TÜRKİYE’DE ANA DİLİ EĞİTİMİ VE ANA DİLİNDE EĞİTİMLE İLGİLİ GÖRÜŞLER ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Dil, insanlığın var oluşunu mümkün kılan en önemli kazanımlardan biridir. Gerek bireysel gerek sosyal gelişim ve bir toplum içinde hayatın sürmesi için en temel araç konumundadır. İnsanın dünyaya geldiği ortamda annesi ve diğer ilk çevresinden edindiği ilk dili "ana dili" olarak kabul edilir. İnsanlar, daha çok ana dillerine dayalı bir aidiyet duygusuyla yaşarlar ve bunu sosyalleşmelerinin merkezine koyarlar. Beklenir ki insan eğitim-öğretimini ve daha sonraki hayatını ana diliyle sürdürsün. Fakat, dünyanın diğer ülkelerinde olduğu gibi Türkiye'de de bazı etnik unsurların ana dilleri bilhassa eğitim ve öğretimde kullanılamamakta ve hak mahrumiyetleri iddialarıyla huzursuzluk kaynağı haline gelmektedir. Bu çalışmada, ana dilinin öğretimi ve ana dilinde eğitim konusuyla ilgili yazılar, siyasi ve bazı sivil toplum örgütlerinin görüşleri, uluslararası anlaşmalar ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasasındaki ilgili hüküm de dikkate alınarak değerlendirilmeye çalışılmıştır. Sonuç itibarıyla, Türkiye'de ana dili, farklı dillerin eğitim-öğretimi veya farklı dillerde eğitim-öğretim yapılması ele alınırken ülkenin iletişim, sosyal, kültürel ve pedagojik gerçeklerinden çok etnik, sosyal ve siyasal aidiyetlerin etkisinde bir söylem oluştuğu görülmüştür. Ana dili ve ana dilinin eğitim öğretimine yapılan aşırı vurgular ana dilleriyle eğitim öğretim yapamayanları yeterince dikkate almayan ve onların gerçekliğini de yeterince yansıtmayan yaklaşımlar şeklindedir. Ana dilinde eğitimin yapılması görüşü desteklenirken de ortak iletişime dayanan ülke bütünlüğünün yakın ve uzak gelecekte göreceği zarar ve farklı dillerde eğitimin pratikteki güçlükleri yeterince dikkate alınmamıştır. Ayrıca, ana dilinin kullanımı dahil, etnik haklar için terör ve şiddetin kullanılmasının ayrışmaları daha çok arttırdığı yeterince ifade edilmemiştir. Bu yaklaşımların iletişimi, anlamayı ve anlaşmayı sağlayamayacağı belirtilerek; dilin bir etnik aidiyet değeri olmanın ötesinde insanların iletişimini sağlayan en önemli araç olduğu, dil dahil diğer farklılıklara daha kuşatıcı bakılması gerektiği ve bütün bunların ülke bütünlüğü gözetilerek ele alınmasının önemi vurgulanmıştır

A STUDY ON MOTHER TONGUE EDUCATION AND OPINIONS RELATED TO EDUCATION IN MOTHER TONGUE

Language is one of the most important gains providing mankind exist. It is the most basic tool for both individual and social development and survival in a society. In the environment where the person comes to the world, the mother tongue is accepted as the mother tongue. People live with a sense of belonging, mostly based on their mother tongue, and put it at the center of their socialization. It is anticipated that people will continue education and his later life in his mother tongue. However, as in other countries of the world, the mother tongues of some ethnic elements can not be used especially in education and training in Turkey, and the deprivation of rights is becoming a source of restlessness. In this study, it has been tried to evaluate the teaching of mother tongue and education in mother tongue by taking into account the opinions of political and non-governmental organizations, international agreements and relevant provisions of Turkish Republic Constitution. As a result, it has been seen that, when the mother tongue in Turkey, the education of different languages or the education and training in different languages are taken into consideration, a discourse which is influenced by the ethnic, social and political belongings rather than the communication, social, cultural and pedagogical reality of the country is seen. Excessive emphasis on the teaching of mother tongue and mother tongue is in the form of approaches that do not adequately take into account those who can not teach with their mother tongue and do not adequately reflect their reality. While the idea of teaching in the mother tongue is supported, the practical difficulties of education in different languages and the damage that the country integrity based on common communication will see in the near and far future have not been sufficiently taken into account. Furthermore, it has not been adequately stated that the use of terrorism and violence for ethnic rights, including the use of mother tongue, has greatly increased the variances. It is stated that these approaches can not provide communication, understanding and understanding; It is emphasized that language is the most important means of communicating people in front of being a value of ethnic belonging, that other differences including language should be considered more surrounding, and that all these should be taken into consideration in the context of country integrity

