YAYINLARDA YER ALAN OKUL YÖNETİCİLERİNİN YETERLİKLERİNİN ANALİZİ (ULAKBİM 2004-2016)
Toplumların değişme hareketlerini başlatan, bireyleri sosyal hayata hazırlayan, bireylere kuramsal ve uygulamaya dönük bilgilere vererek yeni neslin de bilgi birikimine sahip olmasına katkı sağlayan okulların yönetilmesinde okul yöneticilerine büyük rol düşmektedir. Bu bağlamda, okul yöneticilerinin okul sistemi içerisinde yer alan en yakın birimden okul çevresinde yer alan en uzak birime kadar birçok noktada çeşitli yeterliklere sahip olması gerekebilir. Bu çalışmada okul yöneticilerinin yönetsel yeterlikleri üzerine yapılan yayınların doküman analizi yöntemiyle incelenmesi amaçlanmıştır. Okul yöneticilerinin yönetsel yeterlikleriyle ilgili olarak Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM) veri tabanında tam metinlerine ulaşılabilen 45 makalenin tamamı üzerinde çalışılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre, okul yöneticilerinin yönetsel yeterlikleri ile ilgili yapılan çalışmalarda kullanılan anahtar sözcükler bağlamında öne çıkan yeterlikler "Liderlik, İletişim, Değişim Yönetimi, Teknolojik Yeterlikler, İnsan Kaynakları Yönetimi, yeterlikleridir. Ayrıca, bu çalışma sonucunda okul yöneticilerinde en fazla yer alan yeterlikler ile yöneticilerin en az sergilediği yeterlikler ilgili alan yazından faydalanılarak altı tema altında toplanmıştır. Bu temalar, Kaynak Yönetimi, Duygusal-sosyal yeterlikler, Kişisel-Ahlaki Yeterlikler, Teknik Yeterlikler, Eğitimsel-Öğretimsel Yeterlikler ve Örgütsel Yeterliklerdir. Bu çalışma sonrasında ortaya çıkan temaların ve bu temalar altındaki yeterliklerin tümü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı altında yer alan lisansüstü programların çalışma alanları arasındadır. Buradan hareketle, okul yöneticilerinin atanmasında Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı altında yer alan lisansüstü programlardan alınacak mezuniyet derecesi şartının aranması önerilmektedir
THE ANALYSIS OF THE SCHOOL ADMINISTRATORS' COMPETENCIES IN LITERATURE (ULAKBİM 2004-2016)
Schools can initiate the change movement of the societies, prepare the individuals for life and contribute new generations to have theoretic and operative knowledge. In the administration of the schools, administrators have a crucial role. In this context, school administrators should embody several managerial competencies from the nearest unit in the school and to the furthest unit in the school environment. The aim of this study is identifying the most featured managerial competencies of the school administrators by examining the related academic publications. The full-text academic publications on managerial competencies of the school administrators are searched on Turkish Academic Network and Information Center (ULAKBİM). After the search, 45 full-text academic publications are obtained and this study is conducted on these academic publications. Document analysis is used in the analysis of the academic publications. According to the results of this study “leadership, communication, change management, technological competencies, human resource management, emotionalsocial competencies and conflict management” are among the most used key words in these academic publications. Moreover, at the end of this study, the commonly used and neglected managerial competencies of school administrators are collected under six dimensions with the help of related literature. These dimensions are Resource Management¸ Emotional-social Competencies, Personal-ethical Competencies, Technical Competencies, Instructional Competencies and Organizational Competencies. All these dimensions and the competencies under these dimensions are among the study subjects of Graduate Schools of Educational Sciences. Thus, it can be suggested that the graduation from Graduate Schools of Educational Sciences may be a criterion in the assignment of the school administrators.
___
- Akbar, A. (2012). The Crucial Role of Leadership in Organizations: A Review of Literature. International Journal of Independent Research and Studies, 1(4), 153-161.
- Akın, U. (2014). Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice], 20(2), 125-149. doi: 10.14527/kuey.2014.006
- Aydın, M. (2005). Eğitim Yönetimi. Ankara: Hatipoğlu Yayınları.
- Balkar, B., Şahin, S. (2012). Okul müdürlerinin bilgi yönetimi süreç yeterliklerinin ve liderlik becerilerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. 1(2), 178-188.
- Bursalıoğlu, Z. (1981). Eğitim yöneticisinin yeterlikleri. İlköğretmen okulu müdürlerinin yeterliklerine ilişkin bir araştırma. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
- Bursalıoğlu, Z. (2013). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegem Akademi.
- Caruso, D. R. & Salovey, P. (2010) Yönetimde duygusal zeka. Özel Baskı. İstanbul: Crea Yayıncılık.
- Combs, A. W., Miser, A. B., & Whitaker, K. S. (1999). On Becoming a School Leader: A PersonCentered Challenge. USA: ASCD.
- Daft, R. L. & Marcic, D. (2006). Understanding Management. USA: Thomson South -Western.
- Drucker, P. F. (2006). The Effective Executive. New York: HarperCollins.
