TÜRKİYE’DE EĞİTİM YÖNETİMİ ALANINDA ARAŞTIRMA GELENEĞİ VE PARADİGMA: ONTOLOJİK VE EPİSTEMOLOJİK KABULLER
Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de Eğitim Yönetimi alanında yapılan araştırmaları yönlendiren temel felsefi kabulleri ve alanda benimsenmiş olan araştırma geleneğinin temel ontolojik ve epistemolojik özelliklerini ortaya çıkarmaktır. Nitel bir araştırma türü olan Gömülü Teori ile tasarlanan ve yürütülen bu araştırmanın çalışma grubu; çalışmalarını Eğitim Yönetimi alanında sürdürmekte olan, Profesör Doktor ünvanlı, farklı bölge ve üniversitelerde görev yapmakta olan, 18 akademisyenden oluşmaktadır. Çalışma kapsamında, önceden kendilerine bilgi verilip randevu alınmış ve katılımcı olmayı kabul etmiş olan çalışma grubundaki akademisyenlerle yapılan yarı yapılandırılmış yüz yüze görüşmelerden elde edilen veriler (ses kayıtları) dijital ortama aktarılarak, kelime tabanlı bir veri analiz yazılımı vasıtasıyla 5 farklı aşamadan oluşan bir tasarım içerisinde, içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonunda; 4 tema ve 21 kategoriden oluşan bir yapıya ulaşılmıştır. Bu çalışmada ise, çalışmayı bir bilimsel makale için uygun uzunluğa indirebilmek için ontolojik kabuller ve epistemolojik kabuller olmak üzere iki tema ele alınmıştır. Elde edilen ontolojik kabuller teması; “alanın tanımlanması”, “araştırma konusu” (alt kategoriler: ‘çalışma konuları’, ‘çalışma konusu tercihi sebepleri ve problem durumu’, ‘araştırma nesnesinin doğası ve ilgilenilen özellikler’), “araştırma tasarımı” ve “gerçeklik iddiası” (alt kategoriler: ‘gerçek hayata uygunluk’, ‘kesinlik’, ‘teknik standartlaştırma’, ‘genellenebilirlik’) kategorilerinden oluşmaktadır. Epistemolojik kabuller teması ise; “bilginin transfer edilebilirliği”, “bilginin bağlamsallığı”, “bilginin parçalılığı”, “bilginin kaynağı”, “nesnellik/öznellik”, ve “bilginin birikimliliği” kategorilerinden oluşmaktadır.
RESEARCH TRADITIONS AND PARADIGM IN THE FIELD OF EDUCATIONAL ADMINISTRATION IN TURKEY: ONTOLOGICAL AND EPISTEMOLOGICAL ASSUMPTIONS
The aim of this research is to reveal the basic philosophical assumptions that guide the research in the field of Educational Administration in Turkey and the basic features of the research tradition adopted in the field. The study group of this research, designed and conducted with Grounded Theory, a qualitative research type, is composed of 18 academicians who are working in the field of Education Administration, professor doctors, working in different regions and universities. In the study, data (voice recordings) obtained from semi- structured face-to-face interviews with the academicians in the study group who were previously informed and made an appointment and accepted to be participants, were analyzed by content analysis method in a design consisting of 5 different stages, via a word-based analysis software. After five step analysis process, a theoretical frame consisting of four themes including 21 categories was constituted. In this study, two themes were considered, namely ontological assumptions and epistemological assumptions in order to reduce the length of the study to the appropriate length for a scientific article. The ontological assumptions theme contains; “definition of the field”, “research topics” (subcategories: ‘study topics’, ‘preference of study topics and statement of the problem’, ‘the nature of the research object and the characteristics of interest’), “research design” and “reality allegation” (subcategories: ‘relevance to real life’, ‘certainty’, ‘technical standardization’, ‘generalizability’) categories. The epistemological assumptions theme contains; “transferablity of the knowledge”, “contextuality of the knowledge”, “fragmentation of the knowledge”, “source of the knowledge”, “objectivity/subjectivity” and “cumulative structure of the knowledge” categories.
___
- Aktan, S., (2015). “Bir Öncü ve Eseri: Planlı Eğitim ve Değerlendirme - Türkiye’de Bilimsel-Teknik
Program Geliştirme Paradigmasının Doğuşu / A Pioneer And His Work: Planned Education
And Evaluation-The Birth Of The Scientific And Technical Curriculum Development
Paradigm In Turkey”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages,
Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Şefik Yaşar
Armağanı), Volume 10/11 Summer 2015, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net,
DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8617, p. 39-56.
- Arslanargun, E. (2007). Modern eğitim yönetimi anlayışına yönelik eleştiriler ve postmoderneğitim
yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 13(50), 195-212.