PDF

___

Acar Çiftçi, Y., Aydın, H. (2014). Türkiye’de Çok Kültürlü Eğitimin Gerekliliği Üzerine Bir Çalışma, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 1-18.
Adsoy, Ş. (2014). Çelişmezlik İlkesi Bağlamında Ana Dilde Eğitim, Tarih Okulu Dergisi (TOD), 685-697.
Akalın, Ş. H. (2002). “Türkçeden Başka Bir Dille Eğitim mi?, Türk Dili, 603, 196-199.
Aksan, D. (2004). Dilbilim ve Türkçe Yazıları, İstanbul: Multilingual.
Aksan, D. (1975). Ana Dili, Türk Dili, 285, 423-434.
Akyol, A. (2017). http://www.ahmetakyol.net/resmi-dil-ana-dil/, E.T: 17.02.2017.
Bekaroğlu, Mehmet. (2014).http://odatv.com/beni-sezgin-tanrikulu-gibi-konusturmayin1911141200.html. E.T: 23.02.2017
Butzkamm, W. (2003). We only learn language once. The role of the mother tongue in FL classrooms: death of a dogm. The Language Learning Journal, 28, 29-39. Ana Dili. (1986). Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, 2. Cilt, İstanbul: Milliyet Gazetecilik A.Ş. İstanbul.
Ana Dili. (2005). Türkçe Sözlük, Ankara: TDK Yayınları.
Ana Dili. (1985). Temel Türkçe Sözlük, İstanbul: Tercüman Gazetesi.
Ana Dili. (2004). Türkçe Sözlük, Ali Püsküllüoğlu, İstanbul: Doğan Kitap.
Canatan, K. (2007). Avrupa Ülkelerinin Azınlık Politikalarında Türkçe Ana Dil Eğitiminin Konumu “İsveç, Fransa ve Hollanda Örnekleri”. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 2/3 Summer 2007, 161- 172, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, Doi Number :10.7827/TurkishStudies.121, ANKARA/TURKEY
Cummins, J. (2001). Bilingual children’s mother tongue: Why is it important for education. Sprogforum, 19, 15-20.
Çelik, Z. (2013). Ana Dilde Eğitim: Dünyada Yaygın Uygulama Modelleri, SETA- PERSPEKTİF, 21.
Dalar, A. (2015). BM’nin İnsan Haklarıyla İlgili İkiz Sözleşmelerine Türkiye’nin Beyan ve Çekinceleri, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:15, 2, 207-234. Değirmencioğlu, S. (2009). Ana Dilinin Gelişimsel ve Toplumsal İşlevleri, Eğitim-Sen,(der.), Ana Dili Sempozyumu, 2, 105-128.
Demir, C., Yapıcı, M. (2007). Ana Dili Olarak Türkçenin Öğretimi ve Sorunları. Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 177-192.
Demirel, Ö. (2000). Türkçe Öğretimi, Ankara: Pegem. 254 Bilal KIRIMLI Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 12/14
Doğan, İ. (2012). Ulus İnşa Sürecinde Dil Politikaları ve Ana Dilinde Eğitim, Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 37, 137- 138.
Dolunay, S.K. (2013). Ana dili ve ana dil terimleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1, 32-37.
