Kadına Yönelik Şiddetin Türkiye’deki Yüzü: Son 10 Yılda Basına Yansıyan 10 Şiddet Olayı

Fiziksel, psikolojik, cinsel ve ekonomik boyutları olan şiddet, önemli bir toplumsal sorun olarak varlığını sürdürmektedir. Kadınlara, sadece kadın olmalarından dolayı uygulanan cinsiyetçilik temelli şiddet ise kadına yönelik şiddet olarak kabul edilmektedir. Kadına yönelik şiddetin son noktası kadın cinayetleridir. Şiddetin sonu, cinayet, dolayısıyla ölüm ile bitebilmektedir. Kadın cinayetleri (femicide), ülkemizde son 7 yılda % 1400 artarak rekor bir düzeye ulaşmıştır. Ülkemizde kadına yönelik şiddetle ilgili veriler tek bir merkezde toplanmadığı için kesin rakamlara ulaşmak oldukça zordur. Ancak farklı sivil toplum kuruluşları, kadın platformları, İçişleri Bakanlığı gibi resmi mercilerin topladığı verilere dayanarak bu sayıların yıldan yıla arttığı görünen bir gerçektir. Bunun yanında pek çok kadın, cinayete kurban gitmeden önce, tehdit, sindirme, cinsel şiddet gibi uygulamalara maruz kalabilmektedir. Bu çalışmada, şiddetten dolayı hayatını kaybederek hikayeleri basına yansıyan kadın cinayetleri incelenmiştir. Bu amaçla, 2010-2019 yılları arasında gerçekleşen toplam 2878 vakadan her yıl bir tane olmak üzere 10 kadın cinayeti değerlendirilerek yorumlanmıştır. Örnek vakaların seçilmesindeki temel kriter, yaşandığı yıl içerisinde çok ses getirmiş olması ve bu şekilde yazılı basına yansımış olmasıdır. Kadına yönelik şiddet ile ilgili yazılı basına yansıyan haberler incelendiği için araştırmanın deseni durum çalışmasıdır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman incelemesi kullanılmıştır. Kadın cinayeti vakalarının incelendiği bu çalışmada, ulaşılan en net sonuç, kadın yönelik şiddetin dozunun giderek arttığıdır. Kadına yönelik şiddeti azaltmak/önlemek adına topyekün bir mücadeleye ihtiyacımız vardır. Buna, öncelikle toplumsal ve kurumsal işbirliğinin sağlanmasıyla başlanabilir. Hukuksal düzenlemeler ile şiddet ve cinayet suçlarının cezaları arttırılabilir. Bu suçlara yönelik iyi hal indirimi kaldırılarak suçların caydırıcılığı sağlanabilir. Yasal zeminin güçlendirilmesi bu suçlarla mücadelede güçlü bir argüman olsa da tek başına yeterli değildir. Toplumun geleneksel toplumsal cinsiyet algısının ve namus anlayışının değiştirilmesi adına ana sınıfından itibaren toplumsal cinsiyet ve kadın-erkek eşitliği konusunda bireylere farkındalık kazandırılması belki de sorunun kökenine inmek için en kestirme yol olacaktır.

The Face OfViolence Against Woman In Turkey: 10 Acts Of Violence Reflected In The Press In Last 10 Years

Violence, which has physical, psychological, sexual and economic dimensions, continues to be an important social problem. Sexism-based violence that is applied to women only because they are women is considered as violence against women. The ultimate level of violence against women is women's murders. The end of violence may end with murder and thus death. Femicides have reached a record level by increasing 1400% in the last 7 years in our country. As data on violence against women are not collected in a single center, it is very difficult to reach exact figures. However, it is a fact that these numbers increase year by year based on data collected by official authorities such as different non-governmental organizations, women's platforms and the Ministry of Interior. In addition, many women may be exposed to impositions such as threats, intimidation and sexual violence before they become victims of murder. In this research, the women who lost their lives due to violence and whose stories were reflected in the press were examined. For this purpose, the 10 femicide cases, one out of every 2878 cases between 2010-2019 were evaluated and interpreted. The main criterion in selecting the sample cases in that they made an overwhelming impression within the year and thus were reflected to printed media. The research design of the research is a case study, since the news about violence against woman that reflected on the printed media are examined. In the research, document analysis that is one of the qualitative research methods, was used. In this research that femicide cases were examined, the clearest result was the increasing dose of violence against women. We need an all-out struggle to reduce/prevent violence against women. This can be started primarily by ensuring social and institutional cooperation. Penalty of violence and murder crimes can be increased with legal regulations. By removing the good conduct time for these crimes, deterrence can be achieved. While strengthening the legal basis is a strong argument in combating these crimes, it is not sufficient alone. In order to change the traditional perception of gender and the sense of honor ofthe society, raising awareness among individuals about gender and gender equality from the primary class will be the shortest way to get to the root of the problem.

