ATTİLÂ İLHAN’IN ŞİİRLERİNDE MÜŞTEREK ARAPÇA KELİMELER

Şüphesiz ki, Cumhuriyet dönemi Türk şiirinin önemli isimlerinden biri Attilâ İlhan’dır. Edebiyatın, roman, senaryo, eleştiri, gazete, deneme gibi hemen hemen her alanında önemli eserler veren Attilâ İlhan, aslında şiirleriyle sevilmiş, edebiyatseverlerin gönüllerinde şiirleriyle taht kurmuştur. Çok genç yaşta ismini duyurmayı başaran şair, ömrünün sonuna kadar sürdürdüğü şairlik serüveninde kendine has üslubuyla unutulmamış eserler bırakmıştır. Attilâ İlhan’ın, ilk başlangıçta Türk Edebiyatının önemli şairlerinden biri olan Nazım Hikmet’in etkisinde kaldığı görülse de, daha sonraki dönemlerde kendine has üslubu ve tarzı ile halk edebiyatı ve divan edebiyatını çok başarılı bir şekilde harmanlayabilmesi onu diğer şairlerden ayıran özelliklerden biridir. Attilâ İlhan’ın klasik edebiyata ilgi duymasında Divan edebiyatını seven babası Bedri İlhan’ın da tesiri göz ardı edilemeyecek kadar büyüktür. Bu sebeple de Attilâ İlhan’ın şiirlerinde Divan edebiyatı özelliklerinini bulmak ve Osmanlıca kelimelere ve yapılara neden yer verdiğini anlamak mümkündür. Malum olduğu üzere Osmanlıca, özellikle Arapça ve Farsça kökenli kelimeler ve yapılar açısından son derece zengindir. Söz konusu makalede, şairin “kendi çizgisini oluşturma dönemini (1954-1962)” (Çelik, 2003, s. 7-13) temsil eden Ben Sana Mecburum adlı şiir kitabında geçen Arapça asıllı kelimeler incelenmeye çalışılacaktır. Özellikle, Türkçede ve Arapçada aynı manada kullanılan ortak kelimelerden ziyade Arapça aslından farklı anlamda kullanılan ortak kelimeler ele alınarak onların Arapça tercümesinde aynen kullanılıp kullanılmayacağı konusu üzerine yoğunlaşılacaktır.

COMMON ARABIC WORDS IN ATTILA ILHAN’S POEMS

Undoubtedly, one of the important names of Turkish poetry in the Republican era is Attilâ İlhan. Besides being a great poet, Attilâ İlhan contributed with his important works to almost every field of literature such as novel, script, criticism, newspaper and essay. He had also with his great poems won the heart of literature lovers. The poet, who succeeded in making his name very well-known at a very young age has, with his unique style, left unforgettable works during his journey as a poet, which he continued up until the end of his life. Although Attilâ İlhan was initially influenced by Nazım Hikmet, one of the most important poets of Turkish literature, his ability to successfully blend folk and divan literature with his unique style in later periods is one of the characteristics that distinguishes him from other poets. His father Bedri İlhan, who loves Divan literature, had great influence on Attilâ İlhan's interest in classical literature. For this reason, it is possible to find the characteristics of Divan literature in Attilâ İlhan's poems and to understand why he used Ottoman words and structures in his poems. As it is known, Ottoman language is very rich especially in terms of the words and structures of Arabic and Persian origins. In this article, the words of Arabic origin in his book of poetry “Ben Sana Mecburum”, which represents “the period of creating his own line in poetry between 1954 and 1962” (Çelik, 2003, p. 7-13) will be studied. Rather than only studying the Arabic origin common words which are used in the same sense in both Turkish and Arabic, the common words which are actually used in a different meaning in the Arabic language will be studied. Also it will be focused on whether these words are used in their Arabic translation or not.

