YAZMAYA HAZIRLIK TEMELİNDE YAZI-ÇİZGİ ÇALIŞMALARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ: KIBRIS ÖRNEĞİ

Bu araştırmada, yazmaya hazırlık temelinde okul öncesi ve ilköğretim 1. sınıf öğretmenlerinin yazı-çizgi çalışmalarına ilişkin görüşleri incelenmiştir. Öğretmen görüşleri dört başlık altında ele alınmıştır: "yazmaya hazırlıkta öğretme-öğrenme süreci", "yazmaya hazırlık konusuna ilişkin sorunlar ve olumlu yönler", "dik temel yazı ve eğik el yazısı konusundaki görüşler" ve "yazmaya hazırlık konusundaki öneriler". Tez, nitel araştırma desenlerinden biri olan "durum çalışması"na (bütüncül çoklu durum deseni) göre yapılandırılmıştır. Amaçlı örneklemeyöntemi temel alınmış ve "kolay ulaşılabilir durum örneklemesi" kullanılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin 22'si okul öncesi, 14'ü ise ilkokul 1. sınıf öğretmenidir ve tümü de Kıbrıs'ın Lefkoşa ilçesinde görev yapmaktadır. Çalışmada, araştırmacılar tarafından hazırlanan "yarı yapılandırılmış görüş formu"kullanılmış ve toplanan verilerin incelenmesinde ise "içerik analizi" tekniğinden yararlanılmıştır. Sonuçta, araştırmanın en önemli bulgularından biri, araştırmaya katılan okul öncesi ve ilkokul 1. sınıf öğretmenlerinin yüksek oranda dik temel yazıyı tercih etmeleri ve eğik el yazının öğretimine karşı çıkmalarıdır. Okul öncesi ve ilkokul öğretmenlerinin Kıbrıs'taki öğretim programlarına ilişkin bilgi düzeylerinin yetersiz olduğu görülmüştür. Her iki öğretmen grubu, yazı-çizgi çalışmalarında ders kitabının önemli ve gerekli olduğu üzerinde fikir birliğine sahiptirler. Ancak, yazı-çizgi çalışmalarının ne sıklıkta gerçekleştirildiği ve çalışmalara ne kadar süre ayrıldığı konusunda farklı görüşler ortaya konmuştur. Araştırma bulgularından hareketle, okul öncesi öğretmenleri ile 1. sınıf öğretmenlerinin özellikle yazmaya hazırlık sürecinde işbirliği içinde çalışmaları önerilmektedir

THE VIEWS OF TEACHERS IN EMERGENT LITERACY ABOUT WRITING ACTIVITIES: NORTH CYPRUS CASE

In this research, “The views of pre-school and first year primary school teachers in emergent literacy about writing activities” is examined. The views of teachers are analyzed under four headings. These are: teaching-learning process in emergent literacy, the problems and positive sides of emergent literacy, the views about basic and hand writing, suggestions about emergent literacy. The research is configured according to one of the qualitative research models which is case study. Purposive sampling is taken as fundamental and convenience sampling is used. 22 of the teachers who attended the research are pre-school teachers, 14 of them are first year primary school teachers and all of them are working in Nicosia in Cyprus. Semi structured interview form was used by the researchers in this research and data was obtained. Content analysis technique is used to analyze the obtained data. As a result, in preference of basic and hand writing, there is a high proportion of view in favor of hand writing among the pre-school and first year primary school teachers. One of the most important finding of this resarch is that the knowledge of pre-school and first year primary school teachers about the curriculum is insufficient. Both pre-school and first year primary school teachers stated the necessity of course books in getting ready to learn how to read and write. The differences are observed in the views of teachers about the frequency and duration of writing activities. When the expectations of pre-school teachers and first year primary school teachers are evaluated, it is observed that working cooperatively is considered important

