İSMAİL HİLMÎ EFENDİ VEŞİİRLERİ

Hilmî Efendi, 1230/1814-1815 tarihinde Kayseri’de doğmuştur. Feyzî Efendi-zâde el-Hac Mehmed Efendi’nin oğlu Fethullah Efendi merhumun çocuğudur. Asıl adı, İsmail’dir. İlk eğitimini Sıbyan Mektebinde aldıktan sonra; Müderris-zâde Âlim Efendi ve Osman Seyfî Bey-zâde Şaban Hâmî Bey merhumdan dersler aldı. Hilmî Efendi; nükteli, sözü sağlam, şiirleri hoş ve yaratılışı sağlıklı bir yapıya sahipti. Bazı memuriyetlerde bulunmuş ise de yaşamının büyük bir bölümünü hane-i fakiranelerinde geçirmişlerdir. 1273/1856-1857 senesi Şevval ayında ve 43 yaşlarında olduğu bir sırada ehibbasıyla sabah namazı eda ederken vefat etmiştir. Bir divan oluşturabilecek kadar şiiri varmış ise de şiirleri, zayi olmuştur. Yakınlarından edinilen bilgiye göre ise şiirleri, kayıt altına alınmıştır.İsmail Hilmî Efendi’nin şu an için elimizde az sayıda şiiri mevcuttur. Bunlar arasında; 3’ü nâ-tamâm olmak kayd-ı şartıyla 8 gazel, 2 tahmis, 1 müstezat, 1 murabba, 1 tarih manzumesi, 1 koşma, 2’si nâ-tamâm olmak üzere 4 manzum mektup, hicviyeler, 1 manzume, beyitler ve hece vezniyle yazılmış şiirler sayılabilir. İsmail Hilmî Efendi, gazellerinde klasik üslubu devam ettirmiştir. Tahmisleri de aynı çizgidedir. Yazdığı şiirlerin yekûnu, klasik şiir geleneğinin devamı niteliğindedir. Yer yer hece vezniyle şiirler de yazan şair, aruzu kullanma noktasında bazı noksanlıklar gösterse de genel anlamda başarılıdır. Şiirin biçim ve içeriğine yönelik sıkıntı yaşamayan şair, akıcı bir dil ve sade bir üslup kullanmıştır. Bu makale ile İsmail Hilmî Efendi tanıtılırken; şiirleri transkripsiyon edilmiş ve literature kazandırılmıştır.

___

Ünver, İsmail. (b.y.y.). “XIX. Yüzyıl Divan Şiiri”. (b.y.y.).

Http//www. dergiler. ankara. edu. tr., (E.T. 1.11.2018).

Tanpınar, A. Hamdi. (1956). XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi.2. Baskı, İstanbul.

İsmail Hilmî. (1896). Eş’âr.Arşiv No: 06 Mil Yz FB 586, Milli Kütüphane Türkçe Yazmalar Kataloğu.