PDF

___

Adak, N. (2000). Değişen Toplumda Değişen Aile. Siyasal Yayınevi.
Amerikan Psikiyatri Birliği. (2001). Psikiyatride Hastalıkların Tanımlanması ve Sınıflandırılması El Kitabı. Yeniden Gözden Geçirilmiş Dördüncü Baskı. (DSM- IV- TR). Amerikan Psikiyatri Birliği Washington DC, 2000’den (Çev: Köroğlu E.). Hekimler Yayın Birliği.
Ankara Barosu Kadın Hakları Merkezi. (2008). İnsanlığın Namus Lekesi: Töre Cinayetleri. Ankara Barosu Dergisi, Yıl 66, Sayı 4, 17-19.
Avdibegovic, E., Sinanovic, O. (2006). Consequences of Domestic Violence on Women’s Mental Health in Bosnia and Herzegovina. Croatian Medical Journal, 47(5), 730-741.
Birleşmiş Milletler. (1979). Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi (CEDAW). http://www.unicef.org/turkey/cedaw/_gi18. html
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu. (1993). Kadınlara Karşı Şiddetin Tasfiye Edilmesine Dair Bildirisi. http://www.uhdigm.adalet.gov.tr/sozlesmeler/coktaraflisoz/bm/ bm_19.pdf
Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative research journal, 9(2), 27-40.
Caputi, J., Russell, D. E. H. (1990). Femicide: Speaking the Unspeakable. Ms. Magazine 1(2), 34- 37.
Cebeci, B. (2012, 18 Nisan). Konsomatris cinayetinden kıskançlık çıktı. İhlas Haber Ajansı. https://www.iha.com.tr/haber-konsomatris-cinayetinden-kiskanclik-cikti-223763/
Cumhuriyet. (2014, 3 Temmuz). Hamile yengesini öldürdü, iyi hal indirimi aldı. Cumhuriyet Gazetesi. http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/89889/hamile-yengesini-oldurduiyi-hal-indirimi-aldi.html
Dawson, M., Gartner, R. (1998). Differences in the Characteristics of Intimate Femicides: The Role of Relationship State and Relationship Status. Homicide Studies, 2 (4), 378-399.
Dillon, G., Hussain, R., Loxton, D., Rahman, S. (2013). Mental and Physical Health and Intimate Partner Violence against Women: A Review of the Literature. International Journal of Family Medicine: 1-15.
Golding, J. M. (1999). Intimate partner violence as a risk factor for mental disorders: A metaanalysis. Journal of Family Violence, 14, 99–132. http://dx.doi.org/10.1023/A:1022079418229
Habertürk. (2019, 27 Ağustos). Emine Bulut Kimdir? Emine Bulut Cinayeti Nasıl Gerçekleşti?
Habertürk. https://www.haberturk.com/emine-bulut-kimdir-emine-bulut-cinayeti-nasilgerceklesti-emine-bulut-son-dakika-haberleri-2516872 https://kadincinayetleri.org/
Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. (2009). Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddet. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Yayınları.
Kepenek, E. (2018, 7 Aralık). Şule Çet Cinayeti Kronolojisi. Bağımsız İletişim Ağı. http://bianet.org/bianet/toplumsal-cinsiyet/203299-sule-cet-cinayeti-kronolojisi
Kibritoğlu, M. (2010, 21 Ekim). Mustafa Bayar, ablasını geneleve düşmesin diye koyun gibi kesmiş. Milliyet. https://www.milliyet.com.tr/gundem/mustafa-bayar-ablasini-genelevedusmesin-diye-koyun-gibi-kesmis-1304276
Kolburan, G. (1998). Eş öldürme Olgularında Sosyal, Kültürel ve Psikolojik Faktörler. [Yayınlanmamış Doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı.
Kolburan, Ş. G. (2017). Kadın Cinayetleri Konusunda Nedensel Bir Değerlendirme: Sahip Olma Güdüsü. Adli Tıp Bülteni, 22(3), 194-199.
Krahé, B., Bieneck, S., Möller, I. (2005). Understanding gender and intimate partner violence from an international perspective. Sex Roles, 52, 807-827.
Mertin, P., Mohr, P. B. (2000). Incidence and correlates of post-traumatic stress disorder in Australian victims of domestic violence. Journal of Family Violence, 15, 411-422.
Nur, N. (2012). The effect of intimate partner violence on mental health status among women of reproductive ages: A population-based study in a Middle Anatolian City. Journal of Interpersonal Violence, 27: 3236–3251.
Okyay, G. (2007). Women victimization: In the case of family honor in Turkey. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
O’leary, Z. (2004). The essential guide to doing research. London: Sage Publications Ltd. s.177. Organization for Security and Co-Operation in Europe-Office for Democratic Institutions and
