SAFİYE SARICI BULUT, Osman SAMANCI, MELEK GÜLŞAH ŞAHİN, H. Elif DAĞLIOĞLU, AYSUN TURUPCU DOĞAN, ESRA ÖMEROĞLU, SERÇİN KARATAŞ, VOLKAN KUKUL, EBRU KILIÇ ÇAKMAK

ÜSTÜN YETENEKLİ VE ZEKÂLI ÖĞRENCİLERİN BULUNDUĞU KAPSAYICI EĞİTİM ORTAMLARINDA EĞİTİMSEL UYGULAMALAR ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ-İLKOKUL ÖĞRETMEN FORMU

Günümüzde sınıflar farklı gelişimsel, zihinsel, sosyal ve kültürel özelliklerdeki öğrencilerden oluşmaktadır. Farklı özelliklerdeki öğrencilerin eğitsel ve kişisel sosyal ihtiyaçları, yeni eğitim felsefesi ve yasalar doğrultusunda yapılandırılan kapsayıcı eğitimde öğretmenlerin eğitimsel uygulamaları önemli bir öğe olarak vurgulanmaktadır. Öğretmenlerin eğitsel uygulamaları pek çok açıdan incelenmekle birlikte kapsayıcı eğitim ortamındaki uygulamalarına yönelik yeterince çalışma olmadığı görülmektedir. Bu çalışmayla kapsayıcı eğitim ortamında sınıfında üstün yetenekli/zekâlı öğrenci bulunan ilkokul öğretmenlerinin eğitimsel uygulamalarını belirlemeye yönelik ölçek geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada 5’li likert türünde 25 maddeden oluşan ölçeğe geçerlik kanıtı amacıyla açımlayıcı (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizleri (DFA) yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda üç faktörlü ve 18 maddeden oluşan bir yapı elde edilmiştir. Uzman görüşleri ve alan yazın doğrultusunda ölçeğin on maddeden oluşan birinci faktörü “Öğretim etkinlikleri”, üç maddeden oluşan ikinci faktörü “İşbirliği” ve beş madddeden oluşan üçüncü faktörü ise “ Öğrenme Atmosferi” olarak isimlendirilmiştir. Ölçek, toplam varyansın %46.29’unu açıklamaktadır. AFA ile elde edilen yapıya katkı sağlamak amacıyla AFA analizlerinin yapıldığı veri setinin üzerine veri eklenerek DFA analizleri de gerçekleştirilmiştir. AFA ve DFA’nın benzer örneklem grubunu içermesi bu çalışmanın bir sınırlığıdır. DFA’dan elde edilen sonuçlardan modelin iyi uyum gösterdiği belirlenmiştir. Ölçeğin genelinin ve alt boyutların güvenirliği için Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı hesaplanmıştır. Ölçeğin geneline ait güvenirlik katsayısı .89 olarak belirlenirken alt boyutlara ilişkin güvenirlik katsayıları sırasıyla 0.86, 0.75 ve 0.74 olarak bulunmuştur. Ayrıca madde analizi sonucunda her bir faktörde yer alan maddelerin ilgili faktördeki madde test korelasyon değerleri .30’dan yüksektir. Genel olarak çalışmadan elde edilen bulgulardan yola çıkılarak üç faktörlü bir yapıdan oluşan ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğu belirtilebilir.

DEVELOPMENT OF THE EDUCATIONAL PRACTICE SCALE IN INCLUSIVE EDUCATIONAL ENVIRONMENTS INCLUDING TALENTED AND GIFTED STUDENTS – ELEMENTARY SCHOOL TEACHER FORM

Today classes consist of students with diverse developmental, cognitive, social and cultural characteristics. Educational, personal, and social needs of students with different characteristics are highlighted as significant components within the educational practices of teachers in inclusive education structured in line with the new education philosophy and laws. It is observed that although the educational practices of teachers have been researched from many perspectives, there are not sufficient studies aimed at their practices inside inclusive education environment. In this study, developing a scale towards defining the educational practices of elementary school teachers in whose class there are talented/gifted students has been selected in line with the purpose of the study. Within the study context, exploratory and confirmatory factor analyses were conducted on the 5 point likert type scale consisting of 25 items for with the aim of providing validity evidence. In result of the exploratory factor analysis, a structure comprising of 3 factors and 18 items was obtained. In line with expert opinions and field literature, the first factor of the scale consisting of ten items was listed as “Teaching activities”, the second factor consisting of three items was listed as “Cooperation” and the third factor consisting of five items was listed as “Learning atmosphere”. The scale explains 46.29% of the total variance. For the purpose of contributing to the structure obtained through Exploratory Factor Analysis (EFA), also Confirmatory Factor Analysis (CFA) analyses were conducted by adding data onto the data set on which EFA analyses were conducted. EFA and CFA covering similar sampling group is a limitation of this study. From the results obtained from CFA, it is defined that the model displays fine adaptation. Cronbach’s alpha internal consistency coefficient was calculated in regards to the reliability of the scale in general and the sub-dimensions. The reliability coefficient pertaining to the scale in general was found out as 0.89, while that of the sub-dimensions was observedas 0.86, 0.75, and 0.74, respectively. In addition, the item test correlation values under the relevant factor were obtained higher than 0.30 for each factor in conclusion of item analysis. In general, it can be said that the scale consisting of a three-factor structure is reliable and valid in line with the finding gathered from the study.