PDF

___

Attilâ İlhan İle Şiir ve Roman Üzerine (Roportaj) (1998). Yagmur Dergisi. Ekim - Kasım – Aralık, Sayı: 1
Akın, Sunay (2005). Attilâ İlhan Sığ Sularda Hiç Yüzmedi. Esmer dergisi. Kasım ayı sayısı
Aksu, Cemal (2003). Attila İlhan, Tanzimattan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, I. YKY. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 2.baskı. s.515-518.
Aksu, Cemal (2003). Attilâ İlhan’ın Şiirlerinde Klasik Türk Edebiyatının Etkileri, s.105-122
Çelik, Yakup (2003). Attilâ İlhan Şiiri. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim (42-43), 7-13.
Çelik, Yakup (2006). Attilâ İlhan’ın Hayatı. Attilâ İlhan Kaptan’a Saygı ile (s. 11-25); Duvar’dan Kimi Sevsem Sensin’e Attilâ İlhan Şiiri. Attilâ İlhan Kaptan’a Saygı ile (s. 71-185): Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Çelik, Yakup (2007). Şubat Yolcusu – Attilâ İlhan’ın Şiiri. Ankara: Akçağ Yayınları. 2.baskı.
Çevirme, Emir Ali (2011). Attilâ İlhan Romancılığı Üzerine Kapsamlı Bir Çalışma: Romancı Yönüyle Attilâ İlhan. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları. Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, Temmuz- Aralık, 6.sayı, s. 329-334
Çürük, Yasemin (2009). Attilâ İlhan’ın Kurtlar Sofrası Adlı Romanında Geçen İkilemeler. YLT. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana
Düzgün, Oğuz (2012). Zorunlu Osmanlıca Dersi. 15.12.2012 (http://www.merhabahaber.com/author_article_print.php?id=7589) (erişim: 02.04.2015)
Ekşi, Pelin (2011). Attilâ İlhan Şiirinde Örtmece. XI. Uluslar arası Dil-Yazın-Deyişbilim Sempozyumu (Gönüllülük ve Hoşgörü), 13-14 Ekim 2011, Bildiri Kitabı, 2. Cilt, s. 178-186
Eliuz, Ülkü (2001). Attilâ İlhan’ın Şiirlerinde Postmodernist Söylemin İki Yüzü. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. s.151-162
El-maani: http://www.almaany.com
Erol, Ertan-Halis Ahmet ÖZER (2012). .Attilâ İlhan’ın Sisler Bulvarı Şiiri Üzerine Bir Tahlil Denemesi. Turkish Studies. 7/1, Kış, s.1107-1117, Türkiye
Etimoloji Türkçe: http://www.etimolojiturkce.com
Fuat, Memet (1997). Çağdaş Türk Şiiri Antolojisi – Giriş. Adam Yayınları. 11. Basım
Galip, A. (2005). Attilâ İlhan Fenomeni. Kaos GL. Sayı:61. S.5-7
Görkem, İsmail (2005). Sözün Dişleri...Türk Milletini Uyandıran Adam: Attila İlhan. 31 Ekim
Gözükaraoğlu, Didem (2011). Attilâ İlah Şiirlerinin Dili. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Edirne.
Güncel Türkçe Sözlük: http://www.tdk.gov.tr
İlhan, Attilâ (1998). Ben Sana Mecburum. Ankara: Bilgi yayınevi
İlhan, Attilâ (1998). ´Dil Devrimi, Kaçınılmazdı´, Ama!.. (http://dilsiz55.tr.gg/ATT%26%23304%3BLA- %26%23304%3BLHAN-VE-D%26%23304%3BL--Ue-ZER%26%23304%3BNE.htm) (erişim: 02.04.2015)
İlhan, Attilâ (1998). ´Dili Bir Çıkmaza Saplamışızdır´... (http://dilsiz55.tr.gg/ATT%26%23304%3BLA- %26%23304%3BLHAN-VE-D%26%23304%3BL--Ue-ZER%26%23304%3BNE.htm) (erişim: 02.04.2015)
