TÜRKİYE’DE ENFLASYONUN, PETROL FİYATLARI, DÖVİZ KURU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Enflasyon genel tanım itibarı ile fiyatlar genel düzeyindeki artışı ifade eder. Enflasyonun artması istenmeyen bir durumdur, zira bir ülkeye ait en önemli makroekonomik göstergelerden biridir enflasyon. Bu yüzden ekonomik konjonktüre göre enflasyonla mücadele politikaları izlenir. Bir ekonomide enflasyonla mücadele edilebilmesi için öncelikli olarak enflasyonun nedenlerinin tespit edilmesi büyük önem arz eder. Türkiye yıllarca enflasyonla mücadele etmek durumunda kalmıştır. Ancak 2000’li yıllardan sonra Türkiye’de enflasyon tek hane rakamlara inebilmiştir. Bu ülkemiz açısından büyük bir başarıdır. Şüphesiz bu başarının ortaya çıkmasında istikrarlı siyasi ve ekonomik yönetimin payı büyüktür. Ancak Türkiye, ekonomik anlamda dışa bağımlı bir ülkedir. Özellikle petrol, doğalgaz, elektrik ve kömür gibi, ihtiyacı olan enerji kaynaklarının büyük bir kısmını ithal etmektedir. Dolayısıyla bu enerji kaynaklarında meydana gelen fiyat artışları bir yandan iç fiyatları etkilerken, diğer yandan dış ticaret açığına yol açmaktadır. Böylece döviz kuru değer kazanmakta ithal mallarının fiyatı bir kez daha artmaktadır. Buda maliyet artışlarına bağlı enflasyona neden olmaktadır. Bu bağlamda zaman zaman tartışmalara da konu olan Türkiye’de enflasyonun nedenleri araştırılmak istenmiştir. Çalışmada 2006-2017 yılları arasında ham petrol varil fiyatları ile döviz kuru değişkenlerinin enflasyona etkisi incelenmiştir. VAR modeli kullanılarak yapılan çalışmada döviz kuru ve ham petrol fiyatların enflasyon üzerinde etkili olduğu yönünde bulgular elde edilmiştir.

THE EVALUATION OF INFLATION IN TURKEY WITHIN THE ASPECTS OF OIL PRICES AND EXCHANGE RATE

As a general definition inflation refers to the increase in general level of prices. Increase of inflation is an unwanted situation, because inflation is the most important macroeconomic indicators of a country. Because of this, fight against inflation policies are followed according to the economic conjuncture. In order to be able to fight with inflation in an economy, initially determining the causes of the inflation has great importance. Turkey was in the situation that has to fight inflation for years. Only after the years 2000’s, inflation decreased in single-digit numbers in Turkey. This is a great success for our country. Without a doubt, in the emerging of this success, stable political and economic administrations’ part is big. But Turkey is a country that dependent on foreign countries in terms of economy. It imports the most of the energy sources that it needs like especially oil, natural gas, electricity and coal. Therefore, the price increase in this energy sources are effecting domestic prices on one hand and on the other hand it causes foreign trade deficit. Thus exchange rate increases in value and imported products’ price increase once again. This causes inflation due to cost increases. In this context, inflation’s causes in Turkey, that it causes arguments from time time, wanted to be investigated. In the study, between the years 2006- 2017, price per barrel of crude oil and exchange rate variables’ effect on inflation is studied. In the study that uses VAR model, there are findings found that exchange rate and crude oil prices have effect on inflation.

PDF

___

Abderezak Ali Abdurehman and Hacilar Samet, (2016). “The Relationship between Exchange Rate and Inflation: An Empirical Study of Turkey”, International Journal of Economics and Financial Issues, 6(4), 1454-1459.
Álvarez, L. J., S. Isabel ve Urtasun,A. (2017). “The effect of oil price fluctuations on Spanish İnflation”, Banco De España Analytical Articles.
Altıntaş, H. (2016). “Petrol Fiyatlarının Gıda Fiyatlarına Asimetrik Etkisi: Türkiye İçin Nardl Modeli Uygulaması”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 4.
Bernhard, P. (2008). "VAR, SVAR and SVEC models: Implementation within R package vars." Journal of Statistical Software 27.4, 1-32.
Brent Petrol Vadeli İşlemleri Investing.com,
https://tr.investing.com/commodities/brent-oil-historical-data, Erişim:( 11.02.2018).
Christiane, B., H. (2000). VAR Models in Macroeconomic Research, Statistics Norway Research Department, Documents, 14.
Choi, S. D. Furceri, P. Loungani, S. Mishra, Marcos P.R.(2017). Oil Prices and Inflation Dynamics: Evidence from Advanced and Developing Economies, IMF Working Paper, 196.
Consuela N. ve Șerbănescu L., (2013). “Impact Of The Inflation On The Exchange Rate And On The Average Salary”, Cross-Cultural Management Journal Volume XV, Issue 2 (4). 43-48
Dornbusch, R.(1986). “Inflation, Exchange Rates, And Stabilization”, Essays in International Finance no. 165. 1-36
Ebiringa, O. T. ve Anyaogu, N.B.(2014). “Exchange Rate, Inflation and Interest Rates Relationships: AnAutoregressive Distributed Lag Analysis”, Journal of Economics and Development Studies, Vol. 2, No. 2, 263-279
Erkuş S. ve Karamelikli H., (2016). “Türkiye’de Tüketici Fiyatları ile Ham Petrol Fiyatları Arasındaki İlişkinin Asimetrik Analizi”, Conference on Business and Economics IV (ECBE).
Füss, Roland (2007). Vector Autoregressive Models, Financial Data Analysis, 8.
Karimli T., Jafarova N., Aliyeva H. ve Huseynov S. (2016). “Oil Price Pass-Through into Inflation: The Evidence from Oil Exporting Countries”, Graduate Institute of International and Development Studies International Economics Department Working Paper Series.
Kataranova, M. (2010). “The Relationship Between the Exchange Rate and Inflation in Russia” ,Journal Problems of Economic Transition, 53(3), 45-68.
Kin S., Hove P. ve Murwirapachena, G. (2015). Oil Prices, Exchange Rates, And Inflation Expectations In South Africa, International Business & Economics Research Journal, Volume 14, Number 4.
Öksüzler O. ve İpek E., (2011). “Dünya Petrol Fiyatlarındaki Değişimin Büyüme Ve Enflasyon Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 7, Sayı 14, 15-34.
Özgen, F. B. ve Güloglu, B. (2004). “Türkiye’de İç Borçların İktisadî Etkilerinin VAR Teknigiyle Analizi”, METU Studies in Development, 31, 95-96.
TCMB, www.tcmb.gov.tr , Erişim:(03.02.2018)
TUİK, www.tuik.gov.tr , Erişim:(22.01.2018)