TÜRKİYE’DE DUYGUSAL İSTİSMAR ÜZERİNE YAZILAN LİSANSÜSTÜ TEZLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu çalışmanın amacı; duygusal istismar konusunda yazılan lisansüstü tezlerin genel bir değerlendirmesini yapmaktır. Bu amaç doğrultusunda; duygusal istismar konusunda yapılan lisansüstü tezlerin tamamlandığı yıllara, yürütüldüğü üniversitelere göre dağılımının yanı sıra, araştırmanın konusu, modeli, çalışma grubu, çalışma grubunun büyüklüğü, veri toplama araçları ve veri analiz yöntemleri incelenmiştir. Çalışmada, içerik analizi ve doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Duygusal istismar alanında hazırlanan lisansüstü tezlerde genel olarak; istismarın benlik algısına etkisi, kaygı düzeyine etkisi, istismar ve ihmalin ergen davranışları üzerindeki etkisine yer verilmiştir. Ayrıca, istismar ve ihmal kavramları ile bu kavramların türleri anlatılmış; istismarın önlenmesi için neler yapılabileceği üzerinde durulmuştur. Tezlerin çalışma grupları; öğretmenler, öğrenciler ve anne-babalardan oluşmaktadır. Araştırmacılar farklı büyüklükte örneklem ve çalışma gruplarından yararlanmışlardır. Çalışmalarda veri toplama aracı olarak ölçek, anket, başarı testi, görüşme formu ve yüz yüze görüşmeden faydalanmışlardır. Çalışmada, veri analiz tekniği olarak ANOVA, t-testi gibi parametrik testlerin yanı sıra; Mann Whitney U ve Kruskal Wallis gibi non-parametrik testler, korelasyon analizi, çoklu regresyon analizi, post hoc testleri vb. analiz yöntemleri kullanılmıştır. Ayrıca nitel araştırmalarda sıkça kullanılan betimsel analiz ve kestirimsel analiz gibi yöntemlerinin kullanıldığı tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre duygusal istismara ilişkin yeterli düzeyde lisansüstü tez çalışmasına özellikle de doktora düzeyinde yeterli çalışmaya yer verilmediği, alana daha çok katkı sağlamak adına deneysel çalışmalar ve önleme çalışmalarının artırılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

EVALUATION OF THE GRADUATE DISSERTATIONS ON EMOTIONAL ABUSE IN TURKEY

The purpose of this study is to make an overall examination of the graduate dissertations on emotional abuse in Turkey and thus reveal main trends on various topics related to emotional abuse. To this end, the dissertations were examined in terms of the years when they were written, the universities where they were written, their research topic, research models that were utilized, their study groups, size of their study groups, data collection tools and data analysis methods that were used. Content analysis and document analysis techniques were used in the study. In postgraduate and doctorate theses prepared in the field of emotional abuse, the effect of emotional abuse on the self-perception and anxiety. In addition, the concepts and types of abuse and neglect were explained, and what can be done to prevent abuse was discussed in the related dissertations. The study groups of the theses consisted of teachers, students and parents. Researchers conducted their studies on different sizes of sample and study groups. Theses and article writers benefited from scale, questionnaire, achievement test, interview form, and face to face interviews. ANOVA, T-test, Nonparametric Tests, Correlation Analysis, Multiple Regression Analysis, Post Hoc Tests, etc. were used as data analysis techniques. In addition, from the postgraduate and doctorate theses, it can be seen that descriptive analysis and predictive analysis were used in these studies. According to the results of the study, it is concluded that there is not enough graduate thesis study about emotional abuse and that experimental studies and prevention studies should be increased in order to contribute more to the field.

___

  • Canbaz, S. Turla, A. Aker, S. Pekşen, Y. (2005). Samsun Merkez Sağlık Ocaklarında Görev Yapan Pratisyen Hekimlerin Çocuk İstismarı ve İhmali Konusunda Bilgi Ve Tutumları. Türk Hekimler Birliği Dergisi, 14(11), 241-246.
  • Çağlarırmak, A. (2006). Yerleşik Olan ve Olmayan Ailelerde Çocuk İstismarı ve Yaygınlığının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Erkman, F. (1991). Çocukların Duygusal Ezimi. E. Konanç, İ. Gürkaynak ve A. Egemen (Ed.). Çocuk İstismarı ve İhmali, Çocukların Kötü Muameleden Korunması I. Ulusal Kongresi (163-170). Ankara: Gözde Repro Ofset.
  • İşmen, E. Aydın, B. (1996). Duygusal İstismarın Liseli Ergenlerin Kendini Kabul Seviyelerine Etkisi. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 8, 127-134.
  • Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi (12. Baskı). Ankara: Nobel.
  • Kocaer, Ü. (2006). Hekim Ve Hemşirelerin Çocuk İstismarı Ve İhmaline Yönelik Farkındalık Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi/Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Özgentürk, İ. (2014). Çocuk İstismarı ve İhmal. International Journal of Human Sciences, 11(2), 265- 278. doi: 10.14687/jihs.vllil.2943
  • Polat, O. (2001). Çocuk ve Şiddet, İstanbul: Der.
  • Serter F, (2002). Kronik Hastalığı Konmuş, Hastanede Yatan Altı Yaş Üstü Çocuklarda Duygusal İhmal Ve İstismarın İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi/Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Şimşek, S. (2010), Ergenlerde Davranış Problemlerinin Anne Babadan ve Öğretmenlerden Algılanan Duygusal İstismar Açısından İncelenmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Tietjen, G. E., Karmakar, M. & Amialchuk, A. A. (2017). Emotional Abuse History and Migraine Among Young Adults: A Retrospective Cross-Sectional Analysis Of The Add Health Dataset. American Headache Society, 57, 45-59.
  • Turla, A. (2002). Çocuk İstismarı ve İhmali Olgularına Tıbbi Yaklaşım. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi, 19(4), 291- 300.
  • Yağmur, F. (2008). Çocuk İstismarı ve İhmali. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 12, 71-78.
  • Yalçın, N. (2011). Türkiye’de Çocuk İstismarı ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Projesi, Beykent Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Yolcu, H. (2011). İstismara Uğramış Çocuğa Eğitim Ortamında Yaklaşım: Rehber Öğretmenlerin Rolü. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 7(25), 62-92.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin.
  • Wikipedia. İstismar. 10.06.2018 tarihinde https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:vA5P_GcSoQkJ:https://tr.wikipedia. org/wiki/%25C4%25B0stismar+&cd=1&hl=tr&ct=clnk&gl=tr adresinden erişildi.