HÜSEYİN AVNİ BEY’İN HALK BİLGİSİ MECMUASI’NDAKİ NİĞDE YÖRESİNE AİT DERLEMELER

Elit kesimin bakış açısının halk ve halk kültürüne çevrilmesinin çeşitli derleme ve inceleme çalışmalarına ağırlık verilmesinin folklörün bir bilim dalı olarak tanımlanmasıyla mümkün olduğu görülmektedir. Bu bağlamda araştırmacılar halk kültürü konularına yönelerek halk bilimi araştırmlarını çeşitli metodlar doğrultusunda kurumsal çalışmalara doğru geliştirmek istedikleri için Halk Mecmuası ismiyle 1928 yılın da bir dergi çıkarmışlardır.Halk bilgisi mecmuasında Hüseyin Avni Bey tarafından yapılan geziler sırasında mahalli lehçe ile ilgili bir takım notlar alınmıştır. Elde toplanan verilerin sistematik bir bütünlük içinde olmaması yazarı düşündürmüş olmasına rağmen bilime katkısı dikkate alınarak toplanan bu verileri aktarma kararı alınmıştır.Hüseyin Avni Bey, bu çalışmasıyla Derleme Sözlüğü(Türkiye Türkçesi Ağızlar Sözlüğü) ne katkıda bulunmaktadır. Bu küçük çalışmasıyla, henüz tamamiyle teşekkül edememiş edebi lisana girmemiş olan halis Türkçe’den birkaç kelimeyi yazımıza sokabilme düşüncesindedir.Lügatimiz tamamen mahallî ve muhîtî mahiyetde ise de bunların birçoğunun hemen hemen aynı şekilde, veya az farklarla Konya, Kayseri, Ankara, Adana muhitlerinde kullanıldığını birçok delilleriyle görmekteyiz. Necîb Âsım Bey’in Kilis ve Erzurum lehçelerine dair dört-beş sene evvel vücuda getirdiği dil tetkiklerine müşâbih tetkikler vücuda geldikçe Türkçenin vücut bulmasını temin edecek faaliyetler de hazırlanmış oluyor demektedir. Halk Bilgisi Mecmuası’nda devam edecek olan bu toplama ve yoklamalarımız, eğerdil ıslahı mesaisine bir parça müessir olacak olursa, bu çalışma ve sonuçları dikkate alındığında Türkçe’nin oluşmasına yardımcı olacak bilimsel faaliyetlere zemin hazırlanması,dili gözden geçirerek bir toplum için çok önemli özellikler barındıran dil ıslahı çalışmalarına da katkıda bulunacağı açıkça görülecektir.

___

Göktürk,Hüseyin Avni,Niğde ve Muhitinde Toplanmış Kelimeler, Halk Bilgisi Mecmuası, Ankara 1928, I , 91-104.

Karabulut,Ayşe Turan,Türk Halk Bilgisi Derneği Tarafından Yayımlanan Halk Bilgisi Haberleri hakkında Kısa Bir Değerlendirme, A.Ü. Türkiyat Araştırmları enstitüsü,Erzurum,2013

Özmel, İsmail,Niğdeli Şair ve Yazarlar,Niğde Valiliği Yayınları,Niğde,2009

http://www.biyografya.com/biyografi/17668(03.01.2019,Saat: 14.00-15.00 arası)