FİKİR HAREKETLERİ DERGİSİNDE EDEBİ TENKİT VE TERCÜME

Yazar, gazeteci ve politikacı olan Hüseyin Cahit çok yönlü bir şahsiyettir. Cinayet romanları içinde büyümesi, Ahmet Mithat Efendi’nin edebiyat ve felsefesiyle beslenmesi, ondaki edebiyat merakının doğmasına neden olur. Ayrıca okumaya düşkün olan ve evinde büyük bir kütüphanesi bulunan babası ile siyasi olayları dikkatle izleyen annesinin de etkileri büyüktür. Hüseyin Cahit’in tercüme ile ilgisi ise idadi yıllarında tanıştığı Fransızca ve Fransız kültüründen kaynaklanır. Okul yıllarında ufak tefek tercümeler yapar. Hüseyin Cahit’in politik hayattan uzak kaldığı Cumhuriyet yıllarında tek başına çıkardığı telif ve tercüme yazıları ihtiva eden Fikir Hareketleri dergisinin düşünce hayatımızda önemli bir yeri vardır. Dergi, 1933-1940 yılları arasında tam yedi yıl boyunca çıkarılmıştır. Dergi aynı tempoda büyük bir sabırla on dört cilt ve 364 sayı çıkarılmıştır. Türk gençliğini ve aydınlarını dünyadaki kültürel gelişmelerden haberdar etmek maksadıyla ortaya çıkan Fikir Hareketleri, aynı zamanda yine dünyanın en ileri mütefekkirlerinin, edip ve sanatkarlarının yazılarıyla doludur. Buradaki rolünün yalnız insicamı ve vahdet-i teminden ibaret olduğunu bildiren Hüseyin Cahit, “Oğlumun Kütüphanesi” teşebbüsüyle yapmak istediği hizmeti Fikir Hareketleri dergisi ile devam ettirmek istemiştir. Edebi türlerden hatıraya yer verilen dergide özellikle pratik tenkit örnekleri ağırlıklıdır. Roman, hikaye, şiir, tiyatro, nesir, seyahat edebiyatı, matbuat, polemik, edebiyat tarihi ve tercüme konularındaki yazılarıyla Hüseyin Cahit; dergiyi tek başına yürütür. Bu bildiride Hüseyin Cahit’in dergisinde edebi hareketliliği sağlayan edebi tenkit örnekleri ve tercüme faaliyetleri değerlendirilmiştir.

LITERARY CRITICISM AND TRANSLATIONS IN FIKIR HAREKETLERI JOURNAL

As a writer and politician, Hüseyin Cahit has got many different types of book. His interest of literature is based on reading murder stories and Ahmet Mithat’s literature and philosophie. Besides that he was influenced by his father who had a big library in his house with a great interest in reading and his mom who was a great follower of political events. Hüseyin Cahit’s interest of interpreting was influenced from French and French culture which was intruduced in his high school years. During his school years he made a few translations. Fikir Hareketleri journal including his own writings and interpretations published by Hüseyin Cahit during the Rebublican years, has a great influence on our understanding of philosophy of life. This journal was published in a 7 year period between 1933-1940. It was published in fourteen volumes and 364 series with the same speed and patiency. Fikir Hareketleri which was published so as to inform Turkish young generations about the culturel developments in the world, included the publications of the most important influencial writers of the world. The key rol of Hüseyin Cahit formed by his consistency in his “Oğlumun Kütüphanesi” attempts, were maintained in his Fikir Hareketleri. Among the literary genre covering memories published in journals, were dominated by practical litrary critics particularly. Hüseyin Cahit himself governed the journal in which he publised articles about novel, story, poetry, theatre, prose, travel literature, publications, polemics, history of literature and literary critics. In this article, some examples of the literary criticism and translations helped the popularity of the journal published by Hüseyin Cahit, are evaluated.