PDF

___

Akyol, H. (2000). Yazı öğretimi. Milli Eğitim Dergisi, 146. http://dhgm.meb.gov.tr/ yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/146/akyol.htm adresinden 13 Şubat 2013’te alınmıştır.
Akyol, H. (2007). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi, 6. Baskı. Ankara: PegemA Yayıncılık
Akyol, H. ve Duran, E. (2010). Ana sınıfında yazıya hazırlık eğitimi almanın ilköğretim birinci sınıf yazı öğretimine etkisi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6, 91-98
Altıparmak, S. (2010). Erken çocukluk döneminde ebeveynlerin okuma-yazmaya hazırlık konusundaki görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Arslan, D. ve Ilgın, H. (2010). Öğretmen ve öğrencilerin bitişik eğik yazı ile ilgili görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 69–92.
Aslan, C. ve Güneyli, A. (2008). Türk dili ve edebiyatı öğretmen adaylarının öğretim ortamlarında karşılaştıkları sorunlara yönelik görüşleri, 1st International Turkish Education and Teaching Conference, 27-28 Mart, Doğu Akdeniz Üniversitesi, Gazi Mağusa-Kıbrıs.
Aşıcı, M. (2009). Determination of foundational literacy knowledge and skills of students attending preschool education. Reading Improvement. 3(46), 147-167.
Babayiğit, S. ve Konedralı, G. (2009). KKTC’deki ilk okuma-yazma öğretimi ile ilgili uygulamalar ve bunlara ilişkin öğretmen görüş ve değerlendirmeleri, Kıbrıs. http://eprints.uwe.ac.uk/8426/ adresinden 15 Şubat 2013’te alınmıştır.
Baştaş, M. (2007). Okul öncesi dönemde okuma yazmaya hazırlık çalışmalarına yönelik öğretmen yeterliliklerine ilişkin algılar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kıbrıs.
Bay, D. N. (2008). Ana sınıfı öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık çalışmalarına ilişkin yeterlilik algılarının belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Bayburtlu, Y. S. (2015). 2015 Türkçe dersi öğretim programı ve 2006 Türkçe dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(15), 137-158, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8817, Ankara-Turkey.
Belet Boyacı, Ş. D. ve Yaşar, E. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarına göre 4+4+4 biçimindeki yapılanmanın okuma yazma öğretimine etkileri. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(11), 275-292, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/Turkish Studies.8584, Ankara-Turkey.
Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi: Teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Bozpolat, E. (2015). Türkçe öğretmen adaylarının dört temel dil becerisine ilişkin metaforik algıları. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(11), 313-340, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8552, Ankara-Turkey.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, Ş. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Çelenk, S. (2008). İlköğretim okulları birinci sınıf öğrencilerinin ilk okuma ve yazma öğretimine hazırlık düzeyleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 1.
Demirel, Ö. (2009). Öğretme sanatı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Dunsmuir, S. & Blatchford, P. (2004). Predictors of writing competence in 4 to 7 year old children. British Journal of Educational Psychology, 74, 461-483.
Ergin, T. (2010). Okuma yazmaya hazır oluş ve okul olgunluğu. http://www.terakki.org.tr/rehberlik/ files/tamer_ergin_okul_olgunlugu.pdf adresinden 5 Aralık 2012’de alınmıştır.
Fırat, F. (2002). Bugün ne yapalım? İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
Gül, E. D. ve Bal, S. (2006). Anasınıfı öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık çalışmalarına ilişkin bakış açıları, sınıf içi kullanılan materyal ve etkinlikler ile çocukların okuma yazmaya ilgilerinin incelenmesi. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, 1(2), 33-51.
Güleç, G. (2008). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin okuma-yazmaya hazırlık çalışmaları ile ilgili görüş ve uygulamaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
Güleryüz, H. (2004). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi, 7. Baskı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Güneyli, A. (2006). Kitap incelemesi: Yine Yazı Yazıyoruz, İlköğretim Online, 5(2), 50-52. http://ilkogretim-online.org.tr. başlıklı siteden (21 Şubat 2016’da) erişim sağlanmıştır.
