TOPLUMSAL GERÇEĞİN DÖNÜŞTÜRDÜĞÜ BİREYİN RÜYA VE OYUN KISKACINDAKİ ROLÜ: DÖNÜŞÜM (DIE VERWANDLUNG

Franz Kafka, çağdaş yazarlar dünyasında yerini markalaşarak, Kafkaesk unvanıyla kalıcı kılmış ender yazarlardandır. Onun yapıtları, okurunun dünyasında gizemliliğini hala korumuş olan derinliklere ve çok boyutluluğa sahiptir. Kafka’yı anlamak ya da okumak, belli yetkinlikler gerektirdiği bilinmektedir. Bir yazarı, dünya çapında önemli kılan yaşama ve dolayısıyla okuruna armağan ettiği eserleridir. Kafka’yı farklı kılan ise, geriye bıraktığı eserlerinin bilinmesini istememesi olmuştur. Bu ise yazarı daha da gizemli bir boyuta çıkarmıştır. Burada ele alınan dönüşüm (Die Verwandlung) adlı romanı, Kafka’yı okuru nezdinde daha da kasvetli bir düzeye çıkarmıştır. Bu çalışmada yazarın, Dönüşüm adlı romanında öne çıkan olay-lar örgüsünün arka planını oluşturan oyunsu öğeler ve bunun uzantıları olan toplumsal eleştiri ve sorgulama eylemleri ele alınmıştır. Kafkaesk yazı ve anlatım tarzı postmodern edebiyat dünyasının öncü bicilerinden sayılmaktadır. Kural ötesi üslubu ile yazın sanatına yeni soluk getirmiştir. Okuru kendi anlatım sarmalında yorarak düşündüren bu tarz edebiyata da yeni derinlikler katmıştır. Dönüşüm adlı eserinde yazarın, kural dışı tiplemeler sayesinde okurun düş dünyasına yeni anlama katmanları eklemiş ve onu olası dünyanın ötesinde derinlikli kurgu dünyalarına sürüklemiştir. İronize edilmiş yaşamların oyunsu kesitleri olarak tüm figürler, gerçeğin üstünde yer tutmuştur. Gerçeküstücülüğün bariz örneği olan eser, bu yanıyla toplum, birey ve otorite açmazına özel bir bakış ve yorum getirmektedir. Yöntem olarak bu çalışmada, metin inceleme, okur odaklı okumalar ve psikanaliz yaklaşımlardan yararlanılmıştır.

THE ROLE OF THE INDIVIDUM TRANSFORMED BY SOCIAL REALITY IN THE GRIPPERLINES OF DREAM AND GAME: METAMORPHOSIS (DIE VERWANDLUNG)

Franz Kafka is one of the precious writers with his Kafkaesque title being a marker in the world of contemporary writers. His works has multidimensionality and depths which still guarded its mysteriousness in the world of reader. It is known that understand or read Kafka require certain competencies. The thing that makes a writer significant worldwide is his works being a gift to life, so to his reader. However, what makes Kafka different is his unwillingness of the knowledge of his works left behind. This has made the author even more mysterious. The novel named Metamorphosis (Die Verwandlung) discussed here has brought Kafka a more somber level in the eyes of his readers. In this study, in the author’s novel named Metamorphosis, playful elements forming background of prominent events in the novel and its extensions social criticism, actions of questioning has been considered. Kafkaesque writing and narrative style is considered to be one of the pioneers of postmodern literature. It has brought a new breath to the art of literature with its cross-rule style. It has added new depths to this kind of literature, which makes the reader think through its own spiral of expression. In his work named Transformation, the author added new layers of understanding to the reader's dream world through unconventional typing and dragged him into deeper fiction worlds beyond the possible world. All figures, as playful sections of ironized lives, occupied a place above reality. This work, which is an obvious example of surrealism, brings a special view and comment on the dilemma of society, individual and authority. As a method in this study, we have benefited from text analysis, readeroriented readings and psychoanalysis approaches.

___

  • Bauman, Z. (2011). Postmodern Etik, İstanbul: Etik Yayınları.
  • Bülbül, M. (2018). Metin ve Anlam Üzerine Düşünceler, Konya: Çizgi Kitabevi.
  • Engel, M. (2009). Kitlers Literatur Lexikon, (Hrsg. Von Heinz Ludwig Arnold), Stuttgart- Weimar: J.B. Verlag.
  • Fischer, E. (1998). Franz Kafka, (çev. Ahmet Cemal), İstanbul: Kavram Yayınları.
  • Gençtan, E. (1994). Psikodinamik Psikiyatri ve Normaldışı Davranışlar, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Huizinga, J. (2014). Homo Ludens, (çev. Mehmet Ali Kılıçbay), Ayrıntı Yayınları: İstanbul.
  • Kafka, F. (1995). Die Verwandlung, (Neuauflage), Zürich: Diogenes Verlag.
  • Kafka, F. (1995). Günlükler 1-2, (çev. Kamuran Şipal), İstanbul: Cem Yayınevi.
  • Kurt, A. (2015). Bedene Bürünmüş Bir Oyuncak: Tüketim Toplumunun Yetişkin Bebeği Barbie, Uluslararası Oyun ve Oyuncak Kongresi Bildiriler Kitabı, Atatürk Üniversitesi İletişim Fakültesi ve Açık Öğretim Fakültesi, Mayıs 2015, Erzurum.
  • Maalouf, A. (1996). Doğunun Limanları, (çev. Esin Ali Çelikkan), İstanbul: YKY.
  • Neumann, G. (2005). K.s. Verwandlungen, in: Verwandlungen, Hg. A. u. J. Assmann, in: Kitlers Literatur Lexikon, (Hrsg. Von Heinz Ludwig Arnold), Stuttgart-Weimar: J.B. Verlag.
  • Tükel, İ. (2012). Modern Örgütlerde Yabancılaşma Ve Kafka’nın “Dönüşüm” Romanının Bu Bağlamda Analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 1/2, İzmir.
  • Wagenbach K. (1997). Franz Kafka Yaşamöyküsü, (çev. Kamuran Şipal), İstanbul: Cem Yayınevi.
  • Wahrig- B. R. und Hermann U. (1987). Deutsches Wörterbuch, München: Mosaik Verlag.