PDF

___

Abbott, L. (2006). Northern Ireland head teacher’s perceptions of inclusion, International Journal of Inclusive Education, 10(6), 627-643.
Akkaş, E. ve Tortop, H. S. (2015). Üstün yetenekliler eğitiminde farklılaştırma, temel kavramlar, modellerin karşılaştırılması ve öneriler, Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 2(2), 31-34.
Alkan, A. (2015). Öğretmenlerin üstün yetenekli öğrencileri belirlemeleri üzerine yapılan çalışmaların incelenmesi, Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 3(1), 54-65.
Anderson, C., J., K., Klassen, R. M. & Georgiou, G. K. (2007). Inclusion in Australia what teachers say they need and what school psychologists can offer, School Psychology International, 28(2), 131-147.
Aslan, N. & Arslan Cansever (2009). Eğitimde yaratıcılığın kullanımına ilişkin öğretmen tutumları, TÜBAV Bilim Dergisi, 2(3), 333-340.
Ataman, A. (2011). Özel gereksinimli çocuklar (Ed.Ayşegül Ataman), Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
Ataman, A. (2014). Üstün zekâlılar ve üstün yetenekliler konusunda bilinmesi gerekenler. Ankara: Vize.
Avramidis, E. & Norwich, B. (2002). Teacher’ attitudes towards integration/inclusion: a review of the literature, Eur. J. of Special Needs Education, 17(2), 129-147.
Bakioğlu, A. & Levent, F. (2013). Üstün yeteneklilerin eğitiminde Türkiye için Öneriler, Üstün Yetenekli Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(1). 31-44.
Bakırcıoğlu, R. (1985). İlköretim ve ortaöğretim ve yükseköğretimde rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Bakırcıoğlu Yayınları.
Baysal Metin, N. Dağlıoğlu, H. E. & Saranlı, A. G. (2018). Çocuk gelişimi bakış açısı ile üstün yetenekli çocuklar. Ankara: Hedef.
Bishop, W. E. (1968). Successful teachers of the gifted. Exceptional Children, 34, 317-325.
Brighton, C. M. (2003). The effects of middle school teachers’ beliefs on classroom practices, Journal for the Education of the Gifted, 27(n2-3), 177-206.
Büyükkaragöz, S. (1996). Öğretmenlerin hoşgörü ve demokratik tutumları. Eğitim Yönetimi, 2(3), 353-365.
Büyüköztürk, Ş. (Ed.). ( 2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi
Cashion, M. & Sullenger, K. (2000). “Contact us next year”: Tracing teachers’ use of gifted practices, Roeper Review, 23(1), 18-21.
Chan, D. W. (1998). Promoting quality education through developing gifted programs: The university-School tripartite model of talent development. Educational Research Journal, 13(1), 7-21.
Chan, D. W. (2011), Characteristics and competencies of teachers of gifted learners: The Hong Kong teacher perspective. Roeper Review, 23: 197–202.
Cheung, H. Y. & Hui, S. K. F. (2011). Competencies and characteristics for teaching gifted students: A Comparative study of Bejing and Hon Kong teachers. Gifted Child Querterly, 55(22), 139- 148.
Child, D. (2006). The essentials of factor analysis (3th Ed.). London: Continuum.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
Coleman, L., & Cross, T. (2001). Being gifted in school: An introduction to development, guidance, and teaching. Waco, TX: Prufrock Press.
Cropley, A. & McLeond, J. (1986), Preparing teachers of the gifted, International Review of Education, 32(2), 125-136.
Cüre, F. ve Özdener, N. (2008). Öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) uygulama başarıları ve BİT’e Yönelik Tutumları, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 34, 41-53.
Çağlar, D. (2004). Üstün zekâlı çocukların özellikleri. M. R. Şirin, A. Kulaksızoğlu ve A. E. Bilgili (Haz.). Üstün yetenekli çocuklar seçilmiş makaleler kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
Çakmak, M. (2003). Sınıf ortamı ve grup etkileşimi. Sınıf yönetiminde yeni yaklaşımlar (Ed. Leyla Küçükahmet), Ankara: Nobel.
Çakmak, M. (2013). Learning from Teaching Experiences: Novice Teachers’ Thoughts, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), Özel Sayı (1), 55-67.