Güneyli, A. ve Akıntuğ, Y. (2012). Kitap kavramına ilişkin zihinsel imgeler (Yakın Doğu Üniversitesi örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3): 1769-1790.
Gürel, Z., Temizyürek, F. ve Şahbaz, N. K. (2007). Çocuk edebiyatı. Ankara: Öncü Kitap.
Girgin, Ü. (2007). Okumaya hazırlık etkinlikleri. Çocukta Dil ve Kavram Gelişimi, (Ed. Seyhun Topbaş). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
Kandır, A., Şahin, F., Dilmaç, B., Yazıcı, E. (2010). İlköğretime geçiş sürecinde okuma yazmaya hazırlık çalışmaları, 9. Sınıf Öğretmenliği Eğitim Sempozyumu, Elazığ- Türkiye.
Karaman-Kepenekçi. Y. (2005). Citizenship and human rights education: A comparison of textbooks in Turkey and The United States, International Journal of Educational Reform, 14(1), 73- 88.
Keskinkılıç, K. ve Keskinkılıç, S. B. (2005). Türkçenin temel becerileri ve ses temelli cümle yöntemi ile ilk okuma yazma öğretimi. 1. Baskı, Ankara: Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti.
Lynch, J. (2009). Preschool teachers’ beliefs about children’s print literacy development. Early Years, 29(2), 191–203.
MEB, (2015).Temel eğitim program geliştirme projesi çalışmaları (TEPGP),http://www2.mebnet. net/?q=node/1464.Erişim tarihi: 6 Şubat 2016.
Memiş, A. D. ve Harmankaya, D. (2012). İlköğretim okulu 1.sınıf öğrencilerinin bitişik eğik el yazısı hataları ile görsel algı düzeylerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 136-150.
Molfese, V. J., Beswick, J., Molnar, A. & Vessels, J. J. (2006). Alphabetic skills in preschool: A preliminary study of letter naming and letter writing. Developmental Neuropsychology, 29(1), 5–19.
Neuman, S. B. & Dickinson, D. K. (2001). Handbook of early literacy research, New York: Guilford Press.
Oğuzkan, A. F. (1997). Çocuk edebiyatı, 5. Basım. Ankara: Emel Matbaacılık.
Oktay, A. ve Kerem, E. A. (2001). Okul öncesi dönem (5-6 yaş) çocuklarına yönelik okumaya hazırlık programı etkisinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Öz, M. F. ve Çelik, K. (2007). Uygulamalı yazma öğretimi, 6. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
Pehlivan, D. (2006). Okul öncesi eğitim alan ve almayan öğrencilerin ilk okuma yazmaya geçiş sürecinin, öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Raban, B. & Ure, C. (2000). Literacy in the preschool. In Hayden (Ed.), Landscapes In Early Childhood Education, New York: Peter Lang.
Razon, N. (2010). İlkokul öncesinde okumaya hazırlık. Çocuk, Genç ve Aile Danışmanlık Merkezi, Ekip Norma Razon, www.ekipnormarazon.com adresinden 5 Aralık 2012’de alınmıştır.
Schlagal, B. (2007). Best practices in spelling and handwriting. In S. Graham, C. MacArthur & J. Fitzgerald (Eds.), Best practices in writing instruction (pp. 179-201). New York: Guildford Publishers.
Sever, S. (2008). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayıncılık.
Sönmez, V. (2010). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. Ankara: Anı Yayıncılık.
Şahin, A. (2012). Bitişik eğik yazı öğretiminde karşılaşılan problemler. Eğitim ve Bilim, 37(165): 168-179.
Şimşek, Ö. (2011). 60-72 aylık çocukların yazı farkındalığı ve yazmaya hazırlık becerilerinin gelişiminde okuma yazmaya hazırlık programının etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Tafa, E. (2008). Kindergarten reading and writing curricula in the European Union. Literacy, 42(3), 162-170.
Tavşancıl, E. ve E. Aslan (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Tuğluk, İ. H., Kök, M., Koçyiğit, S., Kaya, H. İ. ve Gençdoğan, B. (2008). Okul öncesi öğretmenlerinin okuma-yazma etkinliklerini uygulamaya ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 72-81.
Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 6(24): 543-559.
Üstün, E. (2007). Okul öncesi çocuklarının okuma yazma becerilerinin gelişimi. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Yangın, B., (2007). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki altı yaş çocuklarının yazmayı öğrenmeye hazır bulunuşluk durumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 294-305.
Yıldırım, A. ve H. Şimşek (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.