20570

XIX. Yüzyıl Nasturilerinde Evlilik ve Düğün

XIX. yüzyıl’da Nasturi toplumunun geçiş törenleri, Ortadoğu özelliklerini taşımaktadır. Evlilikler erken yaşlarda gerçekleşmekle birlikte, evlilik ritüelleri arasında beşik kertmesi, nişan ve başlık parası gibi uygulamalar da bulunmaktaydı. Ayrıca evlilikler ancak ailelerinin onayıyla gerçekleşirdi. Bunda ailelerin sosyal tabakaları ve maddi varlıkları en önemli etkenlerdendi. Evliliklerde kızın erkekten büyük olması hoş karşılanmadığından kız çocukları erken yaşlarda evlendirilirdi. Düğünler kiliselerde veya yeni yapılmış evlerde gerçekleştirilirdi. Düğüne gelen davetliler maddi güçlerine bağlı olarak çeşitli hediyeler getirirlerdi. Düğünde Türkçe, Kürtçe ve Süryanice şarkılar eşliğinde halaylar çekilir ve eğlenilirdi. Düğün yemeğinin ardından herkes dağılır ve merasim sona ererdi. Nasturilerde boşanma ise kesin ve katı kurallara bağlanmıştır. Aldatmadan kaynaklı boşanmalar hariç, boşandıktan sonra çiftlerin yeniden birleşmeleri yasak sayılmış ve aksi durumlar toplum tarafından tepki ile karşılanmıştır.

XIX century Marriage and Wedding in Nestorians

Marriage ceremonies in 19th century Nestorian society bear Middle East characteristics. Marriages took place at early ages and among marriage ritual were beşik kertmesi (choosing spouse while in cradle), engagement and bride-price. A marriage could take place only after mutual familial consent. Social state and financial power of the families were significant factors. Because an elder wife was not favorable, girls usually got married at early ages. Marriage ceremonies took place in churches and new houses. People who attended ceremonies presented gifts in accordance with their economical power. People danced to songs in Turkish, Kurdish and Syriac. Ceremonies ended with meal. Divorce was allowed under strict conditions. Except for divorces as result of deception, couples could not remarry to each other, the ones violating that rule were faced reaction from the society.

PDF

___

Y.PRK. DH 9/26
“SUPERGHAN”, QUERTERLY REPORT 0F ASSYRİAN MİSSİON, NO. XVI., (1894). Published for the Assyrian Mission London, s.36-41.
Akgül, Suat (2004). Musul Sorunu ve Nasturi İsyan,Berikan Yayınevi, Ankara.
ALBAYRAK, KADİR (1997). Keldaniler ve Nasturîler, Vadi Yayınları, Ankara.
ANDERSON, RUFUS (1872). History of the Missions of the American Board of Commissioners Foreign Missions to the Oriental Churches c. I, Boston.
ANZERLİOĞLU, Yonca, (2000). Nasturiler, Tamga Yay., Ankara.
BADGER, GEORGE PERCY (MDCCCLII). The Nestorians and Their Rituals with the Narrative of a Mission to Mesopotamia and Coordistan in 1842-1844 Vol. I, Joseph Masters, Aldersgate Street, And New Bond Street, London.
BAYBURT, DENİZ (2010). “Lozan Barış Konferans› ve Musul Meselesi Görüşmelerinde Nasturilerin Durumu”, Ankara Üniversitesi Türk İnk›lâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi S 45, Bahar, s. 1-36
CAMPELL, WİLLİAM W. (1844). A Memoır Of Mrs. Judith S. Grnat, Late Missionary To Persia, New York.
COLEMAN, LYMAN (1858). Ancient Christianity Exemplified in the Private, Domestic, Social, and Civil Life of Primative Christians, and in the Orginal Instıtutıons, Offices, Ordinances, and Rites of the Church, Lippincott, Grambo & Co., Philadelphia.
CUTTS, EDWARD L. (1876). Christians Under the Crescent in Asia, London.
ÇELİK, MEHMET (1995). Süryani Tarihi c. I, Ayraç Yayınları, I.Baskı, Ankara.
DALYAN, MURAT GÖKHAN (2009a). 19. Yüzyıl’da Nasturiler, (İdari-Sosyal-Yapı ve Siyasal İlişkler), Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Isparta.
DALYAN, MURAT GÖKHAN (2009b). “19. Yüzyıl Nasturi Toplumunda Kadın ve Kadının Sosyal Statüsü,” Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi Mayıs 2009 Sayı: 19, Isparta 2009, s.37-47.
DALYAN, MURAT GÖKHAN (2010). “19. Yüzyılda Nasturilerde Eğitim ve Öğretim”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal bilimler Dergisi Sayı: 26 Nisan 2010, s.97-105.
EVERY, EDWARD (Çev. Sami Kılıç), (2005). “Asuriler”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Dergisi 10:1, s. 97-106.
F.F.I., (1895). “A Syrian Betrohal”, Querterly Report of Assyrıan Mıssıon, No. XXIII., London, s.147-150.
F.F.I., (1899). “Yet More Pebbles”, Querterly Report of Assyrıan Mıssıon, No. XXXIX., London. s. 354-355.
FISKE, D.T. (1868). Faith Working by Love As Exemlified In the Life of Fidelia Fıske, Congregational Sabbath School And Publishing Society, Boston.
FOGGO, HACER YILDIRIM (2002). Kırmızı Püskül 1843–1846 Nasturi Katliamı, Çivi yazıları, I.Baskı, İstanbul.
GRANT, ASAHAL (1994). Nasturiler ya da Kayıp Boylar, Çev. Meral Barış, Bet-Prasa-Bet-Froso, Nsibin Yayınevi, Södertalje-Sweden.
HALL, ISAAC H. (1891). “Two Nestorian Ritual Prayers”, Hebraica, Vol.7., No.4 ., July.,s.241-244.
HEAZAL, F. N. AND M.A., MRS. MARGOLİOUTH, (1913). Kurds & Christians, London.
KAYMAZ, İHSAN ŞERİF (2003). Musul Sorunu Petrol ve Kürt Sorunları ile Bağlantılı Tarihsel ve Siyasal Bir İnceleme, Otopsi Yayınları, İstanbul.
KILIÇ, SAMİ (2003). “Elazığ'da Yaşayan Süryanilerde Düğün İle İlgili İnanışlar ve Uygulamalar”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 2, Sayfa: 267-278.
LALAYAN, E. A. (1914). Van Bölgesinde Asurlar, Çev. Edip İhsan Polat, Tiflis.
LAURIE, THOMAS (1853). Dr.Grant And The Mountain Nestorians, Boston.
MACLEAN, ARTHUR JOHN AND BROWNE, WILLIAM HENRY (1891). The Catholicos of the East and His People, Being the Impressions of Five Years Work in the Archbishop of Canterbury’s Assyrian Mission” An Account of the Religious and Secular Life and Opinions of the Esatern Assyrian Christians of Kurdistan and Northern Persia (Know also as Nestorians), London.
MARSDEN, J. B. (1856). History of Christian Churches and Sects from the Earliest Ages of Christiantiy c. II, London .
MATİYEF, KP.( 1996). Asurlar, Modern Çağda Asur Ulusal Sorunu, Çev. Murat Kara, Bet-Prasa & Bet-Froso, Nsibin Yayınevi.
MELİK QAMBAR, (2009). Malik Qambar´ın Kalemi İle Kendi Yaşam Öyküsü ve Jilo Aşireti, Çev. Kuroš Hërmëz Nazlu, Redaktör: Jan Beth-Şawoce, Nsibin Yayınevi,
ÖZDEMİR, BÜLENT (2008). Süryanilerin Dünü Bugünü I. Dünya Savaşında Süryaniler, TTK Yayını, Ankara.
PARRY, OSWALD H. (1895). Six Months in an Assyrian Monastry, Gorgias Pres, London.
PERKINS, JUSTIN (1843). “A Residence of Eight Years in Persia, Among The Nestorians Christians; With Notices of Muhammedans”, The Christian Examıner and General Rewiev Vol.XXXIV.Third Series Volum XVI., Boston, s.100-110.
ROUX, JEAN-POUL (2001). Orta Asya Tarih ve Uygarlık, Çev. Lale Arslan Özcan, Kabalcı Yayınları, İstanbul.
SATILMIŞ, SELAHATTİN (Erişim 12.03.2010). XIX. Yüzyılda Hakkâri’de Hıristiyan Bir Cemaat: Nesturiler (idari, İktisadi ve Sosyal Durumları) www.sosbil.aku.edu.tr/dergi/VIII2/satilmis.pdf .
SMITH, ELI AND DWIGHT, H.G.O. (1834). Missionary Researches in Armenia: Including a Journey through Asia Minor, and into Georgia and Persia, with a Visit to the Nestorian and Chaldean Christians of Oroomiah and Salmas, London.
SMITH, ELİ (1833). Researches of the Rev. E. Smith and Rev. H.G.O. Dwinght in Armenia: Including a Jurney Through Asia Minor, and into Georgia and Persia, with a Visit to the Nestorian and Chaldean Christians of Oormiah and Salmas, Vol. II, Boston.
THE SİXTY-SECOND ANNUAL REPORT (1899). Board of Foreıgn Mıssıons of the Presbyterıan Church of The United States of America Presented to the General Assembly, May. 1899., New York. s.193-209.
TYLER, W.S. (1859). Memoir of Rev. Henry Lobdell, M.D. Late Missionary Of The American Board At Musul: Including The Early History of The Assyrian Mission, PublishedBy The American Tract Society, Boston.
VARTANOV, ELİYA (2005). Sibirya Sürgünü Asurîlerin Anıları (1949–1956), Çev. H. Topuzoğlu, Yaba Yayınları, I.Baskı, İstanbul.
WILBRAHAM, CAPTAIN RICHARD (1839). Travels In The Trans-Caucasıan Provınces Of Russıa And Along The Southern Shore Of The Lakes Of Van And Urmiah In The Autumn And Winter Of 1837, London