YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNİ HEDEFLEYEN DERS KİTAPLARINDA KÜLTÜR AKTARIMI

Bir yabancı dili öğrenmek, sadece dilin kendisini değil kültürün edinilmesini de kapsar. Vygotsky, dil öğreniminin, yaşanılan veya etkiye maruz kalınan kültürle şekillendiğini ve iletişimin buna dayandığını vurgular (Lantolf ve Thorne, 2007). Bu yüzden bir yabancı dili öğrenmek, dili ayrıca sosyal ve kültürel açıdan uygun bir şekilde kullanmayı gerektirir. Bu araştırmada, yabancı dil öğretiminde kültürün ve dilin birbirinden ayrılmazlığı bir çıkış noktası olarak ele alınıp Türk kültürünün, yabancı dil öğretimi için kullanılan ders kitaplarında nasıl sunulduğu araştırılmıştır. Yabancı dil olarak Türkçe öğreten beş ders kitabının sistemli içerik çözümlemesiyle, Türk toplumunun kültürel yönlerinin dile yansıması çözümlenmiş ve böylelikle kültürlerarası öğrenmeyi ne şekilde etkilediği belirlenmeye çalışılmıştır. Çözümleme modeli olarak Byram (1997)'ın kültürlerarası yetkinlik öğretimi için geliştirdiği kültürel içerik çözümleme ölçütleri temel alınmıştır. İnceleme sonunda kitaplarda sunulan Türk kültürüne ait ögelerin kültürlerarası öğrenmeyi desteklemede yetersiz kaldığı görülmüştür. İletişimsel dil öğrenme yöntemi gözetilerek her ne kadar sosyalleşme üzerinde durulsa da dilbilgisi ve sözcük bilgisi öğretimi ön plâna çıkarılmış, kültürlerarası etkileşimi destekletici çalışmalar göz ardı edilmiştir. Avrupa Birliği Ortak Dil Çerçevesi göz önünde bulundurularak yabancılar için Türk dili eğitiminin geliştirilmesini ve ders kitaplarının bu çerçeveye göre düzenlemesini vurgulayan bu araştırmanın, ders kitaplarındaki kültürel bilgiyi daha iyi bütünleştirmede materyal geliştiriciler için farkındalık sağlayacağı düşünülmektedir

___

ARIEW, R. (1982). “The Textbook as Curriculum”. Curriculum, Competence, and the FL Teacher. Haz.T.V. Higgs. Linconwood,IL: National Textbook Co.11-33.

ATKINSON, D.T. (1999). “TESOL and Culture”. TESOL Quarterly 33:625-649.

ASLAN, C. ve GÜNEYLİ, A. (2008).“Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmen Adaylarının Öğretim Ortamlarında Karşılaştıkları Sorunlara Yönelik Görüşleri.“ I. Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu Bildiri Kitapçığı, Doğu Akdeniz Üniversitesi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti: 85-109.

BARIN, E. 2004). “Yabancılara Türkçe Öğretiminde İlkeler”. Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 1(1):19-30.

BREEN, M.P. ve C.N. CANDLİN (1987). “Which Materials?: A Consumers’ and Designers’ Guide.” Haz. L.E. Sheldon. ELT Textbooks and Materials: Problems in Evaluation and Development.ELT Documents 126. London:Modern English Publications: 13-27

BROOKS, N. (1975). “The Analysis of Foreign and Familiar Cultures”. The Culture Revolution in Foreign Language Teaching. Haz. R. C. Lafayette . Skokie, IIIinois: National Textbook Company:19-31.

BROWN, H.D. (1987). Principles of language learning and teaching. New Jersey: Prentice-Hall, Inc.

BYRAM, M. (1989). Cultural Studies in Foreign Language Education. Philadelphia: Multilingual Matters.

________ (1997). Teaching and Assessing Intercultural Communicative Competence. Clevedon: Multilingual Matters Series.

BYRAM, M. ve MORGAN, C. (1994). Teaching-and-Learning Language-and-Culture. Clevedon: Multilingual Matters.

BYRAM, M. ve ZARATE, G. (1997). “Definitions, Objectives and Assessment of Sociocultural Competence”. Sociocultural Competence in Language Learning and Teaching. Haz. Michael Byram, M., G. Zarate ve G. Neuner. Strasbourg. Council of Europe Publishing:7- 43.

CANALE, M. (1983). “From Communicative Competence to Communicative Language Pedagogy”. Language and Communication. Haz. Richards, J. C. ve Schmidt, R. W. Harlow, Essex: Longman : 2-28.

CANALE, M. ve SWAIN, M. (1980). “Theoretical Bases of Communicative Approaches to Second Language Teaching and Testing”. Applied Linguistics 1: 1-47.

CORTAZZI, M. ve JIN, L. (1999). “Cultural Mirrors Materials and Methods in the EFL classroom”. Culture in Second Language Teaching and Learning. Haz. E. Hinkel. Cambridge University Press:196-219.

CRAWFORD-LANGE, LINDA M. ve LANGE, DALE L. (1987). “Integrating Language and Culture: How to Do It”. Theory into Practice 26(4): 258-266.

DAMEN, L. (1987). Culture learning: The Fifth Dimension in the Language Classroom. Reading, MA: Addison-Wesley.

DURANTI, A. (1997). Linguistic Anthropology. Cambridge: University Press.

FANTINI, A.E. (1997). “A Survey of Intercultural Communication Courses”. International Journal of Intercultural Relations 21: 125-148.