Çakmak, M. & Akkutay, Ü. (2016). Effective teaching in the eye of teacher educators: A case study in a higher education, The Qualitative Report, 21(12), 2347-2364.
Dağlıoğlu, H. E. (2014). Üstün zekâlılar ve üstün yetenekliler konusunda bilinmesi gerekenler. (Ed. Ayşegül Ataman), Ankara: Vize Yayıncılık.
de Boer, A., Pijl, S. J. & Minnaert, A. (2011). Regular primary school teachers’ attitudes towards inclusive education: a review of the literatüre, International Journal of Inclusive Education, 15(3), 331-353.
Endepohls-Ulpe, M. & Thommes, N. (2014). Chances and Limitations of Implementing Measures of Differentiation for Gifted Children in Primary Schools: The Teaclers’ Part, Turkish Journal of Giftedness and Education, 4(1), 24-36.
Erikson, E. H. (1993). Childhood and Society. USA: W. W. Norton & Company Ltd.
Ersoy, Ö. & Avcı, N. (2001). Özel gereksinimi olan çocuklar ve eğitimleri. İstanbul: YA-PA.
Falvey, M. A., Givner, C. C. & Kimm, C. (1995). What is an Inclusive School?, (Ed. R. A. Villa ve J. S. Thousand), USA: Association for Supervision and Crriculum Development.
Feldhusen, J. F. (1985). The teacher of gifted students, Gifted Education International, 3(2), 87-93.
Gander, M. J. ve Gardiner, H. W. (2010). Çocuk ve ergen gelişimi, (Yay. haz. Bekir Onur), Ankara: İmge.
Gündüz, Y. (2010). İlköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin ilköğretim müfettişlerine ilişkin tutumlarının incelenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 1-23.
Hassan, M. U., Hussain, M., Parveen, I. & De Souza, J. (2015). Exploring Teachers’ Expreriences and Practices in Inclusive Classrooms of Model School, Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(3), 894-915.
Howley, A., Howley, C. B. & Pendarvis, E. D. (1986). Teaching Gifted Children Principles and Strategies. Canada: Little, Brown and Company.
Hultgren, H. W. & Seeley, K. R. (1982). Training teachers of the Gifted: A Research monograph on teacher competencies. Denver: University of Denver.
Işık, A., Çiltaş, A. & Baş, F. (2010). Öğretmen yetiştirme ve öğretmenlik mesleği, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 53-62.
Kalaycı, Ş. (2005). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın.
Karakaş, H., Doğan, A. ve Sarıkaya, R. (2016). Etkinlik temelli eğitimin üstün yetenekli öğrencilerin ekolojik ayak izi farkındalığına etkisi. Turkish Studies, 11(3), 1565-1586.
Kılıççı, Y. (2006a). 6-15 Yaş öğrencilerinin gelişimsel güçleri ve kişilik gelişimini kolaylaştırma, İlköğretimde rehberlik (Ed. Yıldız Kuzgun), Ankara: Nobel.
Kılıççı, Y. (2006b). Okulda ruh sağlığı. Ankara: Anı.
Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling: Methodology in the social sciences. New York: The Guilford Press.
Kontaş, H., Ünişen, A. ve Sürücü, M. (2016). Üstün yetenekli öğrencilerin problem çözme beceri ve kariyer gelişimleri. Turkish Studies, 11(3), 1569-1586.
Kratochvilova, J. ve Havel, J. (2014). Terms of Inclusive Education in Primary School-National anda School Curriculum, Procedia Social and Behavioral Sciences, 141 (2014), 337-341.
Maker, C. J. (1975). Training teachers for the gifted and talented: A comparison of models. Reston, VA: Council for Exceptional Children.
Meloth, M. S., & Deering, P. D. (1999). The role of the teacher in promoting cognitive processing during collaborative learning. In A. M. O'Donnell & A. King (Eds.), The Rutgers Invitational Symposium On Education Series, 235-255.
Mitchell, D. (2015). Inclusive education is a multi-faceted concept, CEPS Journal 5(1), 9-30.
Moon, T. R. & Brighton, C. M. (2008). Primary Teacher’ Conceptions of Giftedness. Journal for the Education of the Gifted, 31(4), 447-480.
Nunnually,J. C. (1978). Psychometric testing. New York: McGraw-Hill.
Ocak, G. (2010). Yapılandırmacı öğrenme uygulamalarına yönelik öğretmen tutumları, GÜ. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(3), 835-857.
