209113

YAS PSİKOLOJİSİ: YAS VE DİNDARLIK İLİŞKİSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR ARAŞTIRMA

Bu çalışma, yas ile dindarlık arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla tasarlanmıştır. Çalışma ilişkisel tarama yöntemine uygun, anket tekniğinin kullanıldığı bir saha araştırması niteliğindedir. Yaş aralığı (ranj) 19-40 arasında değişen, 300 kişilik bir örneklem grubunda uygulanan araştırmada, 'yas ölçeği' ve 'içsel dini motivasyon ölçeği' kullanılmıştır. Çalışmada yas ile dindarlık, cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, yerleşim birimi, kaybedilen kişinin yaşı, kaybedilen kişiyle ilişki, yakınlık derecesi, yas tutan bireyin duyguları dışa vurma düzeyi şeklindeki bağımsız değişkenler açısından incelenmiştir. Bireyin kayıptan sonra profesyonel destek alıp almaması bağımsız değişken olarak sorulmuş, ancak yeterli sayı bulunamadığı için ilişkiye sokulamamıştır. Elde edilen bulgulara göre, yas ile dindarlık arasında istatiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Diğer bağımsız değişkenler ile yas arasında ise istatiksel olarak anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Buna göre kadınlar, erkeklere kıyasla daha fazla yas tutmaktadır. Katılımcıların yaşı yükseldikçe yas puanlarının düştüğü görülmüştür. Benzer bir şekilde eğitim düzeyi yükseldikçe yas puanlarının azaldığı tespit edilmiştir. Kaybedilen kişiyle ilişkinin samimiyeti arttıkça yas puanlarının da arttığı tespit edilmiştir. Kaybedilen kişinin yaşı artıkça yas azalmaktadır. Kaybedilen kişiye yakınlık derecesi arttıkça yas puanlarının yükseldiği görülmüştür. Yas tutan bireyin duygularını dışa vurma düzeyi arttıkça yasın azaldığı tespit edilmiştir. Ayrıca kayıp yaşayan bireylerin sadece %2'si (6 kişi) profesyonel destek aldığı bulgusu tespit edilmiştir

GRIEF PSYCHOLOGY: AN EMPIRICAL STUDY ON GRIEF AND RELIGIOUSNESS RELATION

This study is designed to determine the relation between grief and religiousness. The study has the characteristics of a field research in which survey method is used, and is appropriate to the relational screening model. In the study, which was applied to a sample group of 300 people where the age range was between 19-40, ‘grief scale’ and ‘intrinsic religious motivation scale’ were applied. In the study, an examination was held in terms of independent variables such as grief and intrinsic religious motivation, gender, age, level of education, accommodation unit, the age of the person who died, the relation with the one who died, degree to the one who died, mourning individual’s level of betraying his emotions. It was asked as an independent variable whether the individual got professional help after the loss or not, however it could not be correlated as the number was insufficient. According to the data obtained, there is no statistically significant relationship between grief and religiousness. Yet, there has been found statistically significant relationships between grief and other independent variables. Accordingly, women go into mourning more than men. It was seen that as the ages of the participants increase, their grief points decrease. Similarly, it was determined that as the level of education increases the grief points decrease. It was also determined that when the level of sincerity to the one who died goes up, the grief points go up, as well. The grief decreases as the age of the person who died increases. It was also noted that the closer the relation to the one who died is, the more the grief points increase. It was found out that as mourning individual’s level of betraying his emotions increased, the grief lessened. Moreover, the finding that only 2 % (6 people) of the individuals that experienced a loss had professional help was confirmed

