklaşım, II. Ortak Türk Dili ve Kültürü Araştırmaları Sempozyumu, Sofya St. Kliment Ohridski Üniversitesi - Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, s. 211-219.
  • Aydemir Ö.K. 2011. Günümüz Kültür ve İktidar İlişkisini Dil Bilimi ile Felsefe Ekseninde Okumak, Düşünce Dünyasında Türkiz Dergisi, Ankara, S.10, s. 57-65.
  • Aydemir Ö.K. 2013. Türküden Popüler Müziğe Değişen Beden Algısı Üzerine Dilbilimsel Çözümlemeler (“Prof. Dr. Önder Göçgün Armağanı” içerisinde), Denizli: Pamukkale Üniversitesi Yayınları, s.129-138.
  • Bice H. 1993. Hoca Ahmed Yesevi Divan-ı Hikmet, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Gibson M. 2007. Culture And Power, New York: Berg Publishers. Gürdal İ. 2009. ÇERAĞ, İstanbul: Akustik Müzik.
  • Gürdal İ. 2011. Orta Aysa ve Anadolu’daki Ortak Müzik Kültürü (“Türkiye’de Müzik Kültürü” içerisinde), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s.329-334.
  • Soykan Ö.N., 2000, Müziksel Dünya Ütopyasında Adorno ile Bir Yolculuk, İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
  • Soykan Ö.N., Keskin F., Dellaloğlu B.F. 2003. Adorno ve Yapıtı, Adorno: Kitle, Melankoli, Felsefe, Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, S.26, s. 37-64.
  • Uludağ S. 2005, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
  • Weber S. 2003. Allemal ist nicht Immergleich Eleştirel Kuram ve Okuma, Adorno: Kitle, Melankoli, Felsefe, Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, S.26, s. 142-168.