Eğitimsen, (2010). Ana Dilinin Önemi ve Ana Dilde Eğitim, Ankara, http://egitimsen.org.tr/wpcontent/uploads/2016/03/Ana Dilinin-%C3%96nemi-Ana Dilde-E%C4%9Fitim.pdf, E.T.: 23.02.2017.
Elibol, Z. (2015). Türkiye’nin Uluslararası İnsan Hakları Sözleşmelerine Koyduğu Çekinceler, Koç Üniversitesi, Hukuk Fakültesi İnsan Hakları Ortak Platformu http://www.ihop.org.tr/2015/01/15/turkiyenin-uluslararasi-i., E.T.: 23.02.2017.
Ensarioğlu. G. (2012). Ana Dilde eğitim haktır tanınacak, Milliyet, 07.10.2012, http://www.milliyet.com.tr/-ana dilde-egitim-haktir-taninacak--siyaset-1607919/. E.T: 23.02.2017
Ercan, K. T. (2012). Uluslararası Hukuk Belgeleri ve Dünya Anayasalarında Resmî Dil Ve Eğitim Dili, TASAV- Hukuk ve Yönetim Araştırmaları Merkezi Analiz No.2 :Aralık 2012 www.turkakademisi.org.trnsan-haklari-sozlesmelerine-koydugu-cekinceler-raporu/ E.T.: 25.02.2017.
Gürgür, N. (2001). Kendimize Dönmenin Zamanı, Türk Yurdu, C.21, 162,163, 6.
İnceoğlu, S. (2013). Eğitimde Ana Dilin Yeri: Uluslararası Belgeler ve Yeni Anayasa, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 19, 12, 152-163.
Kara, Ş. (2004). Ana Dil Edinimi ve Erken Yaşta Yabancı Dil Öğretimi, Eğitim Fakültesi Dergisi, XVII (2), 295-314.
Karpuz, H. Ö. (2013). Ana Dili Eğitimi, Ana Diliyle Eğitim ve Resmî dil İle İlgili Tartışmalar ve Dilbilimsel Yaklaşım Sorunları, Yeni Türkiye- (Türkçe Özel Sayısı), S.55, 991-995.
Kayayerli, M. (2001). AB’nin Dil Politikası, Türk Yurdu, C.21, 162-163, 211.
Kıran, Z., A. Eziler. (2016). Dilbilim Giriş, Ankara: Seçkin.
Kutlay, Y. (2010). Batı Avrupa’da Uygulanan Dil Politikaları Kapsamında Türkçe Öğretiminin Değerlendirilmesi, Bilig, 55, 221- 242.
Khubchandani, L. M. (2003). Defining mother tongue education in plurilingual contexts. Language policy, 2(3), 239-254.
Mert, E.L. (2009). Ana dili Eğitimi ve Öğretimi Sürecinde Sözvarlığı Belirleme Çalışmalarının Önemi ve “Deyim” Kazandırmaya Yönelik Etkinlik Önerileri, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (2), 83-93.
Kılıçdaroğlu, K. (2011), Ana Dilde eğitim’ ama sonra, NTV, http://www.ntv.com.tr/turkiye/kilicdaroglu-ana dilde-egitim-amasonra,SLXvGLoYxEi9R 5BVzcduAw, E.T.: 27.02.2017.
Kılıçdaroğlu, K. (2013). Kılıçdaroğlu: Ana Dilde eğitim toplumu böler!, İlk Haber,http://www.ilkehaber.com/haber/kilicdaroglu-ana dilde-egitim-toplumuboler-25300.htm, E.T.: 27.02.2017.
Oruç, Ş. (2016). Ana Dili, İkinci Dil, İki Dillilik, Yabancı Dil, The Journal of Academic Social Science Studies, 45, 279-290.
Özbay, M.(2010). Türkçe Öğretimi Yazıları, Ankara: Öncü Kitap.
Özbudun, E. (2012) Ana Dilde eğitim mi, ana dilin öğretimi mi?, Star Gazetesi, 23-01-2012.
http://www.ozgurcerkes.com/?Syf=26&Syz=94135 E.T.: 23.02.2017