- Erçetin, Ş. Ş. (1997). Educational Reform and the Personal Traits Looked For At School Managers as Leaders Who Will Perform the Reform in Turkey. Eğitim Yönetimi, 3(2), 173-198.
- Erçetin, Ş. Ş. (1997). İlköğretim okullarında yöneticilerin vizyon geliştirmeye ilişkin tutumları. 21. Yüzyılda Liderlik Sempozyumu.
- Erçetin, Ş. Ş. (2001). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin 21. Yüzyıl İçin Kişisel Vizyonları. Eğitim ve Bilim, 26(120), 37-43.
- Ertürk, S. (1994). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Meteksan Yayınları.
- Everard, K. B., Morris, G., & Wilson, I. (2004). Effective School Management. Thousand Oaks, California: PCP Ltd.
- Gibbs, N. (1995). The EQ factor. From Time magazine, 2, 60–66.
- Gümüşeli, A. İ. (2001). Çağdaş Okul Müdürünün Liderlik Alanları. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 7(4), 531-548.
- Hebert, Elizabeth B. (2011). The Relationship between emotional intelligence, transformational leadership, and effectiveness in school principals. Educational Policy Studies Dissertations. Department of Educational Policy Studies, Georgia State University, Atlanta, USA.
- Karaman, F. (2008). Ortaöğretim okullarında görev yapan okul müdürlerinin göstermiş olduğu liderlik ve etkili yöneticilik davranışları. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
- Kıranlı, S. (2012). Okul müdürlerinin yönetimle ilgili davranış biçimleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 69-088.
- Koçel, T. (2010). İşletme Yöneticiliği. İstanbul: Beta.
- Koşar, D., Altunay, E., & Yalçınkaya, M. (2014). The Difficulties of Female Primary School Administrators in the Administration Process and Solution Suggestions. Educational Sciences: Theory & Practice, 14(3), 905-919.
- Memduhoğlu, H. B. (2010). Yönetim Düşüncesinin Evrimi ve Yönetişim. H. B. Memduhoğlu içinde, Yönetimde Yeni Yaklaşımlar (s. 2). Ankara: Pegem Akademi.
- Özdemir, M. (2015). Yönetim Süreçleri. U. Akın içinde. Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi (s.170). Ankara: Pegem Akademi
- Özdemir, S. (2013). Eğitim Yönetiminin Alanı ve Kapsamı. S. Özdemir içinde, Eğitim Yönetiminde Kuram ve Uygulama (s. 5). Ankara: Pegem.
- Özdemir, S., Sezgin, F., & Yalın, H. İ. (2012). Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Nobel.
- Robbins, S. P., & Coulter, M. A. (2012). Management. Prentice Hall.
- Schermerhorn, J. R. (2008). Management. USA: John Wiley & Sons.
- Sezgin, F. (2013). Sosyal Bir Sistem Olarak Okul. S. Özdemir içinde, Eğitim Yönetiminde Kuram ve uygulama (s. 88). Ankara: Pegem Akademi.
- Shuayto, N. (2001) A study evaluating the critical managerial skills corporations and business schools desire of MBA graduates. Doctoral dissertation, Wayne Huizenga Graduate School of Business and Entrepreneurship, Florida, USA.
- Stone, H., Parker, J. D., & Wood, L. M. (2005). Report on the Ontario principals’ council leadership study. Ontario, Canada: Ontario Principals’ Council.
- Singh, Y. K. (2008). Philosophical Foundation of Education. New Delhi: APH Publishing.
- Şenel, A. (2008). Eğitimin Temel Kavramları. M. Gültekin içinde, Eğitim Bilimine Giriş (s. 3). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Şimşek, H., & Yıldırım, A. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
- Şimşek, Y. (2013). Eğitim Yönetimi. C. Bayrak içinde, Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Terzi, Ç. (2013). Okul Yönetimi. C. Bayrak içinde, Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi (s. 106). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Töremen, F., & Kolay, Y. (2003). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Sahip Olması Gereken Yeterlikler. Milli Eğitim Dergisi(160).
- Waldron, N. L., McLeskey, J., & Redd, L. (2011). Setting the Direction: The Role of the Principal in Developing an Effective, Inclusive School. Journal of Special Education Leadership, 24, 51-60.
- Winn, Bradley. (2014). Powerful Leaders and Punishment in the Workplace: Does Might Make Right? People & Strategy. 36(4), 9-11.
- Yıldırım, N., & Aslan, B. (2008). İlköğretim okulu müdürlerinin yeterlikleri ile öğrenme stillerine ilişkin bir araştırma (Tokat ili örneği). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(24), 238-255. Yıldırım, N., Eriçok, B., (2015). “Okul Yöneticilerinin Duygusal Zekâ ve Yönetsel Yeterlilik Düzeyleri Arasındaki İlişki: Nevşehir İli Örneği / The Relationship Between School Principals’ Levels Of Emotional Intelligence And Managerial Competence: The Case Of Nevşehir”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Şefik Yaşar Armağanı), Volume 10/11 Summer 2015, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8461, p. 567-592.