AHMET MİTHAT’IN UNUTULAN BİR ROMAN TERCÜMESİ: KONAK

Batı etkisindeki Türk edebiyatının kurucu isimlerinden biri olan Ahmet Mithat’ı çağdaşı yazarlardan ayıran en önemli özelliği ortaya koyduğu çok sayıda eserdir. Bu eserlerin bir kısmı telif eserlerken bazıları da tercüme romanlardan oluşmaktadır. Ahmet Mithat’ın, Alman yazar Adolf Mützelburg’dan çevirdiği Konakadlı eser gerek Kafkasya’yı konu edinmesi gerekse ön sözünde ortaya attığı yeni tekliflerle dikkat çekici özelliklere sahiptir.Ahmet Mithat, bu tercüme romanın ön sözünde, bu eserin aynı zamanda Avrupa edebiyatlarında görülen ancak bizim edebiyatımızda herhangi bir örneği bulunmayan “sa’y-i müşterek/kolebrasyon” yani “ortak çalışma” usulünü de edebiyatımıza getireceğini belirterekKonak’ın edebiyatımızda bu yolla yazılan ilk örnek olacağını dile getirir. Ortak çalışma usulü hakkında bilgiler veren yazar, kendisinin de Vizantel Paşa’yla birlikte çalışarak böyle bir tercüme eser yazdıklarını ifade eder ve böyle bir çalışmanın gerekliliklerini ortaya koyar. Ahmet Mithat; Vizantel Paşa’nın Almanca, kendisinin Türkçe bildiğini böylece iki yazarın bir araya gelerek ortak bir eser ortaya koyduklarını ifade eder. Mithat, Avrupa edebiyatında bu yolla yazılmış çok sayıda eser olduğunu belirtir ve Türk edebiyatında bu yolla yazılmış eserlerin ortaya çıkacağını ümit eder. İlk olarak Tercüman-ı Hakikat gazetesinde tefrika biçiminde yayımlanan eser aynı yıl içinde -1296 yılında- Kırk Ambar Matbaası’nda 354 sayfalıkmüstakil bir eser olarak cep boy ebatlarında yayımlanır.

PDF

___

Ahmet Mithat. (2005). Dürdane Hanım, Ankara: Akçağ Yayınları.

Ahmet Mithat. (2018). İstibşar-Amerika’da Neşr-i İslam Teşebbüsü, Konya: Çizgi Kitapevi.

Ahmet Mithat. (2017). Kafkas, İstanbul: DergâhYayınları.

Ahmet Mithat. (1296). Konak Yahut Şeyh Şamil’in Kafkasya Muharebatından Bir Hikâye-i Garibe, İstanbul: Kırk Ambar Matbaası.

Ahmet Mithat (2017b). Letaif-iRivayat,İstanbul: Çağrı Kitapevi.Bargan Hüseyin (2002). “Ahmet Mithat Efendi ve İdil-Ural Türkleri”, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara: sayı 13.

Berzeg Sefer E. (1995). Kafkas Diasporasında Edebiyatçılar ve Yazarlar Sözlüğü, İstanbul: Nart Yayıncılık.

Daşçıoğlu Yılmaz, Koç Okan (2009). “Batı Tarzı Türk Hikâyesinin Doğuşu Ve Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Ana Temalar”, Turkish StudiesInternational Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140, (4 /1-I) Ankara-Turkey.

Demirci Neşe (2012).Tercüman-ı Hakikat Gazetesi (1-1500. Sayılar) İnceleme Ve Seçilmiş Metinler, basılmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.

Demircioğlu Cemal (2005). From Discourse to Practice: Rethinking “Translation” (Terceme) and Related Practices of Text Production in the Late Ottoman Literary Tradition, basılmamış doktora tezi, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.

Demircioğlu C. (2009). “Translating Europa: The Case of Ahmet Mithat as an Ottoman Agent of Translation”, Agents of Translation, Philadelphia: John Benjamin Publishing Company.

Durgun H. H. (2015) Ahmet Mithat Efendi ve Edebiyat, İstanbul: Dergah Yayınları.

Enginün İ. (2006). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Yeni Türk Edebiyatı, İstanbul: Dergah Yayınları. Fatih Kerimi (1912). “Ahmet Mithat ve Şimal Türkleri”, Türk Yurdu, sayı 30, İstanbul.

Gökçek F. (2017). Küllerinden Doğan Anka-Ahmet Mithat Efendi Üzerine Yazılar, İstanbul: Dergah Yayınları.

Gündoğdu A. (2014). “Türk Dünyasında Milli Egemenlik Fikrinin Gelişimi”, Belgi, (8/II).

Koç Canan Olpak (2013). “Don Kişot ve Daniş Çelebi”, Turkish StudiesInternational Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140 (8/4) Ankara-Turkey.

Kudret Cevdet(1962). Ahmet Mithat, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Küçük Deniz Aktan(2010). “Kariîn ile Hasbihâl”: Mukaddimelerinin Işığında Ahmet Mithat Üzerine Bir Deneme”, Turkish StudiesInternational Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140 (5/2) Ankara-Turkey.

Savaş Kudret (2018) “Ahmet Mithat’ın Kaleminden Amerikalı Bir Mühtedi: A.R. Webb Ve İstibşar”,TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, (6/13)

Savaş Kudret (2018). Ahmet Mithat’ın Eserlerinde Oksidentalist Bakış Açısı, basılmamış doktora tezi, Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi.

Savaş Kudret (2019), Konak Yahut Şeyh Şamil’in Kafkasya Muharebatından Bir Hikâye-i Garibe, Konya: Çizgi Kitabevi.

Tanpınar A. Hamdi. (2006).19.Asır Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: DergâhYayınları.

Vizantel (1294). Asya’da Çernayef ve Türk Kahramanları, İstanbul: Hakikat Matbaası.

İnternet Kaynakları

https://www.worldcat.org/identities/lccn-nr99021323/29.01.2019.http://isamveri.org/pdfosm/D00882/1932_355/1932_355_HAMDIA.pdf 29.01.2019.

https://www.deutsche-biographie.de/pnd117182168.html#adbcontent29.01.2019.

https://portal.dnb.de/opac.htm?method=showNextResultSite¤tResultId=%22Adolf %22+and+%22M%C3%BCtzelburg%22%26any¤tPosition=4018.02.2019.

Turkish Studies - Language and Literature-Cover

ISSN: 2667-5641
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