FINKBEINER, C. (2008). “Culture and Good Language Learners”. Lesson from Good Language Learners. Haz. Carol Griffiths. Cambridge University Press: 131-141.

HALLIDAY, M.A.K., ve HASAN, R. (1985). Language, Context, and Text: Aspects of Language in a Social-semiotic Perspective. Oxford: Oxford University Press.

HAMMERLY, H. (1982). Synthesis In Second Language Teaching: An Introduction To Languistics. Blaine, WA: Second Language Publications.

HENGİRMEN, M. (1993). “Türkiye’de Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğreten Kurumlar ve Eğitim Araçları”. Dil Dergisi: 11: 5-8.

HIRSCHFELDER, A. (1982). American Indian stereotypes in the World of Children: A Reader and Bibliography. Metuchen, NJ: The Scarecrow.

HUTCHINSON, T. ve TORRES, E. (1994). “The Textbook as agent of change”. ELT Journal, 48 (4): 315-327.

JIANG, W. (2000). “The Relationship Between Culture and Language”. ELT Journal, 54 (4) : 328-334.

JUAN, W. (2010). “A Content Analysis of the Cultural Content in the EFL Textbooks”. Canadian Social Science. 6(5): 137-144.

KARAKUŞ, İ. (2000). Türkçe Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi. Ankara: Sistem Ofset Yayınları.

KRAMSCH, C. (1993).Context and Culture in Language Teaching. Oxford: Oxford University Press.

___________(1998). Language and Culture. Oxford: Oxford University Press.

KROEBER, A. L.,ve KLUCKHOHN, C. (1952). Culture: A Critical Review of Concepts and Definitions, 47. Cambridge, MA: Peabody Museum..

LADO, R. (1957). Linguistics across Cultures: Applied Linguistics for Language Teachers. Ann Ardor: University of Michigan Pres.

LA FAYETTE, R. (1987). The Cultural Revolution in Foreign Languages: A Guide for Building the Modern Curriculum. Lincolnwood, IL: National Textbook Company.

LANTOLF, J. ve THORNE, S. (2007). “Sociocultural Theory and Second Language Learning”. Theories in Second Language Acquisition. Haz. B.Van Pattten ve J. Williams. New Jersey:Lawrence Erlbaum Associates, Inc.: 197-221.

MAYRING, P. (2000). “Qualitative Content Analysis”. Forum: Qualitative Social Research, 1(2).

NISBETT, R.E. ve NORENZAYAN, A. (2002). “Culture and Cognition”. Stevens’ Handbook of Experimental Psychology. Haz. D. L. Medin. John Wiley & Sons.

PECK, D.(1998). Teaching Culture: Beyond Language. Yale: New Haven Teachers Institute.

PETERSON, E. ve Coltrane, B. (2003). Culture in Second Language Teaching. CAL Digest. Washington, DC: Center for Applied Linguistics.

SALZMANN, Z. (1998). Language, Culture and Society. An Introduction to Linguistic Anthropology. USA: Westview Press.

SAMOVAR L. A., PORTER R.E. ve STEFANI L.A. (1998). Communication Between Cultures. Belmont et al.: Wadsworth Publishing Company.

SAVIGNON, S. J. (2002). Interpreting Communicative Language Teaching. New Haven & London: Yale University Press.

SAVIGNON, S.J. ve SYSOYEV, P.V. (2002). “Sociocultural strategies for a Dialogue of Cultures”. The Modern Language Journal 86(4): 508-524.

SAVILLE-TROIKE, M.(1975). “Teaching English as a Second Culture”. On TESOL ’74. Haz. D. L. Medin. Washington: TESOL: 83-94.

SCHULZ, R.A. (1991). “Bridging the Gap between Teaching and Learning: A Critical Look at FL Textbooks”. Challenges in the 1990s for College FL Programs.Haz. S.S. Magnan: Boston: Heinle :167-181.

SEELYE, H.N. (1993). Teaching Culture: Strategies for Intercultural Communication. Lincolnwood, IL: National Textbook Company.

STERN, H.H. (1983). Fundamental Concepts of Language Teaching. Oxford: Oxford University Press.

ŞEN, L.(2008). Soğuk Savaş Sonrası Türkiye’nin Güney Kafkasya Politikası. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Atılım Üniversitesi.

STREET, B.(1993). “Culture is a Verb: Anthropological Aspects of Language and Cultural Process”. Language and Culture. Haz. D. Graddol, L. Thompson, ve M. Byram. Clevedon, Avon: Multilingual Matters and BAAL : 23-43.

TÜM, G. (2012). “Linguistic Difficulties For Polish Students Studying Turkish As a Foreign Language: A Case Study”. International Journal of Social Sciences 5 (2): 305-316.

TÜM, G. ve SARKMAZ, Ö. (2012). “Yabancı Dil Türkçe Ders Kitaplarında Kültürel Ögelerin Yeri”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 43: 448-459.

ÜLKER, N.(2007). Hitit Ders Kitapları Örneğinde Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kültür Aktarımı Sürecine Çözümleyici ve Değerlendirici Bir Bakış. İstanbul Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

VALDES, J. (1990). “The Inevitability of Teaching and Learning Culture in a Foreign Language Course”. Culture and the Language Classroom. ELT Documents 132. Haz. B. Harrison.London: Macmillan. Modern English Publicationsand the British Council : 20-30.

VAN ELS, T., BONGAERTS, T., EXTRA, G., VAN OS, C., ve JANSEN-VAN DİETEN, A. (1984). Applied Linguistics and the Learning and Teaching of Foreign Languages. London: Edward Arnold.