AVRUPA BİRLİĞİ’NDEN VAZGEÇMEK: TARİHSEL VE EKONOMİK BİR YAKLAŞIM

Türkiye’nin Avrupa özelinde Batı ile olan ilişkileri tarihsel bağlamda birçok tartışmanın konusunu oluşturmuştur. Tarihsel boyutta Batılılaşma/modernleşme olarak tanımlanabilen bu süreç, 20. yüzyılın ikinci yarısından bugüne Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) ile olan ilişkilerinde de çeşitli yansımalara sahiptir. Bu yansımalar kapsamında ilişkilerin tarihsel, sosyo-kültürel, ekonomik, politik, kurumsal ve hukuki faktörler gibi birçok perspektife sahip olduğu bilinmektedir. Bu çalışma da özellikle tarihsel ve ekonomik perspektif kapsamında Türkiye-AB ilişkilerinin süreklilik ve bağımlılık boyutunu analiz etmek amacını taşımaktadır. Çalışmanın odağı Türkiye-AB ilişkileri ve bu ilişkilerdeki tarihsel süreklilik ve ekonomik bağımlılık üzerinedir. Gerek tarihsel gerekse ekonomi-politik olarak bir durum analizi yapılmıştır. Özellikle Türkiye-AB ilişkilerinde belli dönüm noktalarındaki söylemler ve reel durum dikkate alınmıştır. Makalede olası bir üyelik durumunda ortaya çıkabilecek olan avantaj ve dezavantajlardan çok reel dünyada sürecin bir bağımlılık yarattığı üzerinde durulmaktadır. Öncelikle çalışmada Türkiye-AB ilişkilerinin tarihsel zeminde ekonomi politiği tartışılmıştır. Sonra ekonomik veriler temel alınarak karşılaştırmalı tablo ve grafikler kullanılarak tarihsel perspektif desteklenmiştir. Bu bağlamda özellikle Türkiye ve AB arasındaki ticaret verileri üzerinde durulmuştur. Bu verilerden hareketle uzun dönemde ekonomik bir bağımlılık söylemi daha güçlü hale gelmiştir. Neticede AB ile ilişkilerin askıya alınması veya tamamen koparılması söylemlerinin tarihsel ve ekonomik olarak kısa ve orta vadede kuvvetli bir olasılık taşımadığı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmayla Türkiye-AB ilişkileri üzerine alternatif bir bakış sunularak literatüre katkı sağlamak amaçlanmaktadır.

GIVING UP THE EUROPEAN UNION: A HISTORICAL AND ECONOMIC APPROACH

Turkey’s relations with the West, with respect to Europe, have become a matter of several discussions in the historical context. The process, which could be defined as Westernization/modernizing in the historical context, has had various reflections on Turkey’s relations with the European Union (EU) from the second half of 20th century until today. Within the scope of these reflections, relations are known to have several perspectives like the historical, socio-cultural, economic, political, corporate and legal factors. This study aims to analyse the continuity and dependency dimension of the relations between Turkey and the EU, particularly wthin the framework of the historical and economic perspective. The focus of this study is on the Turkey-EU relations and on economic dependency and historical continuity in these relations. A situation analysis is conducted both in historical and economic-political terms. Certain statements in the turning point in Turkey-EU relations and real situation are particularly considered. In this article, it is emphasized that the process creates a dependency in the real world rather than the advantages and disadvantages of a possible membership. Principally, the political economy of Turkey-EU relations are discussed on a historical basis in the study. Then, historical perspective is supported by using comparative tables and graphs based on economic data. In this context, especially the article focuses on trade data between Turkey and the EU. Considering these data, a discourse of economic dependence in the long term is settled stronger case. As a result, it has been concluded that the discourse of suspending or completely breaking relations with the EU is not historically and economically strong possibility in the short and medium term. With this article, by presenting an alternative view on the Turkey-EU relations, it is intended to contribute to the literature.

___

  • Berkes, N. (2019). Türkiye’de çağdaşlaşma. A. Kuyaş (Çev.), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Bilici, N. (2013). Avrupa birliği ve Türkiye. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Çalış. Ş. H. (2004). Türkiye–Avrupa birliği ilişkileri, kimlik arayışı politik aktörler ve değişim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Erhan, Ç. ve Arat, T. (2009). “Avrupa Topluluklarıyla İlişkiler”, B. Oran (Ed.), Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşı’ndan Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, içinde 83-101, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Hatipler, M. (2011). “Türkiye-AB Gümrük Birliği Antlaşması ve Antlaşmanın Türkiye Ekonomisine Etkileri”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt. 13, Sayı. 1, 14- 32.
  • Hazine ve Maliye Bakanlığı, (2019). Ekonomik Göstergeler, https://www.hmb.gov.tr/ekonomikgostergeler, (Erişim Tarihi: 27.06.2019).
  • https://www.dw.com/tr/erdo%C4%9Fan-i%C3%A7imizde-bize-yanl%C4%B1%C5%9F-yapanlarvar/a-48513214 (Erişim Tarihi: 03.07.2019).
  • https://www.trthaber.com/haber/gundem/basbakan-erdogan-sanghay-isbirligi-teskilatina-turkiyeyialin-109567.html, (Erişim Tarihi: 03.07.2019).
  • https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-38051013, (Erişim Tarihi: 03.07.2019).
  • https://www.ntv.com.tr/turkiye/bahceli-avrupa-birligi-kapisi-ardina-kadarkapandi,WQGYYRcGYE6nX5XMNhlWZg, (Erişim Tarihi: 04.07.2019).
  • Kılıç, R. (2005). Türkiye-AB ilişkileri ve gümrük birliği. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Mardin, Ş. (2003). Türk modernleşmesi, makaleler 4. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Sandalcılar, A. R. ve Erdoğan, S. (2017). Ekonomik entegrasyonlar, Avrupa birliği ve Türkiye. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
  • Somel, S. A. (2010). Osmanlı’da eğitimin modernleşmesi (1839-1908), islamlaşma, otokrasi ve disiplin. O. Yener (Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Tecer, M. (2007). Avrupa birliği ve Türkiye, sorular-yanıtlar. Ankara: Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü.
  • TÜİK, (2019a). Dış Ticaret İstatistikleri, Yıllara Göre Dış Ticaret, http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1046, (Erişim Tarihi: 26.06.2019).
  • TÜİK, (2019b). Dış Ticaret İstatistikleri, Coğrafi Ülke Gruplarına Göre Dış Ticaret, https://biruni.tuik.gov.tr/disticaretapp/disticaret.zul?param1=5¶m2=0&sitcrev=0&isic rev=0&sayac=5809, (Erişim Tarihi: 26.06.2019).
  • TÜİK, (2019c). Dış Ticaret İstatistikleri, Coğrafi Ülke Grupları ve Fasıllara Göre Dış Ticaret, https://biruni.tuik.gov.tr/disticaretapp/disticaret.zul?param1=5¶m2=21&sitcrev=0&isi crev=0&sayac=5809, (Erişim Tarihi: 03.07.2019).
  • Ülger, U. (2017). “Siyasal İslam’ın AB’ye Bakış Açısı: Milli Görüş Hareketi Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı. 29, 619-632.
  • WB, (2019). World Development Indicators, https://databank.worldbank.org/source/worlddevelopment-indicators, (Erişim Tarihi: 28.06.2019).
  • Zurcher, E. J. (2018). Modernleşen Türkiye’nin tarihi. Y. Gönen (Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.