Yusuf Atılgan’ın hikâyelerinde Köy

Yusuf Atılgan (1921-1989), hikâyelerini “Bodur Minareden Öte” (1960) başlığı altında kitaplaştırmıştır. Kitap, “Kasabadan”, “Köyden” ve “Kentten” başlıklı üç bölümden oluşur. Bu çalışmada kitabın “Köyden” başlıklı ikinci bölümünü oluşturan “Tutku”, “Kümesin Ötesi”, “Dedikodu” ve “Yük” isimli hikâyelerdeki mekân unsuru incelendi. Mekân incelenirken hikâyede olayların geçtiği yer, kişilerin sosyal çevreleri ve fizikî ortamları üzerinde duruldu. Her hikâye ayrı ayrı incelendikten sonra genel bir değerlendirmeye gidildi. Atılgan‟ın hikâyelerinde köy; kişiler için baskıcı ve dar bir sosyal çevrenin olumsuz fizikî şartlarla buluştuğu bir yerdir. Hikâye kişileri rüyalarını gerçekleştirmek bakımından imkânsızlıkla kuşatılmışlardır. Bu sebeple bir kaçışı arzularlar.

The Vîllage in the stories by Yusuf Atılgan

Yusuf Atılgan (1921-1989) collected his stories in a book named “Bodur Minareden Öte” (Beyond the Shortie Minaret) (1960). The book consists of three volumes, “Kasabadan” (From the Town) “Köyden” (From the Village) and “Kentten” (From the City). The space element in four stories of the second volume, -“Tutku”(Passion), “Kümesin Ötesi” (Beyond the Coop), “Dedikodu” (Gossip) and “Yük” (Load)- has been analyzed in this study. The place of the events, milieu and physical environments of the persons have been dwelled on as parts of the space. İnitially the stories have been analyzed one by one, afterwards an overall evaluation has been done. In the stories by Atılgan the village is a place that an oppressive and narrow milieu and a negative physical environment existed together. The persons of the stories can not achieve their goals. Because of that they long for an escape.

PDF

___

AKATLI, Füsun (2005). “Öyküleriyle Yusuf Atılgan”.İmge Öyküler, Yıl 1, Sayı 2, Nisan Mayıs 2005, s. 64-68. http://www.imge.com.tr/imgeoykuler/2/fusun_akatli.pdf
AKINCI, Gündüz (1961). Türk Romanında Köye Doğru. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Yayımları.
ATILGAN, Yusuf (2002). Bütün Öyküleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
BATUR, Enis (1995). “anayurt oteli” için angiographie, Yazının Ucu. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
BAYKURT, Fakir (1976). “Ne Çıktı “Köy Romanı” Tartışmasından?” Yeni Toplum, Sayı: 3, Şubat 1976, s.50-58. http://e-kutuphane.egitimsen.org.tr/pdf/889.pdf
BAYRAK, Mehmet (2000). Köy Enstitüleri ve Köy Edebiyatı. Ankara: Özge Yayınları.
TÜKEL, Turhan (1960). Beş Romancı Köy Romanı Üzerinde Tartışıyor. İstanbul: Düşün Yayınevi.
DİZDAROĞLU, Hikmet (1992). “Bodur Minareden Öte”, (Varlık, 1 Şubat 1961) Yusuf Atılgan‟a Armağan, haz.: Turan Yüksel vd., s. 173-176. İstanbul: İletişim Yayınları.
GÜRBİLEK, Nurdan (1995). Yer Değiştiren Gölge. İstanbul: Metis Yayınları.
İLERİ, Selim (1992). “Yusuf Atılgan İçin” (Argos, Kasım 1989, sayı: 15), Yusuf Atılgan‟a Armağan, haz.: Turan Yüksel vd., s. 88-89. İstanbul: İletişim Yayınları.
KANBOLAT, Yahya (2008). “Gerçekçi Türk Yazınının Başlangıcı”, Memleketin Sahipleri (Mahmut Makal), s. 1-5. İstanbul: Literatür Yayınları.
KAPLAN, Ramazan (1988). Cumhuriyet Dönemi Türk Romanında Köy. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
KARABELA (ŞERMET), Sevim (2007). Fakir Baykurt (Hayatı ve Romanları Üzerine Bir İnceleme). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı doktora tezi, Ankara.
KARAÖMERLİOĞLU, Asım (2006). Orada Bir Köy Var Uzakta, Erken Cumhuriyet Döneminde Köycü Söylem. İstanbul: İletişim Yayınları.
KODAL GÖZÜTOK, Türkan (2006). Atatürk Dönemi (1923-1938) Türk Hikâyeciliğinde Anadolu. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı doktora tezi, Ankara.
KORKMAZ, Ramazan (1997). Sabahattin Ali, İnsan ve Eser. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
KORKMAZ, Ramazan (2007). “Romanda Mekânın Poetiği”, Edebiyat ve Dil Yazıları (Mustafa İsen‟e Armağan), s. 399-415. Ed.: Ayşenur Külahlıoğlu İslam ve Süer Eker. Ankara.
KUTLAR, Onat (1992). 25 Ekim 1959 tarihli mektubu, Yusuf Atılgan‟a Armağan, haz.: Turan Yüksel vd., s. 88-89. İstanbul: İletişim Yayınları.
MUTLUAY, Rauf (1992). “Bir Yazarın Dünyası” (Cumhuriyet, 20 Aralık 1973), Yusuf Atılgan‟a Armağan, haz.: Turan Yüksel vd., s. 187-194. İstanbul: İletişim Yayınları.
ÖNERTOY, Olcay (1984). Türk Roman ve Öyküsü. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
TOMUR, Sevil (2002). Klişelerden Uzak Bir Köy Romancısı: Abbas Sayar. Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü, yüksek lisans tezi, Ankara.
RATHBUN, Carole (1972). The Village in the Turkish Novel and Short Story, 1920 to 1955. Paris: Mouton.
ŞAHAN, Halil (1992). “Yusuf Atılgan‟ın Masalları” Yusuf Atılgan‟a Armağan, haz.: Turan Yüksel vd., s. 353-356. İstanbul: İletişim Yayınları.
YANARDAĞ, Mehmet Fetih (2005). Fakir Baykurt‟un Hikâye ve Romanlarının Tema ve Yapısı Üzerine Bir İnceleme. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü doktora tezi, Malatya