TÜRK POETİKA TARİHİNDE YENİ BİR İSİM: MURAT KAPKINER ve ŞİİR ÜZERİNE BİR ŞEYLER SÖYLEMEK ADLI ESERİNİN İNCELENMESİ

Poetika, diğer sanat dallarına ilişkin olarak kullanılmış olsa da, daha çok edebiyatın ve daha özelde ise şiirin odaklandığı bir alandır. Şiirin ne olduğu, onu diğer sanatlardan veya türlerden nasıl ayırabileceğimiz, hangi özelliklerin şiir türünün dışında yer alması gerektiği gibi soruları cevaplar. Bir edebi esere odaklandığımızda edebi eleştirinin sınırları içerisine girmiş oluruz halbuki edebi eserin ne olduğuna odaklandığımızda poetikanın alanına girmiş oluruz. Yeni Türk edebiyatında poetika yazan isimler araştırıldığında, öncelikle Ahmet Haşim, Orhan Veli Kanık, Necip Fazıl Kısakürek, Asaf Halet Çelebi, Salah Birsel gibi kalemler hatırlanır. Son dönemlerde yeni poetik metinler üreten ediplere rastlanmaktadır. Romancı ve şair yönleriyle tanıdığımız Murat Kapkıner, 2001 yılında yayımladığı Şiir Üzerine Bir Şeyler Söylemek adlı eseriyle poetika birikimimize yeni bir halka eklemiştir. Murat Kapkıner, poetikasında şu konular üzerinde düşünür: “Şiir nedir?, Şair kimdir?, Şiirin işlevi nedir?, Şiir nasıl yazılır?, Evrensel şiirin özellikleri nelerdir?, Şiirde anlam problemi, şairin eğitimi, şiir okuyucusu, şiirin amacı…” Bu makalede; Murat Kapkıner’in şiire getirdiği tanımlar, şaire ve şiire yüklediği işlevler, şiirin yaratım sürecinde şairin tecrübe ettiği duygular, okuyucuların şiirle ve şairle girdikleri iletişim ve bu süreçte yaşanan sorunlar, şiirde anlam problemi, şairin kendini yetiştirme süreci gibi konular doğrultusunda bilgiler verildikten sonra, Kapkıner’in Türk poetikası içerisinde nerede durduğu, poetika birikimimize neler kattığı soruları cevaplandırılmaya çalışılacaktır.

A NEW NAME IN THE HISTORY OF TURKISH POETICS: MURAT KAPKINER AND EXAMINATION OF WORK TITLED SAYING SOMETHING ON POEM

Although poetics has been used in relation to other branches of art, it is an area where more literature and more specifically poetry focuses. It answers questions such as what poetry is, how we can distinguish it from other arts or genres, what features should be included outside the genre of poetry. When we focus on a literary work, we fall within the boundaries of literary criticism, whereas when we focus on what the literary work is, we enter the field of poetics. When the names composing poetics in the new Turkish literature are searched, firstly the poets, such as Ahmet Haşim, Orhan Veli Kanık, Necip Fazıl Kısakürek, Asaf Halet Çelebi and Salah Birsel are remembered. Recently,the scholars composing new poetic texts are being encountered. Murat Kapkiner, who is known in terms of his novelist and poet aspects, added a new work to our poetic knowledge with his work titled Şiir Üzerine Bir Şeyler Söylemek published in 2001. Murat Kapkıner thinks in his poetics on the following : What is poetry ?, Who is a poet ?, What is the function of poetry ?, How is poetry composed ?, What are the characteristics of universal poetry?, The problem of meaning in poetry, poet's education, poetry reader, the purpose of poetry… ” In this article; after providing information about topics such as the definitions brought by Murat Kapkıner to poetics, the poet and the functions that the poet attributes to the poem, the emotions experienced by the poet during the creation process of poetic, communication of readers with the poetics and the poet and the problems experienced in this process, the problem of meaning in the poet, the process of poet in improving himself, it is attempted to answer the questions about the position of Kapkıner in Turkish poetics and his contribution to our poetic knowledge.

