ÜSTKURGUSAL DÜZLEMDE ANLATILAR SERİSİ: ÜÇ ANLATI

Bu çalışmada Hilmi Yavuz’un Üç Anlatı adlı eseri, postmodern bir anlatım aracı olan üstkurmaca tekniği bağlamında incelenmiş ve bu tekniğinin eserde nasıl uygulandığı izah edilmeye çalışılmıştır. İlk basımı 1995 yılında yapılan Üç Anlatı; Taormina (1990, s. 5-79), Fehmi K.’nın Acayip Serüvenleri (1991, s. 81-158) ve Kuyu (1994, s. 159-214) olmak üzere üç farklı anlatı bölümünden oluşur. Edebiyatın pek çok alanında nitelikli eserler ortaya koyan, tarihî mirastan ve gelenekten yararlanan Hilmi Yavuz, Üç Anlatı’da yazar, anlatıcı, eleştirmen ve okuyucu olmak üzere çeşitli şekillerde okuyucunun karşısına çıkar. Üç Anlatı farklı üstkurgusal düzlemlerin birbiri içine geçtiği, uzamlar arasında gelgitlerin yaşandığı, dil oyunlarının sıkça yapılarak anlatıcı karmaşasının yaşandığı ve okuyucunun, zihninde cevapsız pek çok soruyla bırakıldığı postmodern tarzda yazılmış gerçek bir üstkurmaca eserdir. Üç Anlatı aslında Hilmi Yavuz’un çocukluğuna ve bilinçdışına yapılan istem dışı bir yolculuğun akışıdır; bu nedenle eser, felsefî ve psikolojik veriler ışığında ilerleyen üstkurmaca teknikleriyle çözümlenmeye imkân tanır. Postmodern bir tarzda yazılan Üç Anlatı’nın en önemli özelliği olay örgüsü ve anlatıcı düzleminde kendini gösterir. Klasik ve modern anlatılarda güçlü olay örgüsü, belirli bir anlatıcının yerini postmodern eserlerde belirli olay örgüsünün ve anlatıcının olmadığı anlatılar alır. Böylece anlatı pek çok açıdan muğlak, okuyucunun anlaması için çözümlemesi gereken bir yazın dünyası hâline gelir.

SERIES OF NARRATIVES IN METAFICTIONAL PLANE: THREE NARRATIVES

In this study, Hilmi Yavuz’s work Three Narratives was analyzed with metafiction technique, which is a postmodern expression tool and it was tried to explain how the metafiction technique was applied in the work. Three Narratives are published for the first time in 1995, consists of three different narrative sections as; Taormina (1990, pp. 5-79), Fehmi K.’s Curious Adventures (1991, pp. 81-158) and The Well (1994, pp. 159- 214). Producing quality works in many areas of literature and using the historical heritage and tradition; Hilmi Yavuz meets with readers in many ways, such as a writer, narrator, critic and a reader in Three Narratives. The Three Narratives are a work where different metaphorical planes are intertwined, there are tides between spaces, and narrative complexity is experienced by performing language games frequently. It is also a true metafiction written in a postmodern style in which the reader is left with many unanswered questions in his mind. Three Narratives is actually an involuntary journey of the writer to his childhood and his unconscious; thus, the work facilitates an analysis with metafiction techniques proceeding in the light of philosophical and psychological data. The most important feature of Three Narratives which was written in a postmodern style is its plot and narrator. In classical and modern narratives, the narratives containing a strong plot and a certain narrator are replaced by narratives with no certain plot and narrator in postmodern works. Thus, the narrative becomes a literature world where many things remain ambiguous and which needs to be analyzed and comprehended by the reader.