PDF

___

Ayaz, T. (2011). The contributory roles of attachment styles, coping and affect regulation strategies on bereavement, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Bildik, T. (2013). “Ölüm, Kayıp, Yas ve Patolojik Yas” Ege Tıp Dergisi / Ege Journal of Medicine, 52, 4, 223-229.
Bohannon, J. (1991). Religiosity related the grief levels of bereaved mothers and fathers. Omega 23, 153-159.
Bowlby, J. (2013). Bağlanma, (Çev. T. Veli Soylu), İstanbul: Pinhan Yayınları.
Bowlby, J. (2014a). Güvenli Bir Dayanak, (Çev. Sarp Güneri), İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Yayınları.
Bowlby, J. (2014b), Sevgi Bağlarının Kurulması ve Bozulması, (Çev. Meltem Kamer), İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Yayınları.
Bowlby, J. (2014c), Ayrılma, (Çev. Müge Günay), İstanbul: Pinhan Yayınları.
Cavanaugh, J. C., Fields, F. B. (2006). Adult development and aging, (4th ed.) Belmont: Wadsworth Thomson Learning Corr, C.
Cesur, G. (2012), Yetişkinlerde Travmatik Yasın Ve Travma Sonrası Büyümenin Psikososyal Belirleyicileri, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Cüceloğlu, D. (2009). İnsan ve Davranışı, (18.bsm) İstanbul: Remzi Kitap Evi.
Çelik, S. B. (2006). “Yas Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3, 25, 105-113.
Daniel, N. (1993). McIntosh, et al: Religion's role in adjustment to a negative Ilfe event: Coping with the loss of a child. Journal of Personality and Soçial Psychology, 4, 812-21.
Dyregrov, A. (2000). Çocuk Kayıplar ve Yas, Yetişkinler İçin El Kitabi, (Çev.Gülden Güvenç), Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Easterling, L. W., Gamino, L.A., Sewell, K.W., Stirman, L.S. (2000). Spiritual experience, church attendance, and bereavement. J Pastoral Care Counsel, 54, 3, 263-275.
Farnkl, V. (2009). İnsanın Anlam Arayışı, (3.bsm). (Çev. Selçuk Budak), İstanbul: Okyanus Yayınları.
Freud, S. (1917). “Mourning and Melancholia”, Standard edition, Strachey J (Ed), Volume 14, 1964, London: Hogarth Press.
Freud, S. (1999). Dinin Kökenleri, (Çev. Selçuk Budak). Ankara: Öteki Yayınevi.
Fromm, E. (1991). Sahip Olmak Ya da Olmak, (3.bsm), (Çev. A. Arıtan), İstanbul: Arıtan Yayınları.
Genlik, Ö. (2012). Yas Süreci ve Yas Sürecindeki Kişilerin Depresyon Ve Anksiyete Düzeylerinin İncelenmesi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Gürçay, S. (2001). “Sevilen Kişinin Kaybına Verilen tepki: Yas”, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 2, 26-32.
Hökelekli, H. (2008). Ölüm ve Ölüm Ötesi Psikolojisi ve Din, İstanbul: Dem Yayınları.
Işık, Z. (2015). Sen Öldün Ben Büyüdüm, İstanbul: Açılım Kitap.
Karabulut, E. (2010). Diyarbakır’daki Taziye Evlerinde Akut Dönem Yas Sürecinin Yaşanması ve Yasın Ağırlık Derecesine Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi, Dicle üniversitesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, Diyarbakır.
Karaca, F. (2001). “Din Psikolojisinde Metot Sorunu ve Bir Dindarlık Ölçeğinin Türk Toplumuna Standardizasyonu”, Ekev Akademi Dergisi, 3, 1, 187-201.
Köse, A. ve Küçükcan T. (2006). Deprem ve Din: Marmara Depremi Üzerine Psiko-sosyolojik Bir İnceleme, İstanbul: Emre Yayınları.
Kübler Ross, E. (1969). On Death and Dying, Newyork: Macmillian Publishing.
Lewis, E. (1979). “Two hidden predisposing factors in child abuse”, Child Abuse and Neglect, 3, 327-330.
Lindemann, E. (1944), “Akut Yasın Semptomatolojisi ve Yaklaşım”, (Çev. R. Uslu, 1997), Kriz Dergisi, 1, 2, 104-9.
Neria, Y., Gross, R., Litz, B., Maguen, S. ve ark. (2007). Prevalence and psychological correlates of complicated grief among bereaved adults 2.5–3.5 years after September 11th attacks. Journal of Traumatic Stress, 20, 3, 251-262.
Özçetin, A. (2000). “Diyarbakır Bölgesinde Yas ve Din ilişkisi”, Düşünen Adam, 13, 1, 12-18.
Özkan, M. (1998). “Orta Yaş Erkeklerde Ebeveyn Ölümü Sonrası Rezidüel Yası Etkileyen Faktörler”, Düşünen Adam Dergisi, 11, 3, 27-32.
Parkes, C.M. (1970). The first year of bereavement: A longitudinal study of the reaction of London widows to the death of their husbands. Psychiatry, 33, 444-467.
Rando, T.A. (1993). Treatment of complicated mourning. Champaign, IL: Research Press.
Ross, E. K. (1969). On Death and Dying, Newyork: Macmillian Publishing.
Tokur, B. (2013) “Gaye- Anlam Bağlamında Kendini Gerçekleştirmek”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 40, 149-162.
Umberson, D. (2016). Ebeveynin Ölümü, (Çev. Ö. Çağlar Aksoy), İstanbul: İletişim Yayınları.
Walsh, K., King, M., Jones, L., Tookman, A., Blizard, R. (2002). Spiritual beliefs may affect outcome of bereavement: a prospective study. Br Med J, 324, 1551–55.
Worden, W. (2001). Grief counselling and grief therapy: A handbook for the mental health practitioner. New York: Brunner-Routlege.
Yalom, I. (2001). Varoluşçu Psikoterapi, (Çev. Zeliha İ. Babayiğit), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Zara, A. (2011). “Kayıplar, Yas Tepkileri ve Yas Süreci”. A. Zara (Ed.), İstanbul: İmge Yayınevi.