___

  • Ahmet Haşim, (1994) Bütün Şiirleri, İstanbul, Dergâh Yayınları.
  • Birsel, Salah. (1986) Şiirin İlkeleri, İstanbul, Broy Yayınları.
  • Doğan, Mehmet Can. (1990) Altı Şair Altı Poetika, Yeni Düşünce gazetesi, 1 Ağustos - 26 Ekim arası altı (6) parça tefrika.
  • Doğan, Muhammet Nur. (2002) Fuzuli’nin Poetikası, İstanbul, Ötüken Yayınevi.
  • Erdoğan, Mehmet. (2006). “Cahit Zarifoğlu’nun Şiire Dair Düşünceleri”, Kökler dergisi, sayı: 11, s.126-131.
  • Işık, İhsan. (2006) Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi C. 5., İstanbul, Elvan Yayınları.
  • Kapkıner, Murat. (1990) Not Düştüm Besmeleye, Ankara, Birleşik Yayıncılık.
  • Kapkıner, Murat. (1994) Elifbamdan Artakalan. Konya, Esra Sanat Yayınları.
  • Kapkıner, Murat. (1998) Ademin Müstesna Ölümü, İstanbul: Beyan Yayınları.
  • Kapkıner, Murat. (1999) Kimsenin Aklına Gelmeyen, İstanbul, Timaş Yayınları.
  • Kapkıner, Murat. (2001) Şiir Üzerine Bir Şeyler Söylemek, İstanbul, Beyan Yayınları.
  • Kapkıner, Murat. (tarihsiz) Anne Ben Artık İyiyim, Konya, Varide Yayınları.
  • Karaca, Alaattin. (2010) İkinci Yeni Poetikası, 2. bs., Ankara, Hece Yayınları.
  • Karataş, Turan. (2007) Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Karataş, Turan. (2010) Şiirin Ardında, İstanbul, Sütun Yayınları.
  • Kısakürek, Neci Fazıl. (1990) Çile, İstanbul, Büyük Doğu Yayınları.
  • Koç, Okan. (2008), “Yahya Kemal’in Poetikası”, Selçuk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Edebiyat Dergisi, sayı: 20, s.165-191.
  • Kolcu, Ali İhsan. (2009) İsmet Özel’in Poetikası, Erzurum, Salkımsöğüt Yayınları.
  • Kolcu, Ali İhsan. (2010) İlhan Berk’in Poetikası, Erzurum, Salkımsöğüt Yayınları.
  • Kolcu, Ali İhsan. (2010) Behçet Necatigil’in Poetikası, Erzurum, Salkımsöğüt Yayınları.
  • Maraşlıoğlu, Mehmet (2003) “Cahit Zarifoğlu’nun Poetikası”, Cahit Zarifoğlu Yürek Safında Bir Şair içerisinde, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
  • Miyasoğlu, Mustafa. (1993) Asaf Halet Çelebi, Ankara, Akçağ Yayınları.
  • Narlı, Mehmet (2007). “Cahit Zarifoğlu İçin Poetik Bir Deneme”, Hece dergisi, sayı: 126/127/128: s.160-164.
  • Okay, Orhan. (2004) Poetika Dersleri, Ankara, Hece Yayınları.
  • Sarı, Ahmet. (2006) Türk ve Alman Poetikasının Kitabı, Erzurum, Salkımsöğüt Yayınları.
  • Sazyek, Hakan. (1999) Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Garip Hareketi, 2. bs., Ankara, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
  • Sazyek, Hakan. (2001) Şiir Üzerine Şiirler, İstanbul, Perşembe Kitapları.
  • Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C. 2., (2003) 2. bs., İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
  • Tural, Sadık Kemal. (1983). “Şiirin Dünyasına Yaklaşmak”, Konevi dergisi, sayı: 10/12/13/15: s.20-22, s.8-10, s.5-9, s.10-15.
  • Uludağ, Süleyman. (2002) Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. İstanbul, Kabalcı Yayınevi.
  • Yaman, Havva Sena. (2005), “Salah Birsel’in Şiire Dair Görüşleri”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, sayı: 17, s.187-202.