___

  • Aktaş, Ş. (1991). Roman sanatı ve roman incelemesine giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Aktulum, K. (1999). Metinlerarası ilişkiler. Ankara: Öteki Yayınevi.
  • Arıkan, S. (2015). Kayboluştan yeniden doğuşa: Üç Anlatı’da yazarın tin yazımı. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi (TAED), 54, Erzurum.
  • Bakırcıoğlu, N. Z. (1999). Başlangıcından günümüze Türk romanı. Ötüken Yayınları: İstanbul.
  • Demir, Y. (2002). Bir üstkurmaca olarak Müşahedat. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Doltaş, D. (1996). Fehmi K.’nın acayip serüvenleri. Varlık, 1070, 20-23.
  • Ecevit, Y. (2001). Türk romanında postmodernist açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Ecevit, Y. (2008). Orhan Pamuk’u okumak. İletişim Yayınları: İstanbul.
  • Eco, U. (1995). Anlatı ormanlarında altı gezinti. İstanbul: Can Yayınları.
  • Eco, U. (2011). Genç bir romancının itirafları. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.
  • Emre, İ. (2004). Postmodernizm ve edebiyat. Ankara: Anı Yayınları.
  • Erkan, M. (2016). Hilmi Yavuz’un Üç Anlatı’sında uzamın ontolojisi ya da ontolojinin uzamı. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED], 56.
  • Gümüş, S. (2003). Yazının sarkacı roman. İstanbul: Doğan Kitapçılık.
  • Işıksalan, N. (2007). Postmodern öğreti ve bir postmodern roman çözümlemesi: Kara Kitap / Orhan Pamuk. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 419–466.
  • Karabostan, A. (2006). Graham Swift’in Waterland, David Lodge’un Small World ve Martin Amis’in London Fields adlı romanlarında üstkurmaca tekniğinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Karaburgu, O. (2009). Fehmi K’nın acayip serüvenlerinde postmodernist İzler. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi, 27-28 Ağustos 2007.
  • Karadeniz, H. (2014). Orhan Pamuk’un romanlarında üstkurmaca. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
  • Menteşe, O. B. (1996). Bir düşün yolculuğu. Ankara: Bilkamat Yayınları.
  • Moran, B. (1994). Türk romanına eleştirel bir bakış. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Ören, A. (2016). Üstkurgu/üstkurmaca üzerine. Ankara: Hece Yayınları.
  • Parla, J. (2011). Türk romanında yazar ve başkalaşım. İletişim Yayınları: İstanbul.
  • Parla, J. (2012). Don Kişot’tan, bugüne roman. İletişim Yayınları: İstanbul.
  • Sazyek, H. (2002). Türk romanında postmodernist yöntemler ve yönelimler. Hece Dergisi Türk Romanı Özel Sayısı, 65/66/67, 493-509.
  • Tarım, R. (1996). Üç Anlatı dolayısıyla Hilmi Yavuz’un “Kuyu”su. Varlık, 1065, 41-44
  • Todorov, T. (2004). Fantastik. (Çeviri: Nedret Öztokat). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Uyanık, G. (2011). Peter Stamm'ın Agnes adlı romanında üstkurmaca ve metinlerarası ilişkiler. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.
  • Waugh, P. (1996). Metafiction. London: New Fetter Lane.
  • Yavuz, H. (1995). Üç Anlatı. İstanbul: Can Yayınları.
  • Yavuz, H. (1997). Derrida ve Eleştiriler [Okuma Notları]. Varlık, 1078.
  • Yavuz, H. (1998). Geçmiş yaz defterleri. İstanbul: Can Yayınları.
  • Yavuz, H. (1999a). Gülün ustası yoktur. İstanbul: Can Yayınları.
  • Yavuz, H. (1999b). Şiir henüz. İstanbul: Est&Non.
  • Yavuz, H. (2001). Erguvan sözler. İstanbul: Can Yayınları.
  • Yavuz, H. (2004). Gelenek ve postmodernizm. Virgül dergisi, 73, 44.
  • Yavuz, H. (Şubat 2005). Bulanık defterler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Yavuz, H. (2006). Şiirim Gibi Yaşadım. (Hazırlayan: Can Bahadır Yüce). İstanbul: Dünya Kitapları.