VATAN ÖZLEMİ KONULU UZUN TATAR TÜRKÜLERİNDE TABİAT SEMBOLLERİ

İdil-Ural bölgesinde yaşam süren ve Türk medeniyet tarihi için son derece önemli bir sahada meydana gelmiş kültürel unsurları günümüze kadar taşıyan Kazan Tatar Türklerinin edebiyatının başlangıcı çok eskilere dayandırılmaktadır. Tatar edebiyatında destan,masal, halk hikâyesi, mit, türkü gibi oldukça geniş yelpazede çok çeşitli edebiyat mahsulleri verilmiştir ve bunlar geçmişe tanıklık etmiş önemli kayıtlar olarak kabul edilmelidir. Bu çalışmada özlem konulu Tatar türküleri ele alınmıştır. Tatar türküleri derin içeriği, halkın gönlüne yakın, güncelliğini koruyan bir tür olması açısından diğer halk edebiyatı ürünlerinden ayrı tutulmalıdır. Tarih boyunca çeşitli siyasi-ideolojik etkilerin altında kalmış Tatar halkının edebiyatı ve dolayısı ile türkülerinde duygular her zaman derin, değerli ve kutsaldır. Metin merkezli olarak hazırlanan bu çalışmanın temel amacı Tatar halkının derin duygularını içeren özlem konulu uzun türkülerindeki tabiatla ilgili varlıkların sembolleşmesini açıklamaktır. Bu amaç ile Tatar türküleri ile ilgili yapılmış çalışmalar ve bu çalışmaların niteliklerine değinilerek Tatar türküleri ile ilgili yapılmış çalışmalar açıklanmak istenmiştir. Yazılı kaynaklardan tespit edilen ve Kiril alfabesinden Latin alfabesine aktarılan vatan özlemi konulu Tatar türküleri incelenmiştir. Ele alınan Tatar türkülerinin yapısı incelenmiş ve yapılan incelemeden hareketle türkülerin genel yapı özelliği değerlendirilmiştir. Türkülerde tabiat ile ilgili unsurların sembolleşmesi araştırılmış bu sembolleşmeler türkümetinlerinden örneklerle açıklanmıştır. Çalışmada ayrıca edebî sanatlar üzerinde durulmuş ve tasavvuf anlayışı ile varoluşçuluk felsefesinin türkülere yansımasına değinilmiştir.

PDF

___

Akman, E. (2002). Türk ve dünya kültüründeki su kültü üzerine düşünceler. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 10(1), 1-10.

Atalay, B. (1939). Divan-ı Lügat-it Türk Tercümesi. TDK. Ankara.

Geçtan, E. (1974). Varoluşçu Psikolojinin Temel İlkeleri. Ankara Üni. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 7, 1.

Köksel, B. (2009). Halk Türkülerinde Avla İlgili Semboller. ActaTurcica Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, 1(1), 464-478.

Köseoğlu, N. (2001). Başlangıcından Günümüze Kadar Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi, Tatar Edebiyatı. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.

Kültür BakanlığıYayınları (2001), Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi (Nesir-Nazım), Tatar Edebiyatı, , C. 17, Ankara: T.C.Kültür Bakanlığı.

Nadirov, İ. (1988). Tatar Halkının Tarihi Cırları Hem Lirik OzınCırIarıTurında. Tatar Halıkİcatı-Tarihi Hem Lirik Cırlar, Kazan.

Öztürk, A. O. (1994).Johann FriedrichErdmann’ın 1825 Tarihli Bir Seyahatnamesinde Tatar Türküleri. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, 37, 111-116.

Şahin, E. (Ed.). (1999). Yurt konulu Tatar cırları:(giriş-metin-aktarma-dizin). Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.

Tekin, T. (2003) Orhun Yazıtları. Yıldız Dil ve Edebiyat Yayınları, İstanbul.

Urmançi, F. (2008). Tatar Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük 1.cilt, Kaza, Kazan Neşriyatı.

Yakıcı, A. (2007). Halk şiirinde türkü: tanım, tasnif, inceleme,metin (Vol. 859). Akçağ.

Zaripova Çetin, Ç. (2006) Tatar edebiyatının gelişimi. Akademik Bakış Dergisi, 9, 138-151.

Zaripova Çetin, Ç. (2007). Vatan Özlemi Konulu Tatar manileri.IV. Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği Sempozyumu Bildirileri. “Maniler”(6-8 Kasım 2006 Fethiye, Türkiye).

Zaripova Çetin, Ç. (2009). Tatar Folklor ve Halk Edebiyatında Kayın Ağacı. TurkishStudies-International PeriodicalFortheLanguages, LiteratureandHistory of TurkishorTurkic, 4(3), 583-601.

Turkish Studies - Language and Literature-Cover

ISSN: 2667-5641
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