- Aypay, A., Öz, M., Öztekin, Ö., & Yalçın, M. (2014). Eğitim yönetiminde profesörlük. 9. Ulusal
Eğitim Yönetimi Kongresi Bildiri Kitabı, (s. 278-279). 8-10 Mayıs, Siirt.
- Balcı, A. (1987). Eğitim yönetimi araştırmalarının durumu: EAQ'de 1970-1985 yılları
arasındayayınlanan araştırmalar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakütesi Dergisi,
21(1-2), 421-434.
- Balcı, A. (1992a). Eğitim yönetiminde kuram ve araştırma. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Fakültesi Dergisi, 24(2), 735-746.
- Balcı, A. (1992b). Eğitim örgütlerine yeni bakış açıları: kuram - araştırma ilişkisi. Ankara
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24(1–2), 27–45.
- Balcı, A. (2003). Eğitim örgütlerine yeni bakış açıları: kuram araştırma illişkisi II. Kuram ve
Uygulamada Eğitim Yönetim(33), 26–61.
- Balcı, A. (2008). Türkiye’de eğitim yönetiminin bilimleşme düzeyi. Kuram ve Uygulamada Eğitim
Yönetimi(54), 181-209.
- Balcı, A., Şimşek, H., Gümüşeli, A. İ., & Tanrıöğer, A. (2009). Eğitim yönetimi araştırmaları ve
yayın hakkında rapor. EYEDDER Bilimsel Araştırmalar ve Yayın Komisyonu.
- Beycioğlu, K., & Dönmez, B. (2006). Eğitim yönetiminde kuramsal bilginin üretimine ve
uygulanmasına ilişkin bir değerlendirme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi(47), 17-
342.
- Creswell, J. W. (2007). Qualitative Inquiry and Research Design (2 b.). Thousand Oaks, Ca: Sage
Publications.
- Çelik, V. (1997). Eğitim yönetiminde kuramsal gelişmeler. Eğitim Yönetimi, 3(1), 31-43.
- Fırat, N. Ş. (2006). Pozitivist yaklaşımın eğitim yönetimi alanına yansıması, alana getirdiği
katkı ve
sınırlılıkları. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi(20), 40-51
- Glesne, C. (2012). Nitel Araştırmaya Giriş (1 b.). (A. Ersoy, & P. Yalçınoğlu, Çev.) Ankara: Anı
Yayıncılık.
- Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1994). Competing paradigms in qualitative research. N. K. Denzin,
& Y. S. Lincoln içinde, Handbook of Qualitative Research (s. 105-177). Thousand Oaks:
Sage Publications.
- Kuhn, T. (1960). The Structure of Scientific Revolutions. Chicago: The University of Chicago Press.
- Kuhn, T. S. (1970). Logic of discovery or psychology of research. In I. Lakatos, & A. Musgrave,
Criticism and The Growth of Knowledge (p. 2). Cambridge: Cambridge University Press.
- Musgrave, A. (1993). Common sense, science and scepticism: A historical introduction to the theory
of knowledge. Cambridge: Cambridge University Press.
- Örücü, D., & Şimşek, H. (2011). Akademisyenlerin gözünden Türkiye’de eğitim yönetiminin
akademik durumu: nitel bir analiz. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 11(2), 167-197.
- Özakpınar, Y. (2003). Kültür Değişmeleri ve Batılılaşma Meselesi. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Şimşek, H. (1997). Pozitivizm ötesi paradigmatik dönüşüm ve eğitim yönetiminde kuram ve
uygulamada yeni yaklaşımlar. Eğitim Yönetimi, 3(1), 97-109.
- Şişman, M. (1996). Postmodernizm tartışmaları ve örgüt kuramındaki yansımaları. Eğitim Yönetimi,
2(3), 451–464.
- Şişman, M. (1998). Eğitim yönetiminde kuram ve araştırmada alternatif paradigma ve yaklaşımlar.
Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi(16), 395-422.
- Turan, S. (2004). Modernite ve postmodernite arasında bir insan bilimi olarak eğitim yönetimi.
Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1–8.
- Turan, S. (2013). Eğitim yönetimi alanında üretilen bilimsel bilgi ve batılı biliş tarzının eleştirisine
giriş. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 19(4), 505-514.
- Turan, S., & Şişman, M. (2013). Eğitim Yönetimi Alanında Üretilen Bilimsel Bilgi ve Batılı Biliş
Tarzının Eleştirisine Giriş. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19(4), 505-514.
- Ülken, H. Z. (1972). Genel Felsefe Dersleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Ünal, I. L., Özsoy, S., Güngör, S., & Tunç, B. (2010). Eğitim bilimlerinin ontolojik temelleri: sorun
odaklı bir yaklaşım. I. L. Ünal, & S. Özsoy içinde, Eğitim Bilimleri Felsefesine Doğru (s.43-
78). Ankara: Tan Kitabevi Yayınları.
- Yıldırım, C. (1997). Bilimsel Düşünme Yöntemi. Ankara: Bilgi Yayınevi.