İlhan, Attilâ (1998). ´İlk Düzeltilecek Şey!´... (http://dilsiz55.tr.gg/ATT%26%23304%3BLA- %26%23304%3BLHAN-VE-D%26%23304%3BL--Ue-ZER%26%23304%3BNE.htm) (erişim: 02.04.2015)
İlhan, Attilâ (1998). Gâzi, ´Dil Devrimi´ni, Nerede Bırakmıştı?!.. (http://dilsiz55.tr.gg/ATT%26%23304%3BLA- %26%23304%3BLHAN-VE-D%26%23304%3BL--Ue-ZER%26%23304%3BNE.htm) (erişim: 02.04.2015)
İnceimamoğlu, Murat (2008) Osmanlıca Nedir? Irfan Mektebi Dergisi Şubat, 15. Sayı (http://dergi.irfanmektebi.com/2008/02/osmanlica-nedir/) (erişim: 02.04.2015)
İspirli, Ömer Lütfi (2014). Almanca ve Türkçede Eğretileme Süreci. Doktora tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara, s.161-186
İşler, E.-İbrahim ÖZAY (2011). Türkçe-Arapça Kapsamlı Sözlük. Fecr yayınları. 3.baksı, Ankara
Karacaoğlan, Bahar Eriş (2013). .Attilâ İlhan’ın Sokaktaki Adam Romanı Üzerine Göztergebilimsel Bir İnceleme. Gazi Türkiyat. Güz, sayı:13, s.187-206
Macid Reşid El-U’eyd. Edebai Etrak Li”Kuweyt”. Kuveyt Dergisi. http://www.kuwaitmag.com/index.jsp?inc=5&id=10844&pid=1058 (erişim: 14.03.2015)
Merdan, Nusret. Qasidatan min eş-şiir el-türkî. http://www.elaph.com/Web/Culture/2010/5/557740.html (erişim: 14.03.2015)
Musa, Bağdagül (2014). Reşat Nuri Güntekin’in “Miskinler Tekkesi” ve Necip Mahfuz’un “Dilenci” Eserlerindeki Arapça Kelimelerin Karşılaştırılması. Uluslararası Türk-Arap Müşterek Değerler Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Amman: Yunus Emre Kültür Merkezi. 1.baskı
Önertoy, Olcay (2008). .Neden Yazın?. Littera Edebiyat Yazıları. 22.sayı. Haziran. s. 61-66
Önertoy, Olcay (2008). “Cumhuriyet Döneminde Roman”. Anadolu Üniversitesi: Açıköğretim Fakültesi. 8.ünite. s. 115- 135
Örgen, Ertan (2008). 1940 Sonrası Türk Şiirinde Ölüm. TÜBAR. XXIV. Güz. 2008, s.159-175
Özcan, Ahmet (2005). .Attila İlhan da gitti, 'Kim Kaldı?'. Haber10 gazetesi. 11 Ekim (http://www.merhabahaber.com/author_article_print.php?id=10789) (erişim: 02.04.2015)
Özher, Sema (2009). Romancı Yönüyle Attilâ İlhan. Ankara: Akçağ yayınları
Parmaksız, Mehmet Nuri (2007). Serbest Şiiri Yanlış mı Anladık https://groups.yahoo.com/neo/groups/SevgiyleKalin/conversations/topics/11390 (erişim: 25.02.2015)
Sazyek, Hakan (2009). Attilâ İlhan’ın Sokaktaki Adam’ı: Hasan. Kitap-lık. Yapı Kredi Yayınları. s. 133. Aralık, s. 91-104
Şençağlar, Begüm vb. (2004). A’dan Z’ye Attilâ İlhan. (proşe çalışması). Özel Ege Lisesi. ss. 1-14
Türkiye Gazetesi. 5 Kasım 1997 (http://w3.balikesir.edu.tr/~iacar/osmanlica.htm) (erişim: 02.04.2015)
Yılmaz, Enser (2014). Türk Şiirinde “Otel” İmgesi: Karşılaştırmalı Bir Çalışma, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi (ASOS Journal: The Journal of Academic Social Science), yıl: 2, sayı: 7, Aralık, s. 176-187
Yılmaz, Eray (2012). Attila İlhan'ın Şiir Atlası. Evrensel Kültür (252), s. 12-15

Turkish Studies - Language and Literature-Cover

ISSN: 2667-5641
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