___

  • Huyugüzel, Ömer Faruk (1982). Hüseyin Cahit Yalçın’ın Hayatı, Hikaye ve Romanları Üzerinde Bir Araştırma. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Hüseyin Cahit (1933). “Bir Kadın Söylüyor”. Fikir Hareketleri, C.1, S.5, s. 11-13.
  • Hüseyin Cahit (1933). “Adem ile Havva”. Fikir Hareketleri, C.1, S.6, s.10-12.
  • Hüseyin Cahit(1933). “Yakut Kayalar”. Fikir Hareketleri, C.1, S.8, s.10-12.
  • Hüseyin Cahit(1933). “Çöl Güneşi”. Fikir Hareketleri, C.1, S.9, s.11-13.
  • Hüseyin Cahit(1933). “Kırmızı ve Siyah”. Fikir Hareketleri, C.1, S.10, s.11-13.
  • Hüseyin Cahit (1933). “Sanatkarlar”. Fikir Hareketleri, C.1, S.10, s.13.
  • Hüseyin Cahit (1934). “Ali Mustafa Bey: Romanı, Bir Renk ve Bir Ahenk”. Fikir Hareketleri, S.1, S.11, s.11-12.
  • Hüseyin Cahit (1934). “Reşat Enis Bey: Gong Vurdu”. Fikir Hareketleri, C.1, S.17, s.12-14.
  • Hüseyin Cahit (1934). “Nur Tahsin Hanımefendi, Gözlerin Sırrı”. Fikir Hareketleri, C.1, S.22, s.11-12.
  • Hüseyin Cahit (1934). “Ragıp Şevki Bey, İçimizden Biri”. Fikir Hareketleri, C.2, S.32, s.91-92.
  • Hüseyin Cahit (1934). “Server Ziya Bey- Pervane, Bekir Sıtkı Bey-Memleket Hikayeleri”. Fikir Hareketleri, C.2, S.38, s.187-188.
  • Hüseyin Cahit(1934). “Yakup Kadri Bey- Bir Serencam”. Fikir Hareketleri, C.2, S.41, s.234-236.
  • Hüseyin Cahit(1934). “Yakup Kadri Bey- Nur Baba”. Fikir Hareketleri, C.2,S.42, s.251-253.
  • Hüseyin Cahit(1934). “Nur Baba- 2”. Fikir Hareketleri, C.2, S.43, s.266-268.
  • Hüseyin Cahit (1934). “Yakup Kadri Bey- Hüküm Gecesi”. Fikir Hareketleri, C.2, S. 48, s.346-348.
  • Hüseyin Cahit(1934). “Hüküm Gecesi- 2”. Fikir Hareketleri, C.2, S.49, s.363-364.
  • Hüseyin Cahit (1934). “Yakup Kadri Bey- Sodom ve Gomore”. Fikir Hareketleri, C.2, S.50, s.380-382.
  • Hüseyin Cahit(1934). “Sodom ve Gomore- 2”. Fikir Hareketleri, C.2, S.51, s. 397-398.
  • Hüseyin Cahit(1934). “Yakup Kadri Bey- Kiralık Konak”. Fikir Hareketleri, C.3, S.54, s.26-28.
  • Hüseyin Cahit(1934). “Yakup Kadri Bey- Yaban”. Fikir Hareketleri, C.3, S.55,s.43-44.
  • Hüseyin Cahit (1934). “Yakup Kadri Bey- Ankara”. Fikir Hareketleri, C.3, S.56, s.60-61.
  • Hüseyin Cahit(1934). “Yakup Kadri Bey- Ankara 2”. Fikir Hareketleri, C.3,S.57, s.74-76.
  • Hüseyin Cahit (1935). “Bay Peyami Safa- 9cu Hariciye Koğuşu”. Fikir Hareketleri, C.4,S.80, s.27-29.
  • Hüseyin Cahit (1935). “Peyami Safa- Bir Tereddüdün Romanı”. Fikir Hareketleri, C.4, S.85,s.107-109.
  • Hüseyin Cahit (1935). “Peyami Safa- Fatih- Harbiye”. Fikir Hareketleri, C.4,S.87, s.140-141.
  • Hüseyin Cahit (1935). “Sabahattin Ali- Değirmen”. Fikir Hareketleri, C.4, S.94,s.251-252.
  • Hüseyin Cahit (1935). “Fuji Yama- Bay edat Semavi”. Fikir Hareketleri, C.4, S.102, s.379-380.
  • Hüseyin Cahit (1935). “Sevgi ve Saygı- Fakihe Odman”. Fikir Hareketleri, C.4, S.103, s.395-396.
  • Hüseyin Cahit (1936). “Türkçede Roman Hakkında Bir Deneme- Mustafa Nihad”. Fikir Hareketleri, C.6, S.147, s.266-267.
  • Hüseyin Cahit (1937). “Stepte, Ter: M. Nihad”. Fikir Hareketleri, C.7, S.175,s. 299-301.
  • Hüseyin Cahit (1937). “İhtiyar Dost- H. Ziya Uşaklıgil”. Fikir Hareketleri, C.8, S.195, s.203-205.
  • Hüseyin Cahit (1937). “La Dame aux Camelias –M. Nihad”. Fikir Hareketleri, C.9, S.205, s.363-365.
  • Hüseyin Cahit (1937). “Epikür’ün Bahçesi”. Fikir Hareketleri, C.8, S.206,s.379-381.
  • Hüseyin Cahit (1937). “La Dame O Kamelya- M. Cemal”. Fikir Hareketleri, C.9, S.109, s.11-14.
  • Hüseyin Cahit (1938). “Üç İstanbul”. Fikir Hareketleri, C.10, S.238, s.57-59.
  • Hüseyin Cahit(1938). “Üç İstanbul- 2”. Fikir Hareketleri, C.10, S.239, s.73-75.
  • Ülken, Hilmi Ziya (1935). Uyanış Devirlerinde Tercümenin Rolü. İstanbul: Vakit Matbaası