Human Rights. (2009). OSCE-ODIHR- Hate Crime Laws, A Practical Guide. http://www.osce.org/odihr/36426?download=true.
Özmenler, K. N. (2007). Travma sonrası stres bozukluğu ve akut stres bozukluğu. Psikiyatri Temel Kitabı (Ed.E.Köroğlu ve C.Güleç). 2.baskı. HYB Basım Yayın.
Phillips, K., Rosen, G., Zoellner, L., Feeny, N. (2006). A Cross- cultural assessment of posttrauma reactions among Malaysian and us women reporting partner abuse. Journal Family Violence, 21: 259-262.
Polat, O. (2016). Şiddet. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 22(1), 15-34.
Russell, D. E. H. (2008). Femicide: Politicizing the killing of females. Strengthening Understanding of Femicide: Using Research to Galvanize Action and Accountability. Washington DC. https://path.azureedge.net/media/documents/GVR_femicide_rpt.pdf
Sabah. (2015, 15 Şubat). Özgecan’ın katili o vahşeti en ince detaylarına kadar böyle anlattı. Sabah Gazetesi. https://www.sabah.com.tr/yasam/2015/02/15/ozgecanin-katili-o-vahseti-en-incedetaylarina-kadar-boyle-anlatti
Sözcü. (2016, 5 Şubat). Gaziantep’te vahşet! 9 kişi katledildi. Sözcü Gazetesi. http://www.sozcu.com.tr/2016/gundem/gaziantepte-ikinci-katliam5-kisi-daha-olduruldu1076311/
Sputnik Türkiye. (2019, 3 Mart). Kadın cinayetleri son 7 yılda yüzde 1400 arttı. Sputnik Türkiye. https://tr.sputniknews.com/turkiye/201903081038085027-kadin-cinayetleri-son-7-yildayuzde-1400-artti/
Şen, A. (2011, 1 Mart). Mersin’de akıl almaz töre vahşeti. Hürriyet. https://www.hurriyet.com.tr/gundem/mersinde-akil-almaz-tore-vahseti-17155565
Tahaoğlu, Ç. (2014, 9 ekim). Trans Çingene Gül öldürüldü. Bağımsız İletişim Ağı. https://m.bianet.org/bianet/lgbti/159065-trans-cingene-gul-olduruldu
Taşdemir Afşar, S. (2016). Violence against women and femicides in Turkey. European Journal of Multidisciplinary Studies, 1(5), 70-80. http://dx.doi.org/10.26417/ejms.v2i1.p70-80
T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. (2006). Töre ve Namus Cinayetleri ile Kadınlara ve Çocuklara Yönelik Şiddetin Sebeplerinin Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan TBMM Araştırma Komisyonu Raporu.
Tezcan, M. (2000). Türk Aile Antropolojisi. İmge Kitabevi.
Türk Ceza Kanunu. (2014). Beta Yayınları.
Türkeli’nin Sesi. (2018, 22 Şubat). Dudu Çelik’in katili itiraf etti. Türkeli’nin Sesi Gazetesi. http://www.turkelihaber.com/dudu-celik-in-katili-itiraf-etti/7129/
Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması. (2015). Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/KKSA-TRAnaRaporKitap26Mart.pdf
Uluocak, Ş., Gökulu, G., Bilir, O., Karacık, N. E., Özbay, D. (2014). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Ve Kadına Yönelik Şiddet. Paradigma Akademi Yayınları.
Uluslararası Af Örgütü. (2004). Turkey: Women confronting family violence. http://www.amnesty.org/ en/library/info/EUR44/013/2004
World Health Organization. (2002). World Report on Violence and Health. http:// www5.who.int/violence_injury_prevention/download.cfm?id=0000000582
World Health Organization. (2005). WHO Multi-country Study on Women’s Health and Domestic Violence against Women. http://www.who.int/reproductivehealth/publications/vio lence/24159358X/en/
World Health Organization. (2012). Understanding and addressing violence against women: femicide. http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/ 10665/77421/WHO_RHR_12.38_eng.pdf;jsesionid=09 5A881B40DA4E1E0914F1BDD3EEC571?sequence=1
World Health Organization. (2013). Violence against women: Global picture health response. Geneva, Switzerland: Department of Reproductive Health and Research, World Health Organization. http://www.who.int/reproductivehealth/publications/vio lence/VAW_infographic.pdf
Yayak, A. (2015). Göçmenlerin Ayrımcılık ve Kimlik Algılarının Nefret Suçları Kapsamında İncelenmesi. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı.
Yıldırım, A., Şimşek, H. (2000). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