Ömeroğlu, E. Dağlıoğlu, H. E., Sarıcı Bulut, S. Kılıç Çakmak, E., Karataş, Ş., Sabancı, O., Turupçu Doğani A., Kukul, V., Bağrıaçık Yılmaz, A., Şahin, M. G., Cobello, S., Milli, E., Harlikova, Z. & Kutkova, M. (2017). Strategy guide book: Strategies for talented and gifted pupils’ teachers. Ankara: Pegem.
Özbay, Y. (2013). Aile eğitim programı. Ankara: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. http://www.aep.gov.tr/wp-content/uploads/2012/10/UstunYetenekliCocuklar.pdf adresinden 22.03.2018 tarihinde erişilmiştir.
Özcan, M. (2011). Bilgi çağında öğretmen. Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
Pattersen, C. E. (1995). Creating an Inclusive School, (Ed. R. A. Villa ve J. S. Thousand), USA: Association for Supervision and Crriculum Development.
Renzulli, J. S. (1978). What makes giftedness? Reexamining a definition. Phi Delta Kappan, 60(3), 180-184, 261
Robinson, A., Shore, B. M. & Enersen, D. L. (2014). Üstün zekâlılar eğitiminde en iyi uygulamalar, (Çev. Ed. Üzeyir Ogurlu, Fatih Kaya), Ankara: Nobel.
Saban, A. (2003). A Turkish profile of prospective elementary school teachers and their view of teaching, Teaching and Teacher Education, 19, 829-846.
Sak, U. (2012). Üstün zekâlılar özellikleri tanılanmaları ve eğitimleri. Ankara: Vize.
Sak, U. (2013). Üstün zekâlılar, özellikleri, tanılanmaları, eğitimleri (Üçüncü Baskı). Ankara: Vize.
Semerci, Ç., Semerci, N. Eliüşük, A. & Kartal, S. E. (2012). Öğretmenlik mesleğinin gündemine ilişkin öğretmen görüşleri (Bartın ili örneği), Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 22-40.
Semerci, N. & Semerci, Ç. (2004). Türkiye’de öğretmen tutumları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 137-146).
Sezer, Ş. (2015). Üstün yeteneklilerin sınıf içindeki olumsuz davranışları ve yönetilmesine ilişkin öğretmen görüşleri. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 317-333.
Shevlin, M., Kearns, H., Ranaghan, M., Twoney, M., Smith, R., & Winter, E. (2009). Creating inclusive learning environments in ırish schools: Teacher perspectives. Ireland: The National Council for Special Education.
Sisk, D. (2004). Teaching gifted and talented students for today and tomorrow. Texas Association for the Gifted Children, 24(2), s. 1.
Sünbül, A. M. (2001). Bir meslek olarak öğretmenlik. Öğretmenlik mesleğine giriş (Ed. Özcan Demirel, Zeki Kaya). Ankara: Pegem.
Şişman, M. (2009). Öğretmen Yeterlilikleri: Modern Bir Söylem ve Retorik, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 63-82.
Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2001). Using multivariate statistics. Needham Heights: Allyn & Bacon, Inc.
Tanhan, F. ve Şentürk, E. (2011). Sınıf içi istenmeyen öğrenci davranışlarına yönelik öğretmen tutumları ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 44- 53.
Tavşancıl, E. (2006). Tutumların öçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel.
Tortop, H. (2014). Öğretmen Adaylarının üstün yetenekli ve çok kültürlü eğitime ilişkin tutumları. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(2), 16-26.
Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlilk çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45, 109-127.
VanTassel-Baska ve Stambaugh, (2010). Challenges and possibilities for serving gifted learners in the regular classroom. Theory into Practice, 44(3), 211-217.
Veenman, S. (1984). Perceived problems of beginning teachers. Review of Educational Research, 54(2), 143-178.
Vialle, W. ve Tischler, K. (2005). Teachers of the gifted: A comparison of students’ perpectives in Australia, Austria and the United States. Gifted Education International, 173-181
Yeşilyaprak, B. (2012). 21. yüzyılda eğitimde rehberlik hizmetleri (21. Basım). Ankara: Nobel.
Yeşilyaprak, B. ve Dursun Balanuye, I. (2012). Okul zorbalığına ilişkin öğretmen tutumları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(37), 38-48.