Bu çalışmanın amacı, Bursa ilinde bulunan tarımsal örgütlerin sayısal verilerini ve tüzel kişiliklerin Bursa için önemini ortaya koymaktır. Bursa ilinde kurulu 1163 Sayılı Kanuna göre faaliyetlerini yürüten 54 adet sulama, 19 adet su ürünleri ve 305 adet tarımsal kalkınma kooperatifi olmak üzere toplam 378 adet faal durumda tarımsal amaçlı kooperatif ve 3 adet tarımsal amaçlı kooperatif birliği vardır. Bursa’da 5996 Sayılı Veternier Hizmetleri Kanunu’na göre faaliyetlerini sürdüren 4 adet yetiştirici birliği mevcuttur. 5200 Sayılı Üretici Birlikleri Kanununa göre faaliyetlerini sürdüren 23 adet üretici birliği vardır. Tarımsal kalkınma kooperatiflerinin toplam 33334 ortağı, sulama kooperatiflerinin 6434 ve su ürünleri kooperatiflerinin 1047 ortağı vardır. Kooperatif birliklerine bağlı 226 kooperatif mevcuttur. Üretici birliklerinin 7850 Yetiştirici birliklerinin 6874 üyesi vardır. Sayısal olarak tarımsal kalkınma kooperatiflerinin %17,57’si, sulama kooperatiflerinin %27,12’si İnegöl ilçesinde bulunmaktadır. Su ürünlerinde kooperatifleşme en fazla (%26,32) Karacabey ilçesindedir. Uluabat gölünün Karacebey sınırları içinde bulunması ve göle kıyısı olan yerlerde su ürünleri kooperatiflerinin kurulması gölün yapılanmaya etkisini düşündürebilir. Yetiştirici birliklerinde enfazla üye sayısı (%58,81) Koyun-Keçi Yetiştirici Birliği’ndedir. Mustafakemalpaşa ilçesi süt üretici birliğinin üye sayısı, üretici birliklerine üye kişilerin % 25,70’ni oluşturmaktadır. Bu sayılan tarımsal örgütlere ortak/üye toplam kişi sayısı 55 539’dur. Bursa ilinin (2019 Nisan ayı itibarıyla) nüfusunun 2 994 521olduğu düşünülürse tarımsal örgütlenme oranı yaklaşık %2’dir. Bu çalışmada, Tarım ve Orman Bakanlığı’ nın verilerinden ve saha çalışmalarından elde edilmiş sonuçlardan yararlanılmıştır.

The aim of this study is to reveal the numerical data of agricultural organizations in Bursa and their importance for Bursa. There are, established in Bursa Province, 54 irrigation, 19 fishery cooperative and 305 agricultural development. All these cooperatives operate according to Law No. 1 163. There are 4 breeding associations, sheep-goat breeding association, buffalo breeding association, cow breeding association and bee breeding association in Bursa and it operates according to Law No. 5996. According to law 5200, there are 23 producer associations that continue their activities. Agricultural Development Cooperatives have 33 344 members, irrigation cooperatives have 6 434 members, and fisheries cooperatives have 1 047 members in total. There are 226 cooperatives connected to cooperative unions. Producer unions have 7 850 members, breeding associations have 6 874 members. Numerically, 17.57% of the agricultural development cooperatives and 27.12% of the irrigation cooperatives are located in İnegöl district. The most cooperatives in aquaculture are in Karacabey (26,32%). The presence of fishing cooperatives in this district may be due to the impact of the lake. Sheep and goat breeder association (Koyun Keçi Yetiştiricleri) has the highest number of members (58.81%). The number of members of the Milk Producers Association is the highest among the producer associations in Mustafa Kemalpaşa (25,70%). The total number of people/agriculture organization members is 55 539. Considering that the population of Bursa (April 2019) is 2 994 521, the agricultural organization rate is approximately 2%. This benefited from the data obtained from the Ministry of Agriculture and Forestry data and field studies.