KENTTE YAŞAYAN EMEKLİLERİN İYİ OLUŞ HALLERİ: İSTANBUL ÖRNEĞİ
Bu çalışmada kentlerde yaşayan 55 yaş ve üzeri bireylerin iyi oluşlarının cinsiyet, yaş, medeni durum, gelir ve spor yapma değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya çıkarmak amaçlanmaktadır. İstanbul ilinde Kadıköy, Maltepe, Beşiktaş, Üsküdar, Tuzla ilçe yerel yönetimlerin yaşlı veya emekli bireylere özel hizmet amaçlı işlettiği sosyal yaşam merkezlerinden 55 yaş üzeri 176 katılımcı ile kesitsel bir araştırma yapılmaktadır. Araştırma verilerini toplamak için psikolojik iyi oluş ölçeği ile kişisel bilgi formu kullanılmaktadır. Analizde SPSS 21 programından yararlanılmaktadır. Analizde bağımsız gruplar t testi ile tek yönlü varyans analiz tekniği (ANOVA) kullanılmıştır. Psikolojik iyi oluş ile cinsiyet, medeni durum, ev sahibi olma ve spor yapma durumu arasındaki ilişkiler bağımsız gruplar t testi tekniği ile; yaş grupları arasındaki ilişki ise tek yönlü varyans analizi tekniği (ANOVA) ile incelenmiştir. Katılımcıların psikolojik iyi oluşları ile cinsiyetleri arasında anlamlı fark bulunamamıştır (t=1,10; p>,05). Katılımcıların psikolojik iyi oluşları ile medeni durumları arasında evli katılımcılar lehine (t=2,39; p
THE STATUS OF WELL BEING OF THE RETIREES LIVING IN THE CITY: THE CASE OF ISTANBUL
In this study, it is aimed to examine the well-being of the retires living in cities in terms of gender, age, marital status, education and income. It is aimed to reveal the relationship between the participants doing exercise and their psychological well-being. The study was carried out with individuals using community centers, which were opened by the local administrations in Istanbul. A cross-sectional study was carried out with a research sample of 176 participants over 55 years of age of age using community centers in Kadıköy, Maltepe, Beşiktaş, Üsküdar and Tuzla districts. A questionnaire containing personal information and psychological well-being scale was used to collect the research data. SPSS 21 program was used to analyses the data. Relationships between psychological well-being and gender and marital status were examined by independent groups t test technique, the relationship between psychological well-being age groups was examined by one-way analysis of variance (ANOVA). There was no significant relationship between the psychological well-being and gender of the participants (p>,05). There was a significant difference in terms of psychological well-being and marital status in favor of married participants (p
___
- Achenbaum, W. A., Weiland, S. ve Haber, C. (1996) Key Words in Sociocultural Gerontology. New York: Springer Pub Co.
- Akçay, C., (2011). Yaşlılık: Kavramlar ve Kuramlar. 2. Baskı. İstanbul: Kriter Yayınlar. Arun, Ö., (2008) “Yaşlı Bireyin Türkiye Serüveni: Kaliteli Yaşlanma İmkanı Üzerine Senaryolar”. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7(2): 313-330.
- Aydemir, R. E. (2008) Dindarlık ve Mutluluk İlişkisi (İlk yetişkinlik dönemi). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Samsun: On dokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Aysan, Ü. (2017) Türkiye’de Yaşlıların Yaşam Memnuniyeti ve Refah Algıları. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Aydıner Boylu, A. (2013) “Aktif Yaşlanma ve Yaşam Boyu Öğrenme”. VII. Ulusal Yaşlılık Kongresi. Karabük: Karabük Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi ve Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı.
- Baran, E. ve Bahar-Özvarış, Ş. (2012) “Yaşlılık Döneminde Sağlığın Geliştirilmesi”. Yaşlı Sağlığı: Sorun ve Çözümler. Ed. D. Aslan ve M. Ertem. Ankara: Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) Yayınları No: 2012-1 1. Baskı Palme Yayıncılık.
- Beydoğan, B. (2008) Self-Construal Differences in Perceived Work Situation and Well-Being. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: ODTÜ Psikoloji Bölümü.
- Canbay, H. (2010) Lise Öğrencilerinin Öznel İyi Oluş Düzeyleri İle Sosyal Beceri Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Cihangir-Çankaya, Z. (2005) Öz Belirleme Modeli: Özerklik Desteği, İhtiyaç Doyumu ve İyi Olma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Cockerham, W. C. (1991) This Aging Society. Englewood Cliffs. New Jersey: Prentice Hall.
- Çetinkaya, H. (2004) Beden İmgesi, Beden Organlarından Memnuniyet, Benlik Saygısı, Yaşam Doyumu ve Sosyal Karşılaştırma Düzeyinin Demografik Değişkenlere Göre Farklılaşması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin: Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Diener, E. (1984) “Subjective Well-Being”. Psychological Bulletin 95. 3: 542-575.
- Doğan, Türkan (2006). “Üniversite Öğrencilerinin İyilik Halinin İncelenmesi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitimi Fakültesi Dergisi 30: 120-129.
- Eryılmaz, A. ve Ercan, L. (2011) “Psikolojik İyi Oluşun Cinsiyet, Yaş Grupları ve Kişilik Özellikleri Açısından İncelenmesi”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 4. (36): 139-151.
- Gezer, H. (2014) Spor Yapan ve Yapmayan Emniyet Teşkilatı Mensuplarının Yaşam Doyumu ve Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi Malatya Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- Göcen, G. (2012) Şükür ve Psı̇ kolojı̇ k İyı̇ Olma Arasındakı̇ İlı̇ şkı̇ Üzerı̇ ne Bı̇ r Alan Araştırması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Görgün-Baran, A. (2012) “Aile ve Yaşlılık”. Aile Sosyolojisi. Ed. A. Kasapoğlu ve N. Karkıner. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayını: 134- 166.
- Görgün-Baran, A. ve Kurnaz, Z. (2013) “Aktif Yaşlanma ve Yaşlılık Algısı”. VII. Ulusal Yaşlılık Kongresi. Karabük: Karabük Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi ve Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı.
- Gündoğdu, R. ve Yavuzer, Y. (2012) “Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Psikolojik İyi Oluş ve Psikolojik İhtiyaçlarının Demografik Değişkenlere göre incelenmesi”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim fakültesi Dergisi. Yıl 12 Sayı 23: 115-131.
- İmamoğlu, E. O. (2004) Self-Construal Correlates of Well-Being. Yayınlanmamış Bir Çalışmadır. Kalaycı, Ş. (2008) SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
- Kermen, U. (2013) Üniversite Öğrencilerinin İhtiyaç Doyumu Ve Öznel İyi Oluş Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Kırtepe, A. (2018) “Üniversite Öğrencilerinin Rekreasyonel Aktivitelere Katılımına Engel Olan Unsurların Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Turkish Studies – Social Sciences, Volume 13/18 Summer 2018, p. 901-910, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.14142, ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY.
- Kurtkapan, H. (2018) Kentte Yaşlılık ve Yerel Yönetim Uygulamaları. Ankara: Nobel Bilimsel Eserler.
- Mroczek, K. D. ve Kolarz, M. C. (1998) “The Effect of Age on Positive and Negative Affect: A Developmental Perspective on Happiness”. Journal of Personality and Social Psychology 75, 5, 1333-1349.
- Polat, A. (2014) Egzersiz Yapan Ve Yapmayan Emniyet Mensuplarının Yaşam Doyumu İş Tatmini ve Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Powell, L. J. (2006) Social Theory and Aging. Lanham, Md: Rowman & Littlefield Publishers. Ryff, D. C. (1989) “Happiness is Everything, or is it? Explorations on The Meaning of Psychological Well-Being”. Journal of Personality and Social Psychology 57 (6): 1069-1081.
- Ryff, D. C. ve Keyes, L. M. C. (1995) “The structure of psychological well-being revisited”. Journal of Personality and Social Psychology 69: 719-727.
- Szabo, A. (2003) “The Acute Effects of Humor and Exercise on Mood and Anxiety”, Journal of Leisure Research 35(2): 152-162.
- Telef, Bülent Baki, Uzman, Ersin & Ergün, Enes (2013), Öğretmen adaylarında psikolojik iyi oluş ve değerler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/12. 2013 p.1297- 1307.www.turkishstudies.net. DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5699
- Tingaz, E. O. (2013) Beden Eğitimi Ve Spor Öğretmenliği İle Bazı Öğretmen Adaylarının Duygusal Zekâ ve Mutluluklarının Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Tingaz, E. O. ve Hazar, M. (2014) “Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği ile Bazı Öğretmen Adaylarının Duygusal Zekâ Ve Mutluluklarının Karşılaştırılması”. International Journal of Science Culture and Sport Special Issue 1: 745-756.
- Tunçkol, H. M. (2015) “Relationship of Happiness and Subjective Vitality in University Students”. International Journal of Development Research 5(4): 4219-4222.
- TÜİK (2017a) Türkiye İstatistik Kurumu. “Yaşlıların Yaşam Memnuniyeti Araştırması”, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27595, 24.11.2018 tarihinde erişildi.
- TÜİK (2017b) Türkiye İstatistik Kurumu. “İstatistiklerle Yaşlılar 2017”, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27590, 24.11.2018 tarihinde erişildi.
- United Nations Department of Economic and Social Afairs (2015) World Population Ageing 2015 (ST/ESA/SER.A/390). New York: United Nations.
- Yerlisu L., Tennur, A. E. ve Bahadır, Z. (2012) “Yaşam Tatmini Serbest Zaman Motivasyonu, Serbest Zaman Katılımı: Beden Eğitimi Ve Spor Öğretmenleri Üzerine Bir İnceleme Kayseri”, Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 012, X (2): 53-59.
- Victor, R. C. (2005) The Social Context of Ageing. New York: Routledge.
- Vural, E. M. (2016) Yetişkinlerde Alçakgönüllülük, Dindarlık ve Psikolojik İyi Oluş İlişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Yakut, S ve Yakut, İ. (2018) “Öğretmenlerde Psikolojik İyi Oluş ve İş Yerinde Dışlanma İlişkisi, Turkish Studies – Social Sciences, Volume 13/18 Summer 2018, p. 1357-1376, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13883, ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY.
- Yazıcı, Ö. F., Caz, Ç. ve Tunçkol, H. M. (2016) “Spor Genel Müdürlüğü Taşra Teşkilatında Çalışan Personelin Öznel Mutluluk Düzeyleri”. International Journal of Sports, Exercise and Training Science Cilt 2/1, 1-7.
- Yılmaz, Y. (2013) “Aktif ve Sağlıklı Yaşlanmada Medyanın Rolü Üzerine Bir Değerlendirme”. VII. Ulusal Yaşlılık Kongresi. Karabük: Karabük Